Gdy rodzi się maluch to zwykle zostaje z nim w domu mama, choć tata również może zaangażować się w opiekę nad dzieckiem. Do wykorzystania ma część urlopu macierzyńskiego i cały urlop rodzicielski. Jednak małopolscy ojcowie rzadko decydują się na takie rozwiązanie.
Świeżo upieczeni rodzice mogą liczyć na 52 tygodnie wolnego od pracy, na które składają się urlop macierzyński i urlop rodzicielski. Okres ten może wydłużyć się, jeśli przy porodzie urodzi się więcej niż jedno dziecko. Jednak pierwsze tygodnie urlopu macierzyńskiego zarezerwowane są wyłącznie dla mamy dziecka.
Urlop macierzyński
Zasiłek z tytułu urlopu macierzyńskiego przysługuje ubezpieczonej matce dziecka przez 20 tygodni, gdy urodzi się jedno dziecko. Przy porodach mnogich urlop macierzyński wydłuża się od 31 do 37 tygodni, w zależności od liczby urodzonych dzieci. Pierwsze 14 tygodni zarezerwowanych jest dla mamy. Jeżeli po tym czasie będzie chciała wrócić do pracy, to pozostałą część urlopu może wykorzystać tata dziecka. Warunkiem jest, aby ojciec był ubezpieczony. W naszym województwie przez cały 2018 r. tylko 920 mężczyzn zdecydowało na urlop macierzyński. Warto dodać, że w tym czasie niemal 37 tys. kobiet skorzystało z tego świadczenia.
Urlop rodzicielski
Po urlopie macierzyńskim jest urlop rodzicielski, którym rodzice mogą dysponować między sobą. A nawet mogą zdecydować, że wykorzystają go równocześnie. Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać jednorazowo lub w czterech częściach. Urlop rodzicielski wynosi 32 tygodnie, przy urodzeniu jednego dziecka. Przy ciążach mnogich 34 tygodnie, bez względu na liczbę dzieci urodzonych w czasie porodu. W ubiegłym roku w Małopolsce tylko 481 panów zdecydowało się na ten urlop. Natomiast kobiet, do których trafił zasiłek z tytułu urlopu rodzicielskiego, było prawie 41 tysięcy.
Urlop ojcowski
Niezależnie od urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, ojcu dziecka przysługuje urlop ojcowski. Ma on charakter fakultatywny, co oznacza, że ojciec dziecka może, ale nie musi z niego skorzystać. Ubezpieczony tata ma prawo do zasiłku za czas urlopu ojcowskiego przez 2 tygodnie, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 24 miesięcy życia. Może zostać wykorzystany jednorazowo albo w nie więcej niż 2 częściach. Żadna z części urlopu ojcowskiego nie może być krótsza niż tydzień.
Ta forma uprawnienia rodzicielskiego jest zdecydowanie najczęściej wykorzystywana przez panów. W 2018 r. małopolskie oddziały ZUS wypłaciły 18 tysięcy zasiłków za okres urlopu ojcowskiego.
Liczba osób pobierająca zasiłki macierzyńskie w poszczególnych oddziałach ZUS w Małopolsce w 2018 roku:
Anna Szaniawska regionalny rzecznik ZUS w województwie małopolskim
