Większość radnych zdecydowała: Olkusz opuszcza ZKG [FILM]

Dwunastu miejskich radnych za, dziewięciu przeciw – to wynik wtorkowego głosowania miejskich radnych nad uchwałą o wystąpieniu Olkusza ze Związku Komunalnego Gmin „Komunikacja Międzygminna”. Głosowanie poprzedziła dyskusja. Radni zapoznali się też z apelem przewodniczących rad miejskich i gminnych pozostałych samorządów tworzących Związek, czyli Bolesławia, Bukowna i Klucz.

Dlaczego Olkusz miałby opuścić Związek?

W zaproponowanej radnym uchwale wymieniono cztery wydarzenia, z powodu których warto rozważyć opuszczenie Związku. Jako pierwszy przytoczono fakt, iż w tym roku po raz pierwszy w historii ZKG narzucono gminie Olkusz wpłatę większej dotacji o ponad 400 tys. złotych. Kolejnym powodem jest brak zgody ze strony Bukowna, Klucz i Bolesławia na powołanie w skład zarządu przedstawiciela wskazanego przez olkuskiego burmistrza, chociaż to gmina Olkusz dokonuje najwyższych wpłat na rzecz Związku (ponad 60 proc). Trzecią przesłanką są negatywne skutki braku przedstawiciela Olkusza w zarządzie, widoczne w projekcie nowej taryfy biletowej.  – Dla mieszkańców gmin: Bukowno, Bolesław i Klucze przewidziano obniżkę cen opłat za bilety w komunikacji realizowanej przez Związek. Natomiast w przypadku Miasta i Gminy Olkusz obniżka miałaby objąć tylko mieszkańców obszaru miejskiego Gminy Olkusz. Mieszkańcy terenów wiejskich Gminy Olkusz płaciliby jako jedyni opłaty o 50 proc. większe od mieszkańców pozostałych 3 gmin – członków Związku i mieszkańców terenów miejskich Gminy Olkusz – czytamy w uzasadnieniu uchwały.

Kolejnym problemem jest niezmieniony statut ZKG. W uzasadnieniu podkreślono, że w 2014 roku ustalona została pierwsza zmiana statutu, ale mimo uzgodnień ze wszystkimi gminami nie weszła w życie, w związku z nie przyjęciem stosownej uchwały przez Radę Gminy Klucze.

Wystąpienie Gminy ze Związku może nastąpić z zachowaniem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego. Oznacza to, że po przyjęciu uchwały do końca czerwca, gmina Olkusz przestałaby być członkiem ZKG od 1 stycznia 2017 roku.

Przewodniczący rad: najpierw analiza i publiczna debata
Szefowie rad miejskich i gminnych Bolesławia, Bukowna i Klucz skierowali pismo do olkuskich radnych o odstąpienie od tej decyzji lub odłożenie jej w czasie. Autorzy dokumentu apelują, by tak poważnej decyzji nie podejmować w pośpiechu, bez gruntownej analizy ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz przepisów pokrewnych, szerokich konsultacji społecznych i szczegółowej analizy zysków i strat. -Do dnia dzisiejszego ze strony przedstawicieli Gminy Olkusz na Zgromadzeniach ZKG KM, poza jednoznacznymi żądaniami zmian personalnych, nie padły dotąd żadne merytoryczne propozycje zmian funkcjonowania Związku, zmiany zapisanych w statucie zasad rozliczania kosztów itp. Należy podkreślić, że do tej pory współpraca między gminami, członkami Związku przebiegała bardzo dobrze, a przyjmowane rozwiązania akceptowane były przez wszystkich członków Związku na zasadach partnerskiego konsensusu. Ale trzeba to też powiedzieć jasno – partnerski konsensus nie może polegać na dyktacie jednej, choćby i największej gminy. Gmina Olkusz nie jest w żaden sposób dyskryminowana w Zgromadzeniu Związku. Ma w nim trzy głosy, tymczasem każda z pozostałych gmin ma po dwa głosy. Taki parytet podziału głosów jest zapisany w statucie i od lat doskonale się sprawdzał – czytamy w piśmie.

Przewodniczący trzech rad podkreślają, że powołanie przez gminę Olkusz podmiotu konkurencyjnego wobec funkcjonującego obecnie Związku spowoduje ogromne perturbacje m. in. w zakresie konieczności organizacji przesiadek pomiędzy liniami obsługiwanymi przez różne podmioty czy dystrybucji dwóch rodzajów biletów komunikacji miejskiej na tym samym terenie.
Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że w Związku trwa procedura konkursowa dotycząca wyłonienia kandydata na Przewodniczącego Zarządu Związku. Z tego powodu warto byłoby odłożyć podjęcie decyzji do czasu rozstrzygnięcia konkursu, zwłaszcza, że o wyborze nowego przewodniczącego decydują również przedstawiciele Olkusza.

Szefowie rad opowiedzieli się również za przeprowadzeniem publicznej debaty włodarzy czterech gmin z udziałem radnych, mieszkańców i lokalnych mediów.

– Dotychczasowa współpraca Gmin w ramach Związku układała się bardzo dobrze. Mieszkańcy korzystający z komunikacji publicznej byli zadowoleni z podejmowanych w ostatnim okresie działań merytorycznych i wizerunkowych Związku. Jesteśmy otwarci na doskonalenie formuły działania Związku, apelujemy też o niepodejmowanie decyzji pod wpływem emocji – pisze troje przewodniczących: Ewa Dychtoń, Edmund Gmitruk i Bogusław Paś.

Radni PiS: powróćmy do stołu negocjacji
Głos w dyskusji zabrali także radni Prawa i Sprawiedliwości. Do olkuskiego burmistrza wpłynęła interpelacja podpisana przez Józefa Filasa, Michała Mrówkę, Wojciecha Ozdobę, Wojciecha Panka i Tomasza Zaborowskiego.

Radni zwrócili uwagę, że w ostatnich latach Związek podejmował szereg działań, które zachęcały potencjalnych pasażerów do korzystania z komunikacji zbiorowej, takich jak akcja bezpłatnych przejazdów dla kierowców samochodów osobowych, rozbudowanie siatki połączeń (powstanie nowych linii „M”, „PS” czy „SŁ” łączącej os. Skalskie i Słowiki z centrum naszego miasta, szpitalem i cmentarzem). Największym zainteresowaniem cieszy się miejska linia „M” czy wprowadzenie wyłącznie autobusów niskopodłogowych lub niskowejściowych.

Autorzy interpelacji uważają, że ZKG „KM” nie jest tworem doskonałym i wymaga pilnych zmian. – Apelujemy do burmistrza oraz przedstawicieli w Zgromadzeniu Związku, aby powrócić do stołu negocjacji. W rozmowie z reprezentantami sąsiednich gmin należy szukać nowych rozwiązań i dążyć do wypracowania satysfakcjonującego wszystkich kompromisu. Słusznym pomysłem wydaje się być zaproszenie włodarzy i mieszkańców gmin, naszych sąsiadów, do uczestnictwa w debacie publicznej dotyczącej komunikacji. Być może warto w tej kwestii przeprowadzić szeroko zakrojone konsultacje społeczne. Jako samorządowcy nie powinniśmy przecież zapominać o zdaniu naszych mieszkańców. Dlatego zwracamy się z apelem, aby przed podjęciem ostatecznej decyzji Mieszkańcy dowiedzieli się szczegółów dotyczących funkcjonowania komunikacji miejskiej w niedalekiej przyszłości. Być może i my poprzemy pomysł wyjścia ze ZKG „KM” jeśli okaże się, że ze strony pozostałych gmin nie ma zrozumienia, a Pan jako gospodarz miasta będzie w stanie zapewnić komunikację miejską w nie gorszym standardzie niż dotychczas i przy uzyskaniu oszczędności dla naszego budżetu – apelują radni.

W interpelacji zawarto 27 pytań do burmistrza, dotyczących głównie funkcjonowania komunikacji od 1 stycznia przyszłego roku.

Co powiedzieli radni?
Zdania wśród olkuskich radnych na temat wystąpienia Olkusza ze Związku były podzielone. Poniżej prezentujemy niektóre wypowiedzi. Cała dyskusja dostępna jest w naszym materiale filmowym.

Ryszard Ryza podkreślił, że radni nie dążą do rozbicia Związku. Chcą, by działał on prawidłowo, ale na zasadach, które mogą akceptować. -Możemy w dalszym ciągu prowadzić rozmowy, ale na zasadach partnerskich. Obowiązkiem samorządu jest zapewnienie komunikacji miejskiej. Myśmy się tego wyzbyli w pewien sposób cedując to uprawnienie na zarząd ZKG. Gdybyśmy do tego wrócili, to odzyskujemy swoje prawa. Nie może być mowy, że mieszkańcy na tym ucierpią, to jest demagogia i wprowadzanie opinii publicznej w błąd – uważa radny Ryza.

