Oddano hołd wolbromskim Żydom pomordowanym w czasie II wojny światowej

W 69. rocznicę likwidacji getta w Wolbromiu, 5 września, po raz pierwszy oddano hołd pomordowanym podczas II wojny światowej mieszkańcom tego miasta narodowości żydowskiej. Członkowie Stowarzyszenia Inicjatyw Lokalnych Przyjazna Gmina Wolbrom, przedstawiciele władz samorządowych i młodzież szkolna złożyli kwiaty pod pomnikiem na miejscowym kirkucie upamiętniającym 4500 ofiar. Następnie w sali widowiskowej Centrum Kultury odbyła się uroczystość związana z tym najbardziej tragicznym wydarzeniem w długiej historii tego miasta. Tym samym Wolbrom dołączył do miejscowości, których mieszkańcy dojrzeli do kultywowania pamięci o swoich wczorajszych sąsiadach unicestwionych z powodów narodowościowych. To bardzo ważne wydarzenie dla współczesnych wolbromian, przekreślające dziesięciolecia milczenia o wydarzeniu, o którym nigdy nie powinniśmy zapomnieć.

Przypomnijmy, że w czerwcu tego roku Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych Przyjazna Gmina Wolbrom zwróciło się z prośbą do burmistrza Jana Łasky i przewodniczącego Rady Miejskiej Włodzimierza Żurka z prośbą o wspólną inicjatywę uczczenia w przyszłym roku 70. rocznicy likwidacji getta żydowskiego w Wolbromiu. Władze samorządowe nie tylko wyraziły chęć przyłączenia się do zorganizowania tej uroczystości, ale po wspólnych rozmowach postanowiono jeszcze w tym roku uczcić pamięć pomordowanych przez hitlerowskich oprawców wolbromian narodowości żydowskiej. Obok oddania hołdu ofiarom, głównym celem tej inicjatywy była próba przybliżenia młodzieży szkolnej wspólnej historii społeczności złożonej z dwóch narodów żyjących w jednym mieście przez trzysta lat. Było to tym cenniejsze, że wokół naszych wspólnych dziejów przez dziesięciolecia narosło wiele szkodliwych stereotypów. Nadszedł czas, żeby zacząć je łamać.

Wiceburmistrz Katarzyna Gamrat zwracając się do zgromadzonej w sali widowiskowej Centrum Kultury młodzieży podkreśliła jak bardzo ważne jest, abyśmy jako współczesne pokolenia pamiętali, że to byli ludzie, którzy zostali wymordowani tylko dlatego, że przynależeli do określonej grupy narodowościowej. – Po II wojnie światowej wydawało się – przekonywała – że nic takiego już się nie powtórzy. Tymczasem już my współcześni pamiętamy konflikt w krajach byłej Jugosławii, gdzie za przynależność narodową pomordowanych zostało tysiące ludzi. Nie ma czegoś takiego, że ktoś jest zły tylko dlatego, że przynależy do określonej grupy społecznej. Musimy wyzbyć się takiego myślenia – apelowała.

Tragiczna historia wymordowania niemal wszystkich mieszkańców – co podkreślono podczas prelekcji – miała również heroiczne akcenty. Mieszkanka Wolbromia Kazimiera Strzałka z narażeniem życia uratowała żydowskiego chłopca Willego Sternera, za co w 1999 r. otrzymała Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, a jej nazwisko zostało uwiecznione na Wzgórzu Pamięci w Jerozolimie. Zaproszony na uroczystość Ireneusz Cieślik z Olkusza opowiedział o organizowanych w tym mieście Marszach Pamięci jako formie oddania hołdu pomordowanym. Zaprezentował zgromadzonym plakaty z personaliami osób pochodzenia żydowskiego wysiedlonymi i straconymi w obozach zagłady. Rozlepiane na drodze olkuskich marszów mają na celu pokazanie konkretnych osób żyjących przed laty w tamtym mieście razem z ich polskimi sąsiadami, a dzięki temu lepiej trafiać do wyobraźni współczesnych niż jedynie przez anonimowe liczby.

Uroczystość związana z 69. rocznicą likwidacji wolbromskiego getta otwiera nowy rozdział w historii miasta. Wreszcie po latach milczenia, oddolnie, z inicjatywy organizacji społecznej, udało się przełamać niezrozumiałą do tej pory obojętność. W przyszłym roku w 70. rocznicę tej tragedii planowane są uroczystości na większą skalę, połączone z dniami kultury żydowskiej. Na owoce takich działań, w postaci światłej i otwartej na inne kultury młodzieży, nie powinniśmy długo czekać.