Wolbrom
W piątek przy zbiorowych mogiłach w lesie oraz na cmentarzu żydowskim przy ulicy Skalskiej w Wolbromiu odbyły się uroczystości upamiętniające 83. rocznicę likwidacji miejscowego getta: pomimo upływu lat, władze samorządowe pielęgnują pamięć o naszych dawnych sąsiadach narodowości żydowskiej, po których w Wolbromiu pozostały bardzo nieliczne ślady.
„Chcemy, aby nasza wspólna obecność, chwila ciszy i złożenie kwiatów oraz zniczy były wyrazem naszej pamięci, szacunku i zobowiązania, by historia wojennych tragedii mieszkańców naszego miasta nigdy nie została zapomniana. Dziękujemy wszystkim, którzy przyczyniają się do pielęgnowania pamięci również o wolbromskich Żydach, ofiarach Holokaustu.” – mówi Burmistrz Miasta i Gminy Wolbrom Radosław Kuś.
W skromnej uroczystości wzięły udział władze samorządowe na czele z burmistrzem Radosławem Kusiem, radna Sejmiku Województwa Małopolskiego Lidia Gądek, reprezentanci Rady Miejskiej w Wolbromiu Agata Kamionka oraz Tomasz Płaszczyk, a także delegacje uczniów i kadry pedagogicznej z pobliskich szkół, których podopieczni dbają o porządek na mogiłach pomordowanych.
Przypominamy, że getto w Wolbromiu zostało utworzone przez hitlerowskich najeźdźców w 1941 roku, w okolicach synagogi, gdzie na niewielkiej przestrzeni w obrębie dzisiejszych ulic Krótkiej, Żwirki i Wigury oraz Listopadowej, w około 180 domach, stłoczono łącznie około 5 tysięcy obywateli narodowości żydowskiej. Getto miało charakter otwarty: nie było płotów czy murów, ale wyjścia poza jego teren strzegły posterunki policji.
Wiosną 1942 roku Niemcy rozpoczęli natomiast realizację tzw. Akcji Reinhardt, której celem była zagłada Żydów mieszkających na terenie Generalnego Gubernatorstwa oraz Bezirk Białystok. Do deportacji Żydów z Wolbromia Niemcy przystąpili na początku września 1942 roku: większość żydowskich mieszkańców miasta wysłano do obozu zagłady w Bełżcu, a grupa osób zdolnych do pracy została skierowana do obozu w Płaszowie. Około 800 osób starszych, słabszych i schorowanych oraz dzieci rozstrzelano z kolei na miejscu, w piaszczystym wąwozie zlokalizowanym w okolicy dzisiejszego kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego: ich ciała zostały pochowane nieopodal, w zbiorowych mogiłach w lesie przy drodze na Skałę. Miejsce zbiorowego pochówku zostało z kolei odnowione w 2020 roku, dzięki staraniom Instytutu Pamięci Narodowej.