Janusz Dudkiewicz zaznaczył, że podjęcie dziś uchwały być może umożliwi pozostałym gminom na tyle refleksji w stosunku do Olkusza, że stanie się on podmiotem, a nie przedmiotem. Dopiero wtedy można będzie rozmawiać jak partner z partnerem. Dodał również, że jeśli gmina Olkusz może wydać o 1 mln złotych mniej na nie gorszą niż obecnie komunikację, to warto się nad tym zastanowić. – Jak się płaci, to trzeba mieć swojego przedstawiciela, żeby pilnował naszych interesów. Ale to nie tak, że my się będziemy gonić, kto pierwszy z łaski innych gmin zostanie szefem ZKG. Myśmy nie wyznaczali nikogo jako przedstawiciela do ZKG ani Bukownu, ani Kluczom czy Bolesławowi. Prosimy łaskawie te gminy, aby się też nie kierowały tym, że zrobią nam konkurs, ale sobie to żadna z tych gmin tego konkursu robić by nie chciała. Wszystko jeszcze przed nami. Jeśli dziś przyjmiemy tę uchwałę, to nie oznacza, że jutro wystąpimy. Mamy te pół roku, ale nie ostatni miesiąc, na rozmowy. Jeśli pozostałe gminy uznają, że jednak rola Olkusza jest wiodąca, że można zmienić statut na odzwierciedlający nasz wkład, być może nie wystąpimy ze Związku. Jeśli nadal pozostanie takie współdziałanie: my was przegłosujemy, a i tak wam nic nie uda się zrobić, to należy wystąpić i zorganizować komunikację dla gminy Olkusz. Nie jest to jedyne takie wystąpienie w ostatnich latach takiego miasta jak my, te miasta, które to zrobiły, zyskały – mówił Janusz Dudkiewicz.

Jan Kucharzyk powiedział, że jeśli dziś uchwała zostanie podjęta, to z dniem 31 grudnia gmina Olkusz ze Związku i wszelkie negocjacje będą dotyczyły okresu do 31 grudnia. Od 1 stycznia Olkusz nie będzie członkiem Związku i gmina musi realizować te zadania we własnym zakresie.

Józef Filas podkreślił, że jako radny chce w stu procentach być pewien, że zagłosuje dobrze, czyli tak, aby nie narazić mieszkańców gminy Olkusz na poważne konsekwencje, które mogą wyniknąć, gdy gmina wystąpi z ZKG. Zauważył, że mieszkańcy mogą być narażeni na duże niedogodności związane z komunikacją. Radny zapowiedział, że nie znając odpowiedzi na pytania zawarte w interpelacji będzie głosował przeciw wystąpieniu Olkusza. 

-Wychodzimy ze Związku, który wyraźnie się rozwija – mówił radny Wojciech Ozdoba. – Wzrasta sprzedaż biletów okresowych i jednorazowych, przy czym maleje nam liczba mieszkańców gminy. Taryfa biletowa na terenie gminy Olkusz jest jedną z najniższych taryf w Polsce. Czy gdzieś znaleźliście komunikację za złotówkę? Oczywiście jest komunikacja darmowa, ale to taka „na pół gwizdka”, bo ludzie nie szanują rzeczy darmowych. Komunikacja za złotówkę jest niesamowitym kompromisem, bo wydajemy zezwolenia jako gmina na konkurencyjne przewozy prywatne, a jednocześnie dopłacamy do wozokilometrów linii M, aby woziła pasazerów za złotówkę – dodał radny. Zwrócił też uwagę na pewne niedomówienie,  że mieszkańcy olkuskich sołectw zapłacą za bilety więcej o 50 proc. niż pozostałe gminy. Zgodnie z przedstawionym projektem, cena po prostu się nie zmieniła.
-Jeśli burmistrz uzna, że samodzielna komunikacja będzie lepsza, to ja się bardzo cieszę, bo mieszkańcom się należy. Ale jeśli nam coś nie wypali? Łatwiej jest zepsuć niż stworzyć coś od podstaw. Nie chciałbym, abyśmy popełnili błąd, podejmując decyzję na chybcika – uważa Wojciech Ozdoba.

Uchwała podjęta
W głosowaniu na stosowną uchwałą 12 radnych opowiedziało się za wystąpieniem Olkusza z ZKG. Byli to: Małgorzata Bień, Apolinary Ćwięczek, Janusz Dudkiewicz, Jarosław Gałka, Henryk Gamrat, Dariusz Kasprzyk, Ewa Kiełtyka, Jerzy Kwaśniewski, Grzegorz Lipiński, Stanisław Łydka, Ryszard Ryza, Wojciech Wadas. Przeciw zagłosowali: Józef Filas, Jan Kucharzyk, Michał Masłowski, Michał Mrówka, Wojciech Ozdoba, Wojciech Panek, Małgorzata Postołek, Grzegorz Tomsia, Tomasz Zaborowski.