9.7 C
Olkusz
czwartek, 25 kwietnia, 2024
Historia i tradycja regionu Szkice o Ziemi Olkuskiej

Szkice o Ziemi Olkuskiej

Józef Pogan – skandalista z Jerzmanowic

Wyobrażam sobie, że mogły paść takie opinie: - Panie, on nas z premedytacją zniszczył, opisał jako ostatnich łajdaków; a jakie domiary potem przez niego mieliśmy?!...

Roman Tomczyk – pisarz zapomniany

Wiele życiorysów literata Nie zamierzam ukrywać swojej fascynacji życiem i książkami Romana Tomczyka (1909-1979). Nie będę kluczył, nie będę mylił tropów, wystarczy, że mój bohater,...

Wartościowy typ urzędnika, czyli o działalności publicznej i społecznej Edwarda Trznadla

„Wybitne kwalifikacje duchowe i intelektualne przy pełnym oddaniu dla dobra Państwa wskazują go jako kandydata w przyszłości do poważnych kierowniczych stanowisk. Na podrzędniejsze stanowiska...

Biskup i francuska przypadłość

W XVI w. kiła panowała w całej Europie. Ponoć cierpiała na nią wówczas jedna dwudziesta ludności naszego kontynentu. I choć pojawiła się w Neapolu,...

Jak Hołubek popędził kota wojskom arcyksięcia Maksymiliana

W tym roku mija 430 rocznica sporego polskiego militarnego sukcesu, który miał miejsce na ziemi olkuskiej i ze znaczącym udziałem naszych przodków. Warto o...

Krzykawka od średniowiecza do bitwy w 1863 roku

Na dniach mamy kolejną rocznicę bitwy pod Krzykawką, jest więc dobra okazja by o niej napisać, jak i o samej wsi, jednej z najstarszych...

Piotr i Jan Szafrańcowie

Jakieś pól roku temu pisaliśmy o najsłynniejszym przedstawicielu rodu Szafrańców, imć Stanisławie, jednej z czołowych postaci polskiego odrodzenia w XVI wieku, właścicielu wielkich dóbr,...

Reformator Jan Łaski i spotkanie w Rabsztynie

Mamy święta Wielkiej Nocy, więc aż się prosi, by podjąć jakiś temat zahaczający o religię. I taki będzie, choć ciut przekornie potraktowany, bo tekst...

Olkusz – od końca XVI w. do I rozbioru

Wizyta króla? Ponoć w 1583 r. z wizytą w Olkuszu miał przebywać polski monarcha Stefan Batory. Legenda głosi nawet, że nocował on podówczas w...

Proboszczowie i inwestorzy w Olkuszu od XV do XVI wieku

Rzemiosło i handel. W połowie XV w. działało w Olkuszu wielu kowali, ślusarz, śrutarz, a w 1477 r. nawet dwóch płatnerzy. W 1578 istniał...

Z dziejów Olkusza od XIV do połowy XV stulecia

Bardzo ważnym w dziejach miasta był wiek XIV. Wtedy to tutejszy kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła został rozbudowany do dzisiejszych, jakże okazałych rozmiarów....

Gorenice przez wieki

Wieś w typie ulicówki, położona ok. 8 km na południe od Olkusza, niedaleko źródeł potoku Eliaszówka. Spotkać się można z teorią, że nazwa wywodzi...

Krzykawa przez wieki

Spotykamy przez wieki różne nazwy tej miejscowości: Crzicawa, Magna Crzycawa, Krzykawy Parwa et Magna, Krzykawka Magna, Krzykala itp. Wedle ludowej tradycji nazwa tej wsi...

O Kolbarku słów kilka

Niewiele wiadomości o Kolbarku znajdziemy w wydawanych ostatnimi czasy przewodnikach po Jurze, czy na stronach internetowych o naszym regionie. Wszyscy, jak mantrę, powtarzają wieść,...

Rabsztyn od końca XVI do końca XVIII w.

Opisaliśmy już ród Bonerów, którzy dzierżyli starostwo rabsztyńskie do końca XVI wieku, teraz pora na losy miejscowości i zamku za kolejnych starostów. Po śmierci...

