Pakiet socjalny ZGH „Bolesław” podpisany

Związki zawodowe z Zakładów Górniczo-Hutniczych „Bolesław” w Bukownie podpisały właśnie pakiet socjalny z nowym inwestorem – Stalproduktem S.A. z Bochni. Negocjacje i burzliwe dyskusje trwały trzy tygodnie, a zwieńczyło je podpisanie obustronnych zobowiązań względem warunków zatrudnienia w ostatnim regulaminowym dniu rozmów. Związkowcy są zadowoleni z tego, co udało się wynegocjować i oceniają, że taka wersja pakietu jest optimum tego, co oczekiwały obydwie strony. Najważniejszą informacją jest to, że przez najbliższe trzy lata pracownicy zakładów mają zagwarantowane zatrudnienie i wynagrodzenie, włączając tych pracowników, którzy mają umowy na czas określony. Pod pakietem podpisało się wszystkich siedem związków zawodowych z ZGH „Bolesław”. Dokument wejdzie w życie z dniem podpisania umowy sprzedaży między Skarbem Państwa a nowym inwestorem.

Praca i płaca po staremu

– Najistotniejsze w pakiecie socjalnym były cztery zapisy: gwarancja zatrudnienia, gwarancja wynagrodzenia i sprzedaż akcji pracowniczych oraz zabezpieczenie pracowników zatrudnionych na czas określony. Oznacza to, że każdy pracownik, któremu umowa wygasa przed upływem najbliższych trzech lat, będzie mógł ją przedłużyć, jeśli będzie oczywiście chciał – mówi Janusz Adamski, przewodniczący zespołu negocjacyjnego strony społecznej, jednocześnie przewodniczący Związku Zawodowego „Kadra”. – Negocjacje były merytoryczne, choć nie ukrywam – emocjonujące. Wiedzieliśmy konkretnie, czego chcemy, a Stalprodukt miał też swoje pomysły. Nasz pakiet obejmował więcej, niż proponowała druga strona, dlatego musieliśmy się gdzieś spotkać i jesteśmy zadowoleni z tego, że udało nam się porozumieć – ocenia.

Gwarancja zatrudnienia i wynagrodzenia będzie obowiązywała przez 36 miesięcy od momentu podpisania umowy sprzedaży, a ma ona nastąpić pod koniec roku 2012. Okres może zostać wydłużony o kolejnych 12 miesięcy, ale wtedy pakiet musi być renegocjowany przez obydwie strony. Ponowne rozmowy będą dotyczyły trzech kluczowych zapisów w zakładowym układzie zbiorowym: premii, odpraw i deputatu węglowego. Jeśli strony zgodziłyby się na ustępstwa w tych przywilejach, zapisy z pakietu zostałyby przedłużone z 36 do 48 miesięcy. – Nie musimy tego zmieniać, bo na sto procent przez najbliższych 36 miesięcy kluczowe dla nas kwestie będą obowiązywały. Jednak nie zamykamy się na rozmowę, bo rozmawiać trzeba, żeby uzyskać coś więcej. Na podjęcie decyzji, czy chcemy w zamian za dodatkowy rok gwarancji zatrudnienia i wynagrodzenia, ustąpić w kwestiach premii, deputatu i odpraw, mamy 6 miesięcy od momentu podpisania umowy, czyli prawdopodobnie do czerwca – mówi Tomasz Zaborowski, przewodniczący najliczniejszego związku zawodowego w zakładach, NSZZ „Solidarność”. Inwestor zaproponował odłożenie tych kwestii w czasie, na co związkowcy się zgodzili. Ustalone zostało również, na jakich zasadach będzie się odbywał wykup akcji pracowniczych, do których prawo ma 6000 osób – pracownicy ZGH, emeryci i pracownicy spółek-córek, którzy w zakładach przepracowali minimum 10 lat. Inwestor podpisał, że będzie wykupywał akcje za kwotę nie niższą niż ta, za jaką on kupuje akcje od Skarbu Państwa. Resztę reguluje ustawa, czyli każdy pracownik będzie mógł zbywać swoje akcje po 2 latach, a zarząd po 3 latach, od momentu podpisania umowy sprzedaży.

– Trzeba powiedzieć, że załoga jest spokojna i widać, że pracownicy traktują pakiet poważnie. Dla nas oznacza to, że pakiet sporządzony jest dobrze. Po rozmowach z ludźmi wiem, że uważają zapisy w pakiecie za zapisy do przyjęcia. Obserwując prywatyzacje różnych firm, osobiście uważam, że jest to jeden z lepszych pakietów, jakie zostały wynegocjowane w procesach prywatyzacyjnych – komentuje Janusz Adamski.

Związkowcy otwarcie przyznają, że ostateczna wersja ich propozycji jest inna. Ale również lista oczekiwań inwestora musiała ulec zmianie. – Dla nas najważniejsze było zachowanie zakładowego układu zbiorowego w takiej formie, jak obowiązuje dotychczas. Udało nam się to w stu procentach i nie ma żadnych zmian. Wszystkie zapisy zostają, co oznacza, że zachowane zostaną nagrody jubileuszowe, odprawy, urlopy i inne świadczenia pracownicze, takie jak: barbórki, hutniki, dofinansowania do kolonii dla dzieci – mówi Jan Kajda, przewodniczący MNSZZ „Górników”.

Spółki najpierw do restrukturyzacji

Odczuwalny jest niedosyt odnośnie zapisów dotyczących pracowników spółek zależnych, a dokładniej Boloilu, Bolthermu, Karo i Bolspedu. Zapisy pakietu ich powiem nie dotyczą. Możliwa jest za to renegocjacja tych kwestii, ale dopiero wówczas, kiedy przyszłość spółek będzie znana. – Są różne zamiary względem spółek i są plany restrukturyzacji podjęte przez samo ZGH. Rzutowało to na to, że o spółkach inwestor nie chciał rozmawiać. Inwestor nie chce nic gwarantować tym spółkom, bo nie wiadomo, co się z nimi stanie. Włączyć w pakiet udało się tylko pracowników Miasteczka Śląskiego i Recyclingu – podsumowują związkowcy. – Nie zapomnimy o pozostałych spółkach, bo tam pracują ludzie, którzy kiedyś pracowali dla ZGH, więc są związani z zakładem – obiecują.

Nie ma paniki

Do samego końca kością niezgody był los osób zatrudnionych na czas określony, bo inwestor chciał, żeby główne ustalenia dotyczyły tylko tych osób, które mają umowę na czas nieokreślony. – Osoby zatrudnione na czas określony dostaną propozycję przedłużenia umowy. Dla niektórych może to być lepsza sytuacja niż dotychczas, kiedy gwarancji nie mieli. Zależało nam bardzo na tym zapisie, bo problem dotyczył 400 osób w części górniczej i przeróbki mechanicznej. Prawda jest taka, że to pracodawcy powinno zależeć na tych ludziach, bo są to osoby wykształcone i wykwalifikowane, z uprawnieniami i na stanowiskach kierowniczych. Znaleźć takiego fachowca to jest problem – mówi Janusz Adamski. – ZGH charakteryzuje się tym, że pracują tutaj specjaliści w wąskiej dziedzinie. 90% załogi nie da się zmienić z dnia na dzień, bo przyuczenie tych osób trwa lata – wtóruje mu Tomasz Zaborowski.

– Myśmy chcieli gwarancji zatrudnienia na dłużej niż 3 lata, ale realnie złoża się kończą i nie można zbyt wiele wymagać, skoro rokowania dla kopalni są na 4 lata. Inwestor uważa, że jeśli perspektywa się wydłuży, to umowy będą przedłużane dokąd się będzie dało – informuje Jan Kajda.

Nastroje wśród związkowców są umiarkowanie optymistyczne. Sama prywatyzacja nie była bowiem zjawiskiem oczekiwanym, ale na chwilę obecną nie widać też paniki. – Nam nie jest straszne, że zmienił się właściciel, bo zapowiada się na to, że wszystko w zakładzie będzie działać jak do tej pory. Pracownicy nas wspierają, wiemy, że pomogą w walce o swoje prawa, jak będzie trzeba. Z tego co widzimy, inwestor nie szykuje diametralnych zmian, jest raczej obserwatorem. Jesteśmy kolejną spółką zależną Stalproduktu, który zatrudnia jak dotąd 2 800 osób. Spółka cieszy się dobrą kondycją, jest spółką giełdową. Nie chcą nas likwidować, tylko rozbudowywać – twierdzą jednogłośnie nasi rozmówcy.

Zapowiedź inwestowania zarobionych przez zakład pieniędzy w rozwój firmy, zamiast wypłacania corocznych zysków oraz premii prywatyzacyjnej, o co dopominali się związkowcy, ma też swoich zwolenników. – Nie będziemy mieli dodatkowej premii, ale zakład będzie się rozwijał. To zdroworozsądkowe podejście i przystaliśmy na to. Mamy za to komfort psychiczny, że z dnia na dzień nikt nie zostanie wyrzucony na bruk – uważają negocjujący pakiet.

Co na to Stalprodukt?

Druga strona rozmów, czyli Stalprodukt S.A., również nie ukrywa, że negocjacje nie były łatwe choćby z tego powodu, że po stronie społecznej uczestniczyło aż 7 organizacji związkowych reprezentujących załogę ZGH „Bolesław”. – Nic dziwnego zatem, że ścierały się czasami różne oczekiwania i chwilami trudno było wypracować jednomyślne stanowisko w danej sprawie. Wysoko oceniamy jednak merytoryczne przygotowanie strony związkowej do rozmów i konstruktywną postawę, co zdecydowało ostatecznie o zawarciu porozumienia, z czego – jako inwestor strategiczny – bardzo się cieszymy – mówi Piotr Janeczek, dyrektor generalny Stalproduktu. – Nigdy nie udaje się osiągnąć w stu procentach założonych celów i generalnie ustępstwa, większe lub mniejsze, wpisane są w każde negocjacje, w przeciwnym razie kończyłyby się one zawsze niepowodzeniem. Nie inaczej było w tym przypadku: strona związkowa miała wiele różnych oczekiwań, co jest zresztą rzeczą zrozumiałą, natomiast udało nam się przekonać partnerów społecznych ZGH „Bolesław”, że duże obciążenia finansowe, nałożone na spółkę, będą miały negatywne konsekwencje na przyszłość w postaci zbyt wysokich kosztów działalności, utraty przez firmę konkurencyjności i udziałów w rynku. Nietrudno przewidzieć, że doprowadzić to może do znacznego pogorszenia sytuacji firmy i całej grupy kapitałowej. Nasze początkowe założenia, co do proponowanych warunków pakietu, również były inne, ale w trakcie negocjacji dokonaliśmy kilku ustępstw, np. w zakresie objęcia gwarancjami zatrudnienia pracowników dwóch spółek zależnych – tłumaczy Janeczek.

Gwarancja zatrudnienia i zachowanie zakładowego układu zbiorowego obowiązują przez 36 miesięcy od momentu podpisania umowy kupna, dlatego zapytaliśmy prezesa, czy można się spodziewać, że po upływie tego czasu zostaną wprowadzone jakieś radykalne zmiany dotyczące zatrudnienia. – Sytuacja na rynku jest dość trudna. Tak naprawdę dopiero teraz polska gospodarka zaczyna poważnie odczuwać skutki kryzysu. Niepewność jutra jest rzeczą powszechną, wiele firm ma poważne problemy, drastycznie rośnie liczba upadłości. W tym kontekście uważamy, że 3 lata gwarancji zatrudnienia dla pracowników ZGH „Bolesław” S.A. to nie jest mało. Proszę pamiętać, że gwarancje zatrudnienia na taki sam okres otrzymali także pracownicy Huty Cynku Miasteczko Śląskie, a załoga Bolesław Recycling otrzymała gwarancje dwuletnie – podkreśla Piotr Janeczek. Jego zdaniem, nie można także zapominać o specyfice działalności prowadzonej przez ZGH „Bolesław”, a konkretnie o tym, że okres eksploatacji złóż rud cynku i ołowiu w rejonie Olkusza jest dość ograniczony. – Trudno zatem nam, jako inwestorowi, udzielać dłuższych gwarancji zatrudniania. Byłby to z naszej strony brak odpowiedzialności. Zapewniamy jednocześnie, że działalność wydobywczą będziemy prowadzić tak długo, jak będzie to technicznie możliwe i ekonomicznie opłacalne – kończy prezes Stalproduktu.

Będą dalej walczyć o prąd

Nastroje wśród pracowników są różne – ile ludzi, tyle opinii. Ciągle obecny jest element niedowierzania i niepewności. Jest grupa osób, która nie jest zadowolona nie tyle z postanowień pakietu, co braku szczegółowej informacji z przebiegu negocjacji przez tych kilka tygodni i braku dalszych działań w sprawie energii elektrycznej, tak szumnie zapowiadanej przez związkowców w czerwcu. Aktualnie związkowcy, którzy brali udział w negocjacjach, przeprowadzają spotkania informacyjne ze wszystkimi pracownikami i tłumaczą, co konkretnie udało się wywalczyć. Przez cały czas prowadzenia negocjacji rozmowy objęte były klauzulą poufności, stąd atmosfera wśród pracowników była momentami bardzo napięta. Zdaniem działaczy, nie ma już powodów do niepokoju, co nie zmienia faktu, że grupa niezadowolonych zawsze będzie. – Nie sposób zadowolić wszystkich osób z prawie dwutysięcznej załogi. Nasze propozycje pakietu były poparte rozmowami z załogą i wydaje nam się, że wywiązaliśmy się ze swojej roli. Są tacy, którym zawsze nic nie pasuje i są niezadowoleni, cokolwiek by się nie działo. Nic na to nie poradzimy. Dla nas ważne jest, że zdecydowana większość ufa w to, że negocjacje poszły po naszej myśli – tłumaczą związkowcy. – Dla nas było najważniejsze utrzymanie miejsc pracy. Żeby tak się stało, dodatkowo musimy do tego dołożyć jeszcze jedną kwestię, która musi zostać rozwiązana, czyli energia elektryczna. Dla nas jest nieważne, że jest inny inwestor – mówi Jan Kajda. – Zapowiadaliśmy, że jeśli rząd nic nie zmieni w sprawie ulg dla zakładów energochłonnych, będziemy dalej walczyć. Chcemy ponowić protest i właśnie się do niego przygotowujemy. Jako związki szykujemy wszystkie potrzebne dokumenty, żeby protest odbył się zgodnie z prawem. Chcemy zachęcić wszystkie miejscowości do solidarności z zakładem i przybycie na akcję protestacyjną. Chcemy pokazać siłę i to, że nam na zakładzie zależy – dodają Janusz Adamski i Tomasz Zaborowski.

Czy założenia pakietu socjalnego dają poczucie bezpieczeństwa pracownikom? Co zmieni się w największym zakładzie pracy w powiecie olkuskim? Jak zapatrują się na zmiany pracownicy? Zachęcamy do wymiany opinii na www.przeglad.olkuski.pl.