Uwaga na smog!

Wielokrotnie przekroczone normy stężeń pyłów PM 10 PM2,5 oraz benzo(a)pirenu wykazały ostatnie pomiary Wojewódzkiego Instytutu Ochrony Środowiska w Krakowie. W związku z tym Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego ponownie wprowadził II stopień zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza.

W olkuskiej stacji pomiarowej najwyższe stężenie pyłu PM10 odnotowano w nocy. Wynosiło ono 331 µg/m3. O godz. 9.00 odnotowano wartość 288 µg/m3. Dopuszczalna norma 24-godzinna to 50 µg/m3.

Pyły bardzo groźne dla zdrowia
Pyły zawieszone (PM10 i PM2,5) ze względu na swoje małe rozmiary, z łatwością mogą przedostawać się do płuc, powodując zatrucie, zapalenia górnych dróg oddechowych, pylicę, nowotwory płuc, choroby alergiczne i astmę. Ze względu na swoje mikroskopijne rozmiary, szczególnie niebezpieczny jest pył PM2,5. Posiada zdolność przedostawania się głęboko do płuc – pęcherzyków płucnych, powodując ich trwałe uszkodzenie, a następnie przedostając się do krwi.

Benzo(a)piren może bezpośrednio przedostać się do płuc razem z pyłami. Jest silnym czynnikiem rakotwórczym, uszkadza także nadnercza, wątrobę, układ odpornościowy i krwionośny. Upośledza również płodność.

Na co należy uważać?
Osoby szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenie powietrza: dzieci i młodzież poniżej 25 roku życia, osoby starsze i w podeszłym wieku, osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego, chorzy na astmę, choroby alergiczne skóry i oczu, osoby z zaburzeniami funkcjonowania układu krwionośnego, osoby zawodowo narażone na działanie pyłów i innych zanieczyszczeń oraz osoby palące papierosy i bierni palacze, powinny podjąć następujące środki ostrożności:
– unikać długotrwałego przebywania na otwartej przestrzeni dla uniknięcia długotrwałego narażenia na podwyższone stężenia zanieczyszczeń,
– ograniczyć duży wysiłek fizyczny na otwartej przestrzeni np. uprawianie sportu, czynności zawodowe zwiększające narażenie na działanie zanieczyszczeń,
– osoby chore powinny zaopatrzyć się we właściwe medykamenty i stosować się do zaleceń lekarzy.

Jak walczyć ze smogiem?
Mieszkańcy obszaru, na którym występuje wysoki poziom stężenia pyłów powinni stosować gazowe lub elektryczne źródła ciepła, lub przynajmniej lepszego jakościowo paliwa (węgla o zawartości popiołu poniżej 15% oraz kaloryczności co najmniej 21 MJ/kg lub drewna o wilgotności poniżej 15%). Nie powinno się palić w kominkach, ograniczyć palenie ognisk i używania dmuchaw do liści. Zalecane jest również korzystanie z miejskiej komunikacji albo wspólnych dojazdów
zamiast indywidualnych podróży samochodem.

Instytucje użyteczności publicznej również muszą zastosować się do pewnych zaleceń. Szkoły, przedszkola, żłobki oraz opiekuńcze powinny ograniczyć długotrwałe przebywanie podopiecznych na otwartej przestrzeni dla uniknięcia narażenia na wysokie stężenia zanieczyszczeń. Szpitale i przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej powinny być przygotowane na możliwość wystąpienia większej ilości przypadków nagłych (np. wzrost dolegliwości astmatycznych lub niewydolności krążenia) z powodu wystąpienia wysokich stężeń zanieczyszczeń.

Samorządy powinny z kolei intensywnie kontrolować nieruchomości pod kątem przestrzegania zakazu spalania odpadów oraz zakazu spalania pozostałości roślinnych na powierzchni ziemi. Istotne są również zanieczyszczenia dotyczące dróg, dlatego też w tym przypadku Policja oraz zarządcy dróg powinni nasilić kontrole pojazdów opuszczających place budowy. Gdy temperatura przekroczy 5°C Policja oraz Inspekcja Transportu Drogowego powinny prowadzić wzmożone kontrole jakości spalin w ruchu ulicznym. Przy temperaturze powyżej 0°C oraz braku opadów w ciągu ostatniego tygodnia, zarządcy dróg powinni realizować czyszczenie ulic na mokro, natomiast podmioty gospodarcze zraszać pryzmy materiałów sypkich mogących powodować pylenie. Firmy powinny zawiesić uciążliwe prace budowlane w części, w której wiążą się one z dużą emisją niezorganizowaną do powietrza.

Aktualne prognozy oraz informacje o ryzyku wystąpienia przekroczeń znajdziecie na stronie powietrze.malopolska.pl/prognozy

Wykresy – źródło: http://powietrze.gios.gov.pl