Kosmolów
Dobiegła końca konserwacja techniczna kapliczki w postaci przydrożnego słupa milowego z metalowym krzyżem z XVII wieku, jaki znajduje się w Kosmolowie: warto zaznaczyć, że jest to zabytek unikatowy w skali całej Polski, jedyny zachowany tego typu na terenie Gminy Olkusz i zaledwie jeden z kilku zachowanych tak wiekowych zabytków w naszym kraju. Władze Gminy Olkusz pozyskały na ten cel 20 000,00 złotych dotacji z ogłoszonego przez Województwo Małopolskie konkursu „Kapliczki Małopolski 2024”.
Przypominamy, że kapliczka w formie kolumny z czerwonego zlepieńca parczewskiego została wykonana w 1642 roku, o czym świadczy data wykuta u jej podstaw. Gwoli wyjaśnienia, przed laty słup milowy, zwieńczony metalowym krzyżem z wizerunkiem Chrystusa, wyznaczał trakt handlowy z Krakowa do Olkusza: przez ziemię olkuską przebiegał bowiem najważniejszy królewski trakt, jakim była droga z Wrocławia do obecnej stolicy naszego województwa. Najstarsze wzmianki o szlaku na odcinku Kraków – Olkusz – Sławków pochodzą jeszcze z 1276 roku, kiedy to w dokumencie wspomina się o wsi Przeginia położonej „nad wielką drogą”. Sama nazwa słupa pochodzi z kolei od mili polskiej, liczącej około 7 kilometrów: to właśnie taka odległość dzieli kosmolowską kapliczkę od rynku w Olkuszu.
Prace wykonywane na zlecenie władz Gminy Olkusz oraz zgodnie z opracowanym przez konserwatora dzieł sztuki programem prac konserwatorskich polegały m.in. na oczyszczeniu powierzchni kamienia, z którego wykonana jest kapliczka, a następnie wzmocnieniu jego struktury za pomocą specjalnych związków krzemoorganicznych. Następnie, konieczne było uzupełnienie ubytków zaprawą mineralną oraz scalenie kolorystyczne uzupełnień, po czym cały słup został poddany zabezpieczającej przed wodą impregnacji hydrofobizującej. Całkowity koszt prac konserwatorskich wykonanych przez firmę Renowacje Zabytków Architektury i Kamienia z Oławy wyniósł 47 765,20 złotych, z czego 41,87% pokryła dotacja pozyskana przez władze Gminy Olkusz.
Warto również przypomnieć, że władze naszej gminy od lat sukcesywnie starają się o środki z programu „Kapliczki Małopolski”, które pozwalają na konserwację „przydrożnych świadków historii”: dla przykładu, w ubiegłym roku Srebrne Miasto otrzymało 19 000,00 złotych na konserwację techniczną i estetyczną kamiennej figury z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ulicy Podgrabie w Olkuszu.
UMiG w Olkuszu