Gołaczewy – dzieje, wydarzenia i ludzie

Pod różnymi nazwami występuje ta miejscowość w dokumentach: Gołaczów, Galaczow, Glowozow, Golancz, Gołaczowy itd. Obecna nazwa to Gołaczewy. Wieś, wydawać by się mogło typowa...

Dzieje Sławkowa od XIV w. do końca Rzeczpospolitej szlacheckiej

Najazd Jana Luksemburskiego. W styczniu-lutym 1327 r. najechał Sławków sprzymierzony z Krzyżakami król czeski Jan Luksemburski. Ten słynny czeski król, powołując się na prawo...

Kalwiński Skarga i jego rodzina

Grzegorz z Żarnowca Jednym z niewielu ludzi pochodzących z ziemi olkuskiej, którzy odegrali znaczącą rolę w dziejach polskiej reformacji, jest Grzegorz zwany, od miasta z...

Peregrynacja palatyna Ottheinricha

Z ziemi niemieckiej do Polski Nie wiem jak srogą była zima na przełomie lat 1536 i 1537; narzekamy na tegoroczną, że okrutnie nieludzko mroźna i...

Koniec wojny w Jaroszowcu

Mijają 72 lata od tego czasu. Wojna miała się ku końcowi. Był styczeń 1945 roku, wojska radzieckie wkraczały na Ziemię Olkuską. Coraz mniej wśród...

Z dziejów Rodak – do II wojny światowej

Wieś leżąca w północno - zachodniej części powiatu olkuskiego, 7 km od siedziby gminy Klucze, w której skład wchodzi. Przez Rodaki przebiega droga do...

Powstanie styczniowe na Ziemi Olkuskiej

Ziemia Olkuska zapisała piękną kartę w powstaniu styczniowym, zrywie niepodległościowym, którego obchodzić wnet będziemy 154 rocznicę. Na naszym terenie miało miejsce kilkadziesiąt bitew i...

O Żarnowcu inaczej

Na ogół teksty z tej rubryki są pisane „na poważnie”, ale życie nie jest wyłącznie poważne, więc czasami ma się ochotę przeczytać o czymś...

Dzieje Bolesławia od I do przedednia II wojny światowej

W sierpniu 1914 r., po wybuchu I wojny światowej, Rosjanie wycofali się z terenów ówczesnego Powiatu Olkuskiego. Ich miejsce zajęły wojska austro-węgierskie, co wcale...

Dzieje Bolesławia od końca XVII w do pocz. XX.

Swego czasu dociągnęliśmy opis historii Bolesławia do końca XVII w., kiedy to zmarł ostatni z tutejszych dziedziców z rodu Chełmskich. W końcu lipca 1697...

Niefrasobliwy Adolf

O pisarzu Adolfie Dygasińskim, jego odsiadce w olkuskim więzieniu oraz miłości do Ojcowa i zamku w Pieskowej Skale, który niedawno pięknie odrestaurowano. „Niefrasobliwy Adolf, skracając...

Wojna i wolność

Niedawno obchodziliśmy hucznie setną rocznicę wizyty Józefa Piłsudskiego w Olkuszu. Z tej okazji na rynku odbyła się nawet rekonstrukcja wjazdu brygadiera, który przyjechał do...

Zaginione olkuskie świątynie

W granicach Olkusza są obecnie cztery kościoły katolickie: najstarszym jest oczywiście Bazylika pw. św. Andrzeja Apostoła, ale jest jeszcze kościół pw. św. Maksymiliana, kościół...

„Lecz oto żyjesz jeszcze udając życie”

Lecz oto żyjesz jeszcze udając życie – o Kazimierzu Ratoniu, patronie najważniejszego olkuskiego konkursu poetyckiego. Lecz oto żyjesz jeszcze udając życie bełkotliwe strugi modlitw i...

Stanisław Szafraniec z Pieskowej Skały

Jedną z najważniejszych postaci polskiego odrodzenia i reformacji był Stanisław Szafraniec, członek bogatej małopolskiej rodziny, w której posiadaniu był m. in. zamek w Pieskowej...

Stary Olkusz na fotografii

Szkice o ziemi olkuskiej