Kilkusetletnia zabudowa odzyskuje dawny blask

Kamienica Marszałkowska – tak nazywać się będzie budynek przy ul. Górniczej, stojący na fragmencie miejskiego muru obronnego i zabytkowej piwnicy. Właściciele obiektu zbudowanego na historycznych fundamentach, zdecydowali, że wyeksponują historyczne relikty. Niektórzy mieli już okazję zobaczyć kilkusetletnie piwnice.

Gdy kilka lat temu na działce w centrum miasta odkryto fragmenty dawnej zabudowy. Właściciele gruntu mogli – po przeprowadzeniu badań archeologicznych – przykryć piwnice betonową płytą i realizować zaplanowaną inwestycję. Postanowili jednak, że relikty sprzed wieków zostaną zachowane. – Chcieliśmy pozostawić i udostępnić szerokiej publiczności część historii Olkusza. Dlatego ustaliliśmy, że wyeksponujemy fragment muru obronnego, częściowo go zrekonstruujemy, tak, by wpisywał się w elewację zbudowanej przez nas kamienicy. W budynku mieścić się będzie szkoła językowa. Piwnice na pewno zostaną przeznaczone na działalność, która pozwoli oglądać je wszystkim zainteresowanym. Nasz pomysł oraz kolejne etapy prac były konsultowane z władzami miasta, a także miejskim oraz wojewódzkim konserwatorem zabytków. Dobrze nam się współpracuje z urzędnikami w Olkuszu i w Krakowie. Nasza inicjatywa spodobała się też pasjonatom Olkusza, jak Olgerdowi Dziechciarzowi czy Franciszkowi Rozmusowi, którzy od początku nas wspierali – opowiada Dagmara Winiarczyk – Wiśniewska.

Najstarszy fragment muru pochodzi z przełomu XIII i XIV wieku, a zabytkowa piwnica kamienicy z XVI wieku. Dwa lata temu budowla została wpisana do rejestru zabytków. Małopolski konserwator zabytków Jan Janczykowski pisał wówczas w uzasadnieniu: „(…) Autorzy badań wiążą ten obiekt z działalnością marszałka wielkiego koronnego Mikołaja Wolskiego, który w testamencie z 1630 roku opisując swe posiadłości olkuskie napisał: „Mam fortece mej kamienicy w tyle wieżą miejską i dom i plac podle tego kupiony”. W 1809 roku posiadłość ta, już zrujnowana, była własnością Teresy Wielopolskiej. W XIX wieku własność Wielopolskich została rozparcelowana, a na ruinach wcześniejszej zabudowy, w jej części zachodniej wzniesiono dom drewniany. W obrębie nowego budynku znalazła się zachodnia piwnica dawnego domu Wolskiego, do której od zewnątrz przebito wejście w północnym odcinku muru obronnego. Dom ten został wyburzony w okresie międzywojennym”. Właśnie od marszałka Wolskiego wzięła się nazwa kamienicy. 

Na prace związane z utrwaleniem historii miasta właściciele budynku otrzymali dotacje z budżetu miasta. W ubiegłym roku było to 50 tys. złotych, z przeznaczeniem na zabezpieczenie muru obronnego i jego częściową rekonstrukcję. – W tym roku otrzymaliśmy 18 tys. złotych na ciąg dalszy tych robót. Na prace związane z piwnicami dostaliśmy dotację od wojewódzkiego konserwatora zabytków w wysokości 40 tys. złotych. Resztę kosztów pokrywamy sami. Oczywiście budowa samej kamienicy jest w całości finansowana przez nas – dodają Dagmara i Mateusz Wiśniewscy.

Piwnice są w stanie surowym. W zasadzie można je już zagospodarować. Roboty wykonywała specjalistyczna firma z Krakowa z uprawnieniami konserwatorskimi. Prace wykończeniowe potrwają prawdopodobnie do końca roku. Niektórzy już mieli okazję zobaczyć efekty prac przy ul.Górniczej. Podczas zwiedzania Olkusza nocą w ramach otwarcia rynku, zainteresowani zwiedzali relikty dawnej zabudowy. Niedawno gościła tam również grupa studentów z krakowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Część elewacji stanowią zachowane oraz zrekonstruowane fragmenty muru obronnego. Przy budowie kamienicy wykorzystano kamień wykopany z piwnic, piaskowiec parczewski. Ozdobiono nim m.in. portal przed głównym wejściem. Całość dopełnia odbudowana narożna baszta.