Minęło już 15 lat od podpisania porozumienia, na mocy którego Olkusz i Schwalbach am Taunus są miastami partnerskim. Przez ten czas mieszkańcy obydwu miast, poprzez niezliczoną ilość wspólnych projektów, mieli szansę nie tylko lepiej się poznać, ale przede wszystkim zainicjować wiele przedsięwzięć niemal we wszystkich sferach życia społecznego. Olkuszanie świętowali jubileusz współpracy we wrześniu, a niemiecka strona zaprosiła zaangażowanych w partnerstwo mieszkańców Srebrnego Grodu na uroczystości do Schwalbach w czerwcu.
Historia partnerstwa sięga 1997 roku, kiedy niemieckie Schwalbach zwróciło się do polskiej ambasady o pomoc w znalezieniu miasta partnerskiego w naszym kraju. Zaproponowano Olkusz, którego ówczesna władza nie miała wątpliwości, że taki rodzaj współpracy z zachodnim sąsiadem może mieć wymierne korzyści dla obydwu stron. Od tamtego czasu współpracują ze sobą nie tylko urzędy, ale również szkoły, stowarzyszenia, instytucje kultury, artyści i mieszkańcy, między którymi nawiązała się prawdziwa przyjaźń. Jak wspominają twórcy tej inicjatywy, początki nie należały do łatwych, bo po obydwu stronach nie brakowało sceptyków. Jak się jednak okazało, nie zabrakło również oddanych sprawie zwolenników, których praca zaowocowała zaangażowaniem się we współpracę całkiem pokaźnego grona społeczników, otwartych na nowe wyzwania. Dzisiaj mówią zgodnie – było warto. Raz w roku organizowane są wymiany partnerskie mieszkańców, podczas których goście poznają kulturę, obyczaje, język, historię miasta i regionu partnera. Dla części jest to pierwszy, więc może i najważniejszy kontakt z sąsiadem, umożliwiający obalenie krzywdzących stereotypów.
Każdy inny, wszyscy równi
W tym roku grupa olkuszan reprezentujących instytucje, organizacje, szkoły i stowarzyszenia zrealizowała w Schwalbach program „Różnorodność kulturowa i religijna”. Pobyt w Niemczech umożliwił lepsze poznanie pięciu gmin wyznaniowych mieszkających w okolicach Frankfurtu nad Menem. Olkuszanie odwiedzili Fundację Henrego i Emmy Budge, w której jesień życia spędzają Żydzi i Chrześcijanie, a także spotkali się z rabinem Andrew Steimanem. W Meczecie Praunheimer i w Marokańskim Ośrodku Kultury mieli szansę poznać kulturę i wiarę islamu. Interesującym przeżyciem dla wszystkich było zwiedzenie jedynej w Europie Świątyni Bahai, w której spotykają się wyznawcy tej stosunkowo młodej religii. Zwieńczeniem projektu było nabożeństwo w języku polskim i niemieckim w Kościele Ewangelickim Limesgemeinde. Goście z Polski odwiedzili również skansen tradycyjnych budynków w Hesji, zwiedzili bibliotekę w Schwalbach, Muzeum Filmu we Frankfurcie, a młodzież wzięła udział w lekcjach w partnerskim Gimnazjum Alberta Einsteina. Wspólnie spędzone wieczory były okazją do rozmów w języku niemieckim i degustacji regionalnej kuchni. Ostatni dzień olkuszanie spędzili w Strasburgu, gdzie między innymi odwiedzili Parlament Europejski. – Wizyta w partnerskim mieście była ogromną przygodą i dużą dawką wiedzy. Zostaliśmy przyjęci bardzo serdecznie, program był bardzo urozmaicony i zorganizowany perfekcyjnie – mówi Wojciech Rogóż, uczeń I LO w Olkuszu, które współpracuje ze szkołą w mieście partnerskim.
Przełamać stereotypy
Uroczystości jubileuszowe, w których udział wzięli wszyscy zaangażowani we współpracę mieszkańcy Schwalbach i goście z Olkusza, rozpoczęło otwarcie wystawy prac olkuskich artystów, których reprezentował Stanisław Jakubas. – W porównaniu do minionych czasów możemy być szczęśliwi, że żyjemy dzisiaj w wolnej Europie – Europie otwartej, niezatrutej ideologiami i niepodzielonej granicami. To w pierwszym rzędzie sukces ludzi, ale także europejskiego jednoczenia się państw i tego, mimo krytycznych opinii, nie wolno zapominać. Cieszy mnie bardzo, że partnerstwo z Olkuszem jest tak owocne, a nasze towarzystwa partnerskie są tak liczne – powiedziała Christiane Augsburger, burmistrz Schwalbach am Taunus.
Obecny na ceremonii burmistrz Olkusza przypomniał, że początkowo byliśmy dla siebie nawzajem ambasadorami odmiennych europejskich kultur. Dopiero dzięki wzajemnemu poznaniu, przełamywaliśmy krzywdzące stereotypy i historyczne animozje. – Mówi się, że miarą przyjaźni są czyny, a nie słowa. Kiedy spoglądamy wstecz i oceniamy minionych 15 lat współpracy i przyjaźni pomiędzy naszymi miastami, możemy z dumą powiedzieć, że miarą naszego partnerstwa nie są oficjalne deklaracje, lecz przyjaźń, jaka połączyła mieszkańców naszych miast i zaowocowała wieloma cennymi inicjatywami i przedsięwzięciami służącymi budowaniu współpracy polsko-niemieckiej – powiedział burmistrz.
– Dzieło stworzone przez Olkusz i Schwalbach pozostaje sztandarowym przykładem udanej inicjatywy na polu stosunków polsko-niemieckich i społeczeństwa otwartego. Wystarczy tylko przejrzeć listę wspólnych projektów obu miast partnerskich, a z miejsca staje się oczywiste, jak gigantyczne dotychczas było i nadal jest zaangażowanie osób prywatnych w te projekty. Za całą tę wykonaną pracę należą się wielkie słowa uznania – powiedział na jubileuszowej gali Artur Becker, pisarz polsko-niemiecki.
Ławka przyjaźni
Nie jest sztuką coś zacząć, ale to kontynuować i zarażać pozostałych. W tym przypadku byłoby to trudne, gdyby nie praca dwójki pasjonatów – Genowefy Bugajskiej i Güntera Pabsta, którzy potrafili zachęcać do współpracy kolejnych mieszkańców, których przez tych piętnaście lat zgromadziły się dziesiątki. – Potrzeba pojednania nie była potrzebą polityczną. To była potrzeba serca. To, co już osiągnęliśmy, jest cenne, ale to nie koniec. Chcemy, żeby ten płomień płonął dalej – twierdzą zgodnie przewodnicząca Stowarzyszenia „Miasta Partnerskie” w Olkuszu i przewodniczący Koła Partnerskiego w Schwalbach. Symbolem przyjaźni będzie wkrótce ławka z pamiątkową tablicą, jaką ofiarowali Niemcy swoim polskim partnerom w prezencie z okazji jubileuszu i otwarcia rynku. – Zachęcam mieszkańców do przyłączenia się do tej inicjatywy, bo jest to niepowtarzalna szansa na zawarcie nowych przyjaźni, szlifowanie języka i naukę – podkreśla Genowefa Bugajska. A okazja będzie, bo olkuszanie podejmą gości z Niemiec za rok. Wstępnie zaplanowano, że tematem przewodnim będzie godzenie życia zawodowego i rodzinnego w Polsce i w Niemczech.
