Wolbrom
Sto lat temu na wolbromskim rynku, z inicjatywy Cechu Szewców stanął pomnik Jana Kilińskiego. Gmina Wolbrom, przychylając się do prośby współczesnych członków Cechu Rzemiosł Różnych pozyskała środki na renowację podobizny bohaterskiego pułkownika powstania kościuszkowskiego i uczestnika spisków powstańczych, a jednocześnie mistrza szewskiego. Renowacja pomnika została właśnie zakończona i odnowiony Kiliński, w nieco zmienionej formie, nawiązującej do pierwotnego wyglądu pomnika znów spogląda na główny plac Wolbromia.
Pomnik Jana Kilińskiego znajdujący się na wolbromskim rynku, ufundowany przez Cech Szewski i wykonany przez artystę rzeźbiarza Józefa Suwalskiego (1874 – 1949) z Olkusza, został odsłonięty 11 czerwca 1924 r. Rzeźba ustawiona została na dwuczęściowym cokole, na dwustopniowej podstawie. W górnej części cokołu widnieje wizerunek orła, a poniżej fragment wiersza Zygmunta Krasińskiego – „POLSKO, POLSKO GRÓB TWÓJ TYLKO BYŁ KOLEBKĄ NOWEJ ZORZY WŚRÓD WIECZNOŚCI JEDNĄ CHWILKĄ W KTÓREJ POCZĄŁ SIĘ DZIEŃ BOŻY”. Na dolnej części można przeczytać napis fundacyjny o treści: „OBROŃCY OJCZYZNY JANOWI KILIŃSKIEMU – CECH SZEWSKI 1924 R.”.
Wolbromscy rzemieślnicy, chcąc uczcić przypadającą w tym roku okrągłą rocznicę powstania monumentu, poprosili władze samorządowe Wolbromia o renowację pomnika oraz jego otoczenia. Przychylając się do prośby, urzędnicy złożyli wniosek o dofinansowanie zadania w ramach konkursu „Małopolska Pamięta – zachowanie miejsc pamięci historycznej”. Gmina Wolbrom w pierwszym naborze pozyskała z tego źródła wsparcie w wysokości 14.250 zł, które pomogło sfinansować rozpoczęty w roku 2023 pierwszy etap prac konserwatorskich, restauratorskich oraz budowlanych, który przewidywał oczyszczenie powierzchni rzeźby, uzupełnienie ubytków, impregnację, hydrofobizację (zapobieganie wnikaniu wody w głąb struktury materiałów) oraz scalenie kolorystyczne postaci na pomniku.
W roku bieżącym kontynuowano remont w ramach drugiego etapu, również z udziałem środków dysponowanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, w którym przewidziano: czyszczenie, impregnację, uzupełnienia ubytków oraz zabezpieczenie przed wnikaniem wilgoci cokołu postumentu, przywrócenie oryginalnej formy orła na cokole, wykonanie nowych stopni z piaskowca oraz montaż metalowego ogrodzenia, którego nie zamontowano wokół pomnika po jego przesunięciu z pierwotnej lokalizacji w stronę remizy OSP, co nastąpiło w końcówce lat 60-tych XX wieku.
Wszystkie prace, z uwzględnieniem zaleceń Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wykonała firma Bartosza Kruka z Bilczy (gmina Morawica). Całość renowacji pomnika i jego otoczenia kosztowała ok. 240 tysięcy złotych z czego 54 tysiące Gmina Wolbrom otrzymała w ramach marszałkowskiego konkursu „Małopolska Pamięta – zachowanie miejsc pamięci historycznej”. Oficjalne ponowne „powitanie” pomnika Kilińskiego na wolbromskim rynku zaplanowano na 11 listopada, jako jeden z elementów obchodów święta niepodległości.
