Unijne wsparcie szansą dla Pustyni Błędowskiej?

Pustynny charakter jedynej w Europie pustyni zanika, a co za tym idzie –  ubożeją stanowiska występujących tu chronionych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Aby odtworzyć pierwotny stan pustyni i ochronić cenną przyrodę, należy usunąć drzewa i krzewy, które ok. 50 lat temu zostały posadzone w celu utrwalenia lotnych piasków. A to wymaga ogromnych nakładów finansowych. Kilkunastoletnie starania gminy Klucze o pozyskanie środków na rewitalizację Pustyni Błędowskiej wreszcie zakończyły się sporym sukcesem.

W październiku ubiegłego roku gmina Klucze złożyła wniosek do Komisji Europejskiej o dofinansowanie z instrumentu finansowego LIFE+  projektu „Czynna ochrona kompleksu priorytetowych siedlisk napiaskowych w obszarze  Natura 2000 na Pustyni Błędowskiej”. Po kilkumiesięcznej wnikliwej ocenie Komisji Europejskiej wniosek został pozytywnie oceniony. W efekcie znalazł  się na liście projektów wytypowanych do dofinansowania ze środków LIFE+.  Umowę o dofinansowanie Komisja Europejska może podpisać z gminą Klucze prawdopodobnie już pod koniec sierpnia. Całkowity koszt przedsięwzięcia  szacowany jest na ok.  9 mln  złotych. W ramach unijnej pomocy gmina może uzyskać dofinansowanie w wysokości połowy kosztów kwalifikowalnych przedsięwzięcia. Kolejne 45 proc. pochodzić będzie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, który już w ubiegłym roku udzielił gminie promesy dofinansowania projektu. Natomiast pozostałe 5 proc. samorząd musi pokryć ze środków własnych.  
W ramach projektu na pustyni przewiduje się przygotowanie terenu i zapewnienie bezpieczeństwa, czyli sprawdzenie zagrożenia niewybuchami i ewentualnie odminowanie oraz wycinkę rodzimych samosiewów  i sztucznie wprowadzonych gatunków wierzb. Ochroną zostaną objęte odsłonięte siedliska chronionych muraw napiaskowych. Planowane jest również wyznaczenie ścieżek dydaktycznych oraz utworzenie w Kluczach Pustynnego Centrum Informacji. To wszystko przyczyni się do wzrostu atrakcyjności  gminy Klucze oraz województwa małopolskiego.
Ciekawostką jest fakt,  że od 2000 roku do tej pory w Polsce realizuje się jedynie pięć projektów współfinansowanych z LIFE+,  w tym tylko jeden, którego beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego. Przedsięwzięcie wiąże się z dużą odpowiedzialnością i jego realizacja nie będzie należeć do łatwych zadań.  Tak specyficzny projekt wymaga fachowej wiedzy, a więc udziału i zaangażowania środowisk naukowych, jednostek samorządu, wojska i innych instytucji. 

LIFE + to instrument finansowy Unii Europejskiej, koncentrujący się wyłącznie na współfinansowaniu projektów w dziedzinie ochrony środowiska. Jego głównym celem  jest ochrona, zachowanie , odtworzenie, monitoring i poprawa funkcjonowania systemów naturalnych, w tym również  rzadkich i cennych siedlisk przyrodniczych. W ramach komponentu I. Przyroda i różnorodność biologiczna wspierane są w szczególności duże projekty realizowane na obszarach objętych siecią Natura 2000, dlatego projekt zgłoszony przez gminę  Klucze doskonale wpisuje się w założenia programowe LIFE+ .