W poniedziałkowy ranek całą Polskę obiegła informacja o śmierci pierwszego niekomunistycznego premiera Polski po 1945 roku – Tadeusza Mazowieckiego. Wielu olkuszan miało szansę poznać go osobiście, bo współtwórca porozumień Okrągłego Stołu gościł w naszym mieście najprawdopodobniej trzy razy. Za każdym razem wizyta Mazowieckiego w Olkuszu spotykała się z dużym zainteresowaniem wśród mieszkańców. W naszych archiwach znaleźliśmy interesujące zdjęcia i wywiad, który został przeprowadzony z premierem 14 lat temu.
Po raz pierwszy Tadeusz Mazowiecki przyjechał do Srebrnego Grodu pod koniec marca 1999 roku. Tego samego dnia Olkusz odwiedził inny premier – Józef Oleksy. Był to dzień historyczny, bo nigdy wcześniej, ani też nigdy później nie zdarzyło się, żeby tego samego dnia do Olkusza przyjechało dwóch premierów. Spotkania odbyły się oddzielnie, a panowie reprezentowali dwa ugrupowania polityczne – Unię Wolności i Sojusz Lewicy Demokratycznej. Tadeusz Mazowiecki przyjechał do naszego miasta na zaproszenie Stowarzyszenia Młodych Demokratów. Premier najpierw spotkał się z członkami Stowarzyszenia w siedzibie UW – kamienicy na rogu Floriańskiej i Rynku, po czym wygłosił wykład w II Liceum Ogólnokształcącym w Olkuszu. Jak wspominają świadkowie tamtych wydarzeń, premier interesował się gospodarką miasta i bezrobociem. Spacerował również po Starówce, a najbardziej zainteresowała go olkuska baszta. Premier zapytał, ile budowla ma lat. Informacja o tym, że kilkanaście, bardzo go ponoć rozbawiła. Na łamach „Przeglądu Olkuskiego” ukazał się wywiad, który przeprowadził z Tadeuszem Mazowieckim Olgerd Dziechciarz. Panowie rozmawiali przede wszystkim o dramatycznym położeniu mieszkańców byłej Jugosławii i sytuacji politycznej na Bałkanach (Tadeusz Mazowiecki był przedstawicielem Komisji Praw Człowieka z ramienia ONZ w rozpadającej się Jugosławii, stąd taka tematyka). Podczas spotkania z młodzieżą poruszano głównie kwestię wstąpienia przez Polskę do Unii Europejskiej. – To właśnie wasze pokolenie będzie w pełni uczestniczyć w Unii. Musicie do tego podchodzić bez megalomanii, ale także bez kompleksów – powiedział do młodych olkuszan w 1999 roku były premier.
Tadeusz Mazowiecki był w Olkuszu dwukrotnie w 2001 roku, tuż przed wyborami parlamentarnymi. Podczas pierwszej wizyty spotykał się z mieszkańcami na ulicach w centrum miasta. Drugi raz był we wrześniu 2001 roku na zaproszenie Stowarzyszenia Młode Centrum (młodzieżówki Unii Wolności). Premier wygłosił swoje przemówienie w przerwie koncertu irlandzkiej kapeli Carrantouhill, jaki odbył się w Baszcie, i rozmawiał z mieszkańcami po koncercie. Jak odnotował dziennikarz „Przeglądu Olkuskiego”, spotkanie zdominowane było tematyką nawiązującą do hasła kampanii „Silna klasa średnia to szansa dla każdego”, a zainteresowanym rozdawano nasionka w torebkach z napisem „Zmiana konfliktu na współpracę – zasiejmy to. Plon zbierzemy razem.” W wyborach parlamentarnych Tadeusz Mazowiecki dostał w okręgu krakowskim dużo głosów, w tym od olkuszan, ale UW nie przekroczyła wówczas progu wyborczego i znalazła się poza Sejmem.
Polska polityka wymaga uzdrowienia. Musimy zwalczyć prywatę i wyeliminować zacietrzewienie z politycznych sporów. Myślą przewodnią wszystkich działań musi być założenie, że nadszedł czas wyrównywania szans. Zwłaszcza dla młodego pokolenia – powiedział Tadeusz Mazowiecki. Słowa wypowiedziane 12 lat temu przez zmarłego w poniedziałek premiera Mazowieckiego dalej wydają się być aktualne.
Fot. Archiwum „Przeglądu Olkuskiego”. Autor pierwszego zdjęcia – Adam Sowula.
Okres tzw. transformacji, kiedy to Tadeusz Mazowiecki „przeszłość odkreślił grubą linią”, pozwolił przenieść układy funkcjonujące w PRL-owskim systemie władzy do nowej, postkomunistycznej rzeczywistości i świetnie się w niej ulokować. W ten sposób zostały zabezpieczone interesy komunistycznych prominentów oraz funkcjonariuszy dawnego systemu, a oni sami mieli zapewnione poczucie bezpieczeństwa.
Udało mi się zajrzeć do moich archiwów i znalazłem kilka informacji. Tadeusz Mazowiecki był w Olkuszu 30 sierpnia 2001 roku. Spacerował po rynku i ulicy Krakowskie. Potem zajrzał do Baszty. Z kolei koncert w Baszcie, kiedy zagrał Carrantouhill, odbył się 9 września. Oprócz premiera Mazowieckiego na spotkaniu był senator Krzysztof Kozłowski (widoczny na zdjęciu obok Mazowieckiego), Wojeciech Wojtowicz (widoczny na drugim planie, wówczas szef klubu radnych UW w Radzie Miasta Krakowa) oraz Jan Okoński, były poseł Unii Demokratycznej, dzisiaj doradca prezydenta Jacka Majchrowskiego. Wybory parlamentarne odbyły się 21 września, w okręgu nr 13 Unia Wolności zdobyła wówczas 25 320 głosów, co stanowiło 5, 84%. Aż 67 procent głosów na listę UW w okręgu zostało oddanych na Tadeusza Mazowieckiego. W powiecie olkuskim na UW wyborcy oddali 971 głosów. Postaram się dostarczyć redakcji skany zdjęć z wizyt premiera w Olkuszu.
Za obalenie reżimu komunistycznego w Polsce ( ’ ).
To był człowiek, który obalał doskonały, bogaty, uczciwy dla wszystkich, opiekuńczy, dbający o swoich obywateli, stale budujący się KOMUNIZM!
SOCJALIŚCI I KOMUNIŚCI, CZAPKI Z GŁÓW !!!
[quote name=”Łukasz Czyż”]Niech Pan spoczywa w pokoju Panie Premierze. Tam na górze wspólnie z prof. Bronisławem Geremkiem i Jackiem Kuroniem na pewno coś ciekawego stworzycie, może Koalicyjny Rząd Niebios ?![/quote]
LEPIEJ NIECH SPOCZYWAJĄ W POKOJU. I NIECH, JUŻ LEPIEJ NIE TWORZĄ ŻADNEGO RZĄDU.
Niech Pan spoczywa w pokoju Panie Premierze. Tam na górze wspólnie z prof. Bronisławem Geremkiem i Jackiem Kuroniem na pewno coś ciekawego stworzycie, może Koalicyjny Rząd Niebios ?!
„Silna klasa średnia to szansa dla każdego” – coś w tym jest. Pan Tadeusz ma(miał) rację i teraz mamy to co mamy. Bogadych gburów szefów, którzy Nas pracowników poniżają a sami opływają w bogactwie. Ale ludzie ludziom zogotowali ten los 🙁