Problemy z wodą po likwidacji kopalni – jak przygotowane są władze Olkusza ?

Kilka tygodni temu pisaliśmy o planowanej na 2016 rok likwidacji kopalni „Pomorzany” i jej konsekwencjach, czyli problemie zaopatrzenia w wodę mieszkańców Olkusza, Klucz, Bukowna i Bolesławia oraz ewentualnych podtopieniach w części wymienionych gmin. Temat wzbudza spore zainteresowanie. Teraz do odpowiedzi wywołany został olkuski burmistrz, z racji tego, iż ustawowym zadaniem gminy jest zbiorowe zaopatrzenie mieszkańców w wodę. 

Skąd weźmiemy wodę po likwidacji kopalni? W Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w Olkuszu z kilku opracowanych wariantów zaopatrzenia w wodę wybrano – zdaniem zarządu PWiK-u – ten najlepszy, bazujący na najprostszych rozwiązaniach. Chodzi o studnie głębinowe. Zostaną wykorzystane już istniejące studnie położone w Witeradowie, Bydlinie, Cieślinie, Kolbarku i Górach Bydlińskich. Ponadto w planach jest budowa czterech nowych: w Kolbarku, Kwaśniowie Górnym, Cieślinie i Olewinie. Wkrótce ma zostać zlecone wykonania studium wykonalności. O awaryjne zasilanie w wodę i  ekonomiczne przygotowanie gminy do pokrycia kosztów wynikających z wywiązania się z obowiązku dostarczenia ludności wody do picia i na potrzeby bytowo – gospodarcze, pytał burmistrza w interpelacji radny miejski Roman Piaśnik. – Szacowane koszty realizacji zadań związanych z zaopatrzeniem w wodę rejonu olkuskiego po likwidacji kopalni, czyli około 61 mln złotych, znacznie przewyższają możliwości finansowe gmin – członków Porozumienia Międzygminnego – w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Dlatego też zostały podjęte działania mające na celu pozyskanie środków zewnętrznych, m. in. środków ZGH „Bolesław” w Bukownie lub ich prawnego następcy, które naszym zdaniem są odpowiedzialne za skutki likwidacji kopalń i związane z tym zanieczyszczanie wód podziemnych – źródła wody pitnej dla rejonu olkuskiego. W celu wypracowania wspólnego stanowiska w tej sprawie gminy, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji oraz ZGH wyznaczyły swoich przedstawicieli do powołanych przez starostę zespołów roboczych ds. prawnych i technicznych. Ponadto w Ministerstwie Skarbu prowadzone są rozmowy dotyczące problemu finansowania zmiany układu zasilania – czytamy w odpowiedzi podpisanej przez wiceburmistrza – Włodzimierza Łysonia.

Awaryjne źródła zasilania w wodę mogą pokryć tylko kilka procent zapotrzebowania. – PWiK Olkusz dysponuje prawomocnymi decyzjami na pobór wód podziemnych na potrzeby realizacji zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Do sieci wodociągowej podłączone są jedynie dwa ujęcia awaryjne – ujęcie w Gorenicach oraz źródło Witeradów. Ilość wody, jaką możemy uzyskać z tych ujęć stanowi 7 procent całkowitych potrzeb zaopatrzenia w wodę. Obecny system w pełni zabezpiecza odbiorców. Sieć wodociągowa pracuje w oparciu o zbiorniki wyrównawcze, które stanowią 24 – godzinny zapas wody. Ponadto dla zwiększenia bezpieczeństwa funkcjonowania systemu zaopatrzenia w wodę, zastosowano dwustronne zasilanie energetyczne na Stacji Uzdatniania Wody w Olkuszu – pisze wiceburmistrz Łysoń.

Naukowcy z krakowskiej Akademii Górniczo – Hutniczej w ocenie hydrologicznej i prognozie skutków po zakończeniu odwadniania zakładu górniczego stwierdzili, że szkody w postaci podtopień mogą pojawić się już za kilka lat – najwcześniej na obrzeżach leja depresji po około 5 – 15 latach od zakończenia odwadniania kopalni, a w strefie wewnętrznej leja po około 40 – 60 latach. – Lokalne podtopienia wystąpią głównie w terenie, który przed rozpoczęciem działalności kopalni nie był przeznaczony pod zabudowę, a obecnie jest zabudowany. Zabudowa tego terenu nastąpiła w oparciu o warunki zabudowy wydawane przez burmistrza Olkusza lub zapisy miejscowego planu zagospodarowania planu przestrzennego. Kto będzie wypłacał właścicielom tych nieruchomości ewentualne odszkodowania? Czy nie powinny już dzisiaj zostać podjęte działania zmierzające do odbudowy lub budowy rowów, systemów drenarskich lub innych systemów odwodnieniowych, aby w przyszłości uchronić mieszkańców od nieszczęścia podsiadania niechcianej wody? – pyta radny Piaśnik.

Wiceburmistrz Łysoń twierdzi, że zabudowa terenów narażonych na podtopienia, występujących szczególnie w północnej części miasta, nie następowała na podstawie warunków zabudowy ustalanych przez burmistrza,ale sukcesywnie od lat 70 – tych XX wieku. – Zabudowa była już praktycznie dokonana w okresie konstytuowania się obecnego ustroju administracyjnego. Obecne plany zagospodarowania uchwalone po 2000 roku, wprowadzają tylko niewielki korekty do zagospodarowania tego obszaru – odpowiada Włodzimierz Łysoń i przyznaje, że działania dotyczące zabezpieczenia przed ewentualnymi podtopieniami należy niezwłocznie podjąć. – W rejonie po północnej stronie miasta, poniżej ul. Wapiennej i od ul. Miłej zaprojektowano w planach miejscowych ulicę Zbiorczą, w pasie szerokości 20 metrów. W pasie tej drogi możliwe jest ułożenie drenażu odwadniającego. Szczegółowy plan zabezpieczenia miasta wymaga jednak dodatkowych badan terenowych, w których bardzo zasadnym byłby udział przedsiębiorcy górniczego. Zgodnie z art. 39 ustawy Prawo geologiczne i górnicze obowiązki dotyczące ochrony środowiska i likwidacji zakładu górniczego winny być określone w planie ruchu likwidowanego zakładu górniczego. Zakres wykonania tych obowiązków określi organ koncesyjny w decyzji stwierdzającej wygaśniecie koncesji – po uzgodnieniu z właściwym wójtem i burmistrzem – uważa wiceburmistrz Łysoń.