Prawa jazdy i przewoźnicy – zmiany w przepisach

Znowelizowana Ustawa o kierujących pojazdami miała obowiązywać od 11 lutego. Większość przepisów wejdzie w życie dopiero 19 stycznia 2013 roku. Nowe przepisy, zgodne z unijnymi dyrektywami obowiązują już przewoźników. O komunikacyjnych zmianach rozmawiamy z Romanem Piaśnikiem, dyrektorem Wydziału Komunikacji i Transportu Starostwa Powiatowego w Olkuszu.

Wiola Woźniczko: Czy w związku z zapowiadanym wcześniejszym terminem wejścia w życie  przepisów w ubiegłym roku więcej osób ubiegało się o prawo jazdy?

Roman Piaśnik: W 2011 roku Starosta Olkuski wydał 4119  praw jazdy, w tym 1998  praw jazdy dla osób, które po raz pierwszy uzyskały uprawnienia do kierowania pojazdami. Stanowi to prawie 50% ogółu wydanych dokumentów. Natomiast w roku 2010 ogółem wydano 3949 praw jazdy, w tym 2097 dla osób, które po raz pierwszy uzyskały uprawnienia. Widać więc, że było ich więcej niż w minionym  roku. Termin wejścia w życie ustawy został przesunięty ze względu na konieczność zmiany systemu informatycznego w ośrodkach egzaminowania, w celu dostosowania go do nowych zasad egzaminowania, które wkrótce będą obowiązywać. Wzrośnie m. in. baza pytań, których docelowo ma być ponad tysiąc. Teraz baza liczy ok.500 pytań i są one ogólnie dostępne w internecie i księgarniach.

WW: Jakie zmiany związane z egzaminem czekają przyszłych kierowców?

RP: Obecnie kursanci przystępujący do egzaminu teoretycznego muszą prawidłowo odpowiedzieć na 16 spośród 18 pytań egzaminacyjnych wielokrotnego wyboru i mają na to 25 minut. Za rok pytania na egzaminie teoretycznym będą prawdopodobnie jednokrotnego wyboru, nie będzie możliwości powrotu do pytania, na które już była udzielona odpowiedź. Czas trwania egzaminu nie zmieni się, natomiast test na prawo jazdy kat. B ma składać się z ok.30 pytań. Czas na rozwiązanie poszczególnych pytań ulegnie zatem skróceniu. Zmianie ulegną również zasady rekrutacji na
kurs. Obecnie kandydat na kierowcę zgłaszał się w wybranym przez siebie ośrodku szkolenia i po spełnieniu określonych wymogów, mógł rozpocząć szkolenie. W momencie wejścia w życie nowych zasad, kandydat na kierowcę będzie zaczynał szkolenie od wizyty w starostwie, gdzie po przedłożeniu orzeczenia lekarskiego i psychologicznego (o ile będzie wymagane) o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami, zdjęcia, opłaty za wydanie prawa jazdy (oraz w razie potrzeby zgody rodziców na rozpoczęcie szkolenia ), otrzyma kartę kandydata na kierowcę, z którą uda się dopiero do ośrodka szkolenia kierowców i będzie mógł rozpocząć szkolenie. Po zakończeniu szkolenia i po pozytywnie zaliczonym egzaminie wewnętrznym uda się do WORD-u, a po egzaminie państwowym do właściwego Starosty,który wyda dokument prawa jazdy. Wprowadzenie karty kandydata na kierowcę ma na celu wyeliminowania osób, które zgłaszały się na kurs lub przystępowały do egzaminu mając orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Teraz takie osoby zostaną wykluczone. O innych zmianach, które wprowadzi nowa ustawa, informowaliśmy już czytelników w ubiegłym roku.

WW: Przewoźników drogowych obowiązują już nowe unijne dyrektywy. Czy przepisy w tym zakresie uległy znaczącej modyfikacji?

RP: Od dnia 04.12.2011 roku w polskim prawodawstwie stosuje się bezpośrednio przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. Przedsiębiorcy wykonujący zawód przewoźnika drogowego muszą teraz posiadać rzeczywistą i stałą siedzibę w jednym z państw członkowskich, cieszyć się dobrą reputacją, posiadać odpowiednią zdolność finansową i wymagane kompetencje zawodowe.
Spośród wskazanych powyżej wymagań nowością jest obowiązek posiadania rzeczywistej i stałej siedziby. Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia oznacza on, że przedsiębiorca powinien posiadać lokale, w których prowadzi główną działalność, w szczególności dokumenty księgowe, akta dotyczące pracowników, dokumenty zawierające dane na temat czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku oraz wszelkie inne dokumenty, do których dostęp musi mieć właściwy organ, aby sprawdzić, czy spełnione zostały warunki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto przedsiębiorca powinien prowadzić działalność związaną z pojazdami, w sposób rzeczywisty i ciągły oraz przy użyciu niezbędnego sprzętu administracyjnego, a także odpowiedniego sprzętu technicznego i urządzeń technicznych, w bazie eksploatacyjnej. O ile w przypadku siedziby przedsiębiorcy rozporządzenie mówi o dokumentach jakie powinny się tam znajdować, to w przypadku bazy eksploatacyjnej nie precyzuje szczegółowo, jaki sprzęt powinien się w niej znajdować. Zgodnie z wytycznymi zawartymi w komunikacie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej do czasu określenia sposobu dokumentowania tych warunków w przepisach krajowych, przedsiębiorcy w Starostwie Powiatowym w Olkuszu składają stosowne oświadczenia w tym zakresie. W przypadku bazy eksploatacyjnej oprócz takiego oświadczenia przedstawiają dokument potwierdzający posiadanie tytułu prawnego do dysponowania tą bazą.
Wymóg dobrej reputacji, który wcześniej dotyczył tylko przedsiębiorcy, aktualnie dotyczy przedsiębiorcy oraz dodatkowo osoby, która zarządza transportem drogowym w przedsiębiorstwie. W tym przypadku oprócz stosownych zaświadczeń o niekaralności, przedsiębiorcy oraz osoby zarządzające transportem drogowym w przedsiębiorstwie także składają stosowne oświadczenia w tym zakresie.
Ponadto zgodnie z przepisami tego rozporządzenia przedsiębiorca wykonujący zawód przewoźnika drogowego musi wyznaczyć przynajmniej jedną osobę fizyczną zarządzającą transportem, która m. in. posiada wymagane kompetencje zawodowe oraz cieszy się dobrą reputacją.

WW: Jaka zmiana jest dla przedsiębiorców najważniejsza?

RP: Sposób dokumentowania przez przedsiębiorców posiadania odpowiedniej zdolności finansowej. Dotychczasowy katalog dokumentów związanych z tym wymogiem został bardzo zawężony. Aktualnie, aby udokumentować spełnianie tego wymogu, przedsiębiorca musi być w stanie w każdym momencie roku finansowego spełnić swoje zobowiązania finansowe. W tym celu przedsiębiorca wykazuje na podstawie poświadczonych przez audytora lub odpowiednio upoważnioną osobę rocznych sprawozdań finansowych, że co roku dysponuje kapitałem i rezerwami o wartości, co najmniej równej 9 000 EUR w przypadku wykorzystywania tylko jednego pojazdu i 5 000 EUR na każdy dodatkowy wykorzystywany pojazd. W drodze odstępstwa, właściwy organ może zgodzić się lub wymagać, aby przedsiębiorca wykazał swoją zdolność finansową za pomocą zabezpieczenia, takiego jak gwarancja bankowa lub ubezpieczenie, w tym ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej z jednego lub kilku banków lub innych instytucji finansowych. Należy przy tym zaznaczyć, że o ile istnieje fizyczna możliwość przedstawiania dokumentów w postaci poświadczonych przez audytora lub odpowiednio upoważnioną osobę rocznych sprawozdań finansowych czy gwarancji bankowych, to w przypadku ubezpieczenia zawodowego w zakresie transportu drogowego produkt taki aktualnie w towarzystwach ubezpieczeniowych w Polsce podobno jest niedostępny.
Tym samym przedsiębiorcom została odebrana możliwość potwierdzania spełniania tego wymogu za pomocą dokumentów potwierdzających: dysponowanie  środkami  pieniężnymi w gotówce lub na rachunkach bankowych, posiadanie akcji lub udziałów lub innych zbywalnych papierów wartościowych oraz własność nieruchomości.

WW: Jak Pan ocenia nowe przepisy?

RP: Wprowadzona zmiana w zakresie sposobu dokumentowania zdolności finansowej, stwarza przedsiębiorcom najwięcej problemów i jest najbardziej czasochłonna. Obserwując całą sytuację związaną ze stosowaniem w polskim prawodawstwie od 04.12.2011 roku przepisów rozporządzenia (WE) Nr 1071/2009 można stwierdzić, że nie wszystkie zagadnienia zawarte w tych przepisach są jasno i szczegółowo sprecyzowane, co budzi wiele kontrowersji wśród przedsiębiorców wykonujących zawód przewoźnika drogowego. Przełożenie na taką sytuację ma także fakt braku określenia sposobu dokumentowania tych warunków w przepisach krajowych – aktualnie jest projektowana nowelizacja ustawy o transporcie drogowym pod tym kątem.