Jak to robią sąsiedzi? Czyli jak się zabrać za remonty dróg

Jaworzno. Zaledwie 30 km od Olkusza, a wydaje się, jakby był to inny świat. Szerokie równe drogi, wzdłuż których ciągną się ścieżki rowerowe. Tam, gdzie duży ruch przeszkadzałby mieszkańcom, jezdnię oddzielają od osiedli rzędy ekranów akustycznych. Kierowcy na swojej trasie nie mają ani jednego przejścia dla pieszych, więc bez obaw mogą jechać z prędkością 100 km na godzinę. W dodatku drogi nie rozpadają się po przejeździe pierwszego tira, gdyż ich konstrukcja jest dobrze przemyślana. Nawet krawężniki są granitowe, bo to materiał o wiele odporniejszy i nie kruszy się tak jak beton. I co najważniejsze, nie są to osiągnięcia ostatnich dziesięcioleci, ale zaledwie kilku lat. Wbrew pozorom miasto może unieść ciężar budowy dróg bardzo dobrej jakości, tylko musi wiedzieć, jak sięgać po środki zewnętrzne. Jaworzno dobrze wie, jak się to robi.

A wszystko zaczęło się jakieś 9 lat temu, kiedy Jaworzno stanęło przed takim dylematem, przed jakim wiele samorządów staje do dzisiaj: Unia Europejska chce wesprzeć budowę dróg, a miasto nie ma gotowych projektów i nie może sięgnąć po europejskie środki. Wybrany wówczas po raz pierwszy na prezydenta miasta Paweł Silbert poświęcił więc całą kadencję na planowanie, przygotowanie dokumentacji i przelewanie wizji przebudowy dróg w mieście na papier. Wszystko po to, by nie przegapić kolejnej szansy. Kiedy znów były do wzięcia środki z budżetu państwa lub unijne, miasto było gotowe do złożenia wniosków, i to wniosków bardzo dobrze przygotowanych. Efekt? W ramach największego w historii Jaworzna projektu „Miasto twarzą do autostrady” samorząd zdobył z zewnątrz do końca ubiegłego roku 99 mln zł, a sam wydał 47 mln. Teraz mieszkańcom służy dziesięć kilometrów nowych lub całkowicie zmodernizowanych dróg.

Ot, choćby trasa śródmiejska, która została oddana do użytku 3 lata temu. To trzykilometrowy, nowy odcinek drogi, którą poprowadzono w miejscu dawnego toru kolejowego. Dzięki temu powstała obwodnica centrum miasta oraz główny węzeł drogowy śródmieścia Jaworzna. Konstrukcja drogi jest przygotowana na przyjęcie pojazdów o nacisku na oś do 11,5 tony. W miejscu wąskiego wiaduktu kolejowego powstał wiadukt drogowy o rozpiętości 17 metrów.

W ubiegłym roku otwarto z kolei obwodnicę Dąbrowy Narodowej. Ruch na drodze krajowej przebiegającej obok osiedla w tej dzielnicy był dla mieszkańców wyjątkowo uciążliwy. Ale już nie jest, bo obwodnica pozwoliła nie tylko na rozładowanie korków na wjeździe do miasta od strony Katowic, ale przede wszystkim na skierowanie głównego ciężaru ruchu na obrzeża miasta i ominięcie osiedli mieszkaniowych. Konstrukcja drogi ma łącznie blisko metr grubości, a nawierzchnię wykonano z mieszanki asfaltowo-grysowej o podwyższonej odporności. Nowa droga odwadniana jest kanalizacją deszczową, z której woda spływa do zbiorników retencyjnych przyjaznych środowisku.

W pierwszym półroczu ubiegłego roku oddano także do użytku dwa etapy obwodnicy północnej. Wybudowano półtora kilometra nowej drogi i takiej samej długości asfaltową ścieżkę rowerową, pięć skrzyżowań i rondo. Droga umożliwia sprawną komunikację między centrum a północnymi dzielnicami miasta.

W trakcie budowy jest natomiast Droga Współpracy Regionalnej. To ponad 3,5-kilometrowy ciąg pomiędzy drogą krajową nr 79 a węzłem Jeleń autostrady A4. Dzięki niemu tereny inwestycyjne w Gminnej Strefie Aktywności Gospodarczej zyskają pełną obsługę komunikacyjną. Droga przyniesie korzyści również mieszkańcom Jelenia, którzy jeszcze w tym roku będą mogli dojechać do Śródmieścia w ciągu 5 minut. Wzdłuż drogi poprowadzona będzie także asfaltowa ścieżka rowerowa. Dofinansowanie do tego projektu ze środków unijnych wyniesie 26,5 mln zł, a wkład miasta niecałe 11 mln zł.

Budowa nowych obwodnic to jedno, ale miasto nie zapomina też, że coraz większa liczba samochodów i rosnący ruch w centrum miasta wymagają reorganizacji. W ramach projektu „Rynek od Nowa” systematycznie przebudowywane są ulice w obrębie płyty rynku. A wszystko po to, by w kolejnym etapie całkowicie zamknąć rynek dla ruchu samochodowego. Do końca przyszłego roku ma on całkowicie zmienić swoje oblicze. I znów przy znacznym udziale środków europejskich miasto wyda na to zadanie ponad 3 mln zł, ale pozyska dodatkowe 12 mln.
Najnowsza inwestycja to przebudowa kolejnego odcinka DK nr 79. To następny etap projektu „Miasto twarzą do autostrady”, realizowany dzięki 40-milionowej dotacji z budżetu państwa. W miejsce ronda pojawi się rozbudowane skrzyżowanie o dużej przepustowości, a osiedle zyska nowy kompleks przystanków. Dotychczasowa droga zostanie rozebrana, a w jej miejscu powstanie trzykrotnie szerszy odcinek dwujezdniowy z pasami awaryjnymi.

Jaworzno na tym nie poprzestaje. Bo jeśli już przebudowywać najruchliwsze drogi, to do końca. Trwają więc przygotowania do rozpoczęcia piątego etapu projektu „Miasto twarzą do autostrady”. I znowu Jaworzno nie musi tego robić wyłącznie za „swoje”. Przyznano mu już na ten cel kolejne 16 mln. zł. Tym razem prace będą prowadzone na istniejącej drodze, ale nikt jej nie zamierza łatać. Uznano, że nie nadaje się ona do remontu, gdyż jej konstrukcja nie ma wystarczającej nośności. Nowa będzie wykonana zgodnie ze współczesnymi normami i z materiałów najwyższej jakości. Powstaną dwie jezdnie, każda z dwoma pasami ruchu i bezpieczne skrzyżowania. To szczególnie ważne, bo właśnie na tym odcinku znajduje się najbardziej niebezpieczny punkt DK nr 74. W ciągu trzech lat zdarzyło się tam kilkadziesiąt kolizji i 11 wypadków, w których zostało rannych 14 osób. Poprawa bezpieczeństwa w tym miejscu jest więc priorytetem. Dodatkową korzyścią będzie powiązanie komunikacyjne terenów byłej kopalni Jan Kanty, na których w przyszłości być może powstanie centrum handlowe.

Pozyskiwanie środków zewnętrznych na taką skalę, ma swój skutek uboczny. Jaworzno nie podołałoby tym wszystkim zadaniom bez kredytu. Opozycja zarzuca więc, że miasto się nazbyt zadłuża, co akurat nie jest niczym nadzwyczajnym. Pewnie w każdym mieście padały kiedyś i takie argumenty. Różnica polega tylko na tym, co władze chcą zrobić za pożyczone pieniądze. Bo gdyby chodziło o inwestycje, które zaowocują takimi efektami, to pewnie nawet zażarci przeciwnicy kredytów zgodziliby się, że w tym przypadku nie ma się nad czym zastanawiać.

Relacja filmowa: