Sąd w Olkuszu – nasi politycy nareszcie zaczęli walczyć

Projekt rozporządzenia ministra sprawiedliwości o reorganizacji sądów rejonowych wzbudził spore zainteresowanie naszych Czytelników, którzy szeroko komentują sądową reformę. Początkowo sąd w Miechowie miał być wydziałem zamiejscowym sądu w Olkuszu. Nieoczekiwanie minister Jarosław Gowin zmienił zdanie i postanowił miechowską Temidę uczynić wydziałem zamiejscowym Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia. Władze naszego powiatu i gmin dopiero teraz rozpoczęły zdecydowane działania, aby ministerialny projekt ponownie został zmieniony.  – Nie chcemy, by olkuski sąd stał się najmniejszy i najsłabszy w okręgu krakowskim – mówią nasi burmistrzowie, wójtowie i starosta.

Gowin unika tematu?
W poniedziałek rano wysłaliśmy do Ministerstwa Sprawiedliwości e-maila z pytaniem, jakimi kryteriami kierowano się przy podejmowaniu decyzji o przyłączeniu miechowskiego sądu do Krakowa – Śródmieścia. Zapytaliśmy również, czy ideą, jaka przyświecała twórcom reformy, jest łączenie mniejszych sądów i tworzenie przez to większych jednostek, a nie włączanie mniejszych jednostek do dużych sądów, jak wynika z wypowiedzi wiceministra sprawiedliwości Grzegorza Wałejki, zawartej w „Rzeczpospolitej” z dn. 20. lutego br. W tekście tym czytamy:  „(…)Rozmawialiśmy z samorządami i prezesami, żeby znaleźć jak najlepsze rozwiązanie. Nie ma sensu łączyć małych sądów z takimi, które i tak mają kilkadziesiąt etatów, np. Sokółki z Białystokiem, który i tak jest dużym sądem. To mija się z celem – wyjaśnia „Rz” Grzegorz Wałejko, wiceminister sprawiedliwości odpowiedzialny za sądownictwo. – Niebawem musielibyśmy dzielić sądy większe na małe, a nie o to w całej reformie chodzi”. Do tej pory z resortu nie otrzymaliśmy odpowiedzi.

Minister Sprawiedliwości Jarosław Gowin na początku lutego na zaplanowane spotkanie do Olkusza nie przyjechał, zawitał za to niedawno na otwarcie biur poselskich Lidii Gądek. W Wolbromiu zabawił niedługo i nie znalazł czasu choćby na krótką rozmowę o reorganizacji sądów. Trudno nie odnieść wrażenia, że to przejaw typowej arogancji władzy – wszak przedstawicielom powiatu olkuskiego należałoby się słowo wyjaśnienia, bądź też propozycja spotkania w ważnej dla powiatu kwestii dalszych losów sądu w Olkuszu. Szczególnie od ministra, który posłem został m. in. dzięki głosom mieszkańców naszego powiatu. Żadne wyjaśnienia jednak nie padły.

Posłanka Gądek sprawy przyszłości sądów rejonowych nie odpuszcza.  – W ostatnich dniach kilkukrotnie zabiegałam u Ministra Sprawiedliwości o spotkanie strony rządowej ze środowiskami prawniczymi i przedstawicielami olkuskiego samorządu w kwestii reorganizacji sądu. Ustaliliśmy, że dojdzie do niego w najbliższy piątek w siedzibie Ministerstwa. Do tej pory nie poznaliśmy przekonującej argumentacji, dlaczego zmieniono początkowe ustalenia dotyczące sądów w Olkuszu i Miechowie – mówi Lidia Gądek.

Samorządowcy wracają z dalekiej podróży
Do niedawna, poza miejskimi radnymi z Olkusza, pozostali samorządowcy nie wykazywali zainteresowania sądową reformą. Na spotkaniu w Wolbromiu spieszącemu się do wyjścia ministrowi wręczono pismo podpisane przez starostę, burmistrzów i wójtów z powiatu olkuskiego. Stanowczo sprzeciwili się oni nowemu ministerialnemu pomysłowi. – Zmiana ta w sposób wyjątkowo rażący przeczy przywoływanym przez wiceministra Wałejkę założeniom, bowiem właśnie łączy najmniejszy sąd w okręgu z największym. Wobec powyższego nie sposób oprzeć się wrażeniu, że zmiana decyzji w tej sprawie ma charakter tylko i wyłącznie pozamerytoryczny. Dla mieszkańców Miechowa i miejscowości dotąd objętych właściwością sądu miechowskiego zmiana będzie czysto formalna, bowiem sprawy nadal będą rozpoznawane na miejscu, tyle że w wydziale zamiejscowym innego sądu. Dodać należy, iż pozostałe dwa likwidowane sądy w okręgach: krakowskim, myślenickim i suskim, mają być przyłączone odpowiednio do sądów rejonowych w Wieliczce i Wadowicach. Dzięki temu zabiegowi, w tym przypadku zgodnie z założeniami reformy, wzmocnione zostaną sądy dotąd wyposażone w mniej niż 20 etatów – piszą nasi włodarze.

Samorządowcy podkreślają, że liczby mówią same za siebie. Olkuski sąd obsługuje obszar zamieszkały przez około 115 tys. mieszkańców, a sąd w Chrzanowie – około 127 tys. mieszkańców. Tyle, że w drugiej z tych placówek są 23 etaty sędziowskie, a w Olkuszu jest ich tylko 15. – Protestujemy przeciwko decyzjom, które są wyrazem nierównego traktowania różnych obszarów Małopolski, a w konsekwencji zmierzają do osłabienia roli powiatu olkuskiego poprzez likwidację istotnych dla niego instytucji. Wnosimy o ponowną rewizję przyjętego stanowiska i powrót do pierwotnie założonych rozstrzygnięć – apelują nasi szefowie powiatu i gmin.

Na sądowe zmiany zareagowano też w Bukownie. Tam radni miejscy 14. głosami za, przy jednym wstrzymującym się, przyjęli ostatnio oświadczenