W Polsce obserwujemy zjawisko starzenia się społeczeństwa. Polega ono na zmniejszającej się dzietności oraz wydłużaniu się trwania życia. W efekcie rośnie udział populacji w wieku poprodukcyjnym, a maleje udział populacji w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Cały czas zwiększa się liczba osób, które ukończyły 100 lat.
Zgodnie z prognozą demograficzną przygotowaną przez Ministerstwo Finansów dla potrzeb długoterminowych założeń makroekonomicznych liczebność całej populacji Polski spada z 38,5 mln w 2018 r. do 34,6 mln w 2060 r. i do 31,3 mln w 2080 r. Populacja osób w wieku poprodukcyjnym (mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej) rośnie do 2056 r., osiągając poziom 12,7 mln, tzn. o 4,4 mln osób wyższy niż w 2018 r. (wzrost o blisko 54%).
Przez cały okres prognozy rośnie natomiast liczba osób w wieku 100 lat i więcej. W 2040 r. będzie ich 20,4 tys., w 2060 r. – 66,8 tys., a w 2080 r. – już 124,2 tys. W grudniu 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił 1,9 tys. świadczeń honorowych z tytułu ukończenia 100 lat. Wśród 100-latków pobierających świadczenie w ZUS zdecydowanie przeważają kobiety – stanowią 85% populacji. Najstarsza ma 112 lat.
Małopolskie oddziały ZUS wypłacają takie świadczenie 180 osobom. Najstarsze z tych osób (trzy kobiety) mają po 108 lat. Najstarszy mężczyzna w Małopolsce, pobierający świadczenie honorowe, ma 107 lat.
Osobom, które pobierają świadczenie emerytalne lub rentowe z ZUS, świadczenie honorowe przyznawane jest z urzędu, dożywotnio, przez prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z chwilą ukończenia stu lat. Nie muszą składać w tej sprawie żadnego wniosku. Wniosek o przyznanie świadczenia honorowego jest konieczny w sytuacji, gdy zainteresowana osoba skończyła sto lat i dotychczas nie pobierała żadnego świadczenia z Zakładu. Taki wniosek można złożyć w najbliższej placówce ZUS.
Wysokość świadczenia honorowego równa jest kwocie bazowej używanej do obliczania emerytur i rent. Kwota ta ustalana jest corocznie od 1 marca. Jest to 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenie społeczne w poprzednim roku kalendarzowym. Od marca 2019 r. wynosi 4 003,88 zł.
| Liczba osób pobierających świadczenie honorowe z ZUS | Wiek najstarszej osoby pobierającej świadczenie honorowe | |
| Odział ZUS w Krakowie | 99 | 108 |
| Oddział ZUS w Nowym Sączu | 32 | 108 |
| Oddział ZUS w Chrzanowie | 23 | 108 |
| Oddział ZUS w Tarnowie | 26 | 106 |
Anna Szaniawska regionalny rzecznik ZUS w województwie małopolskim
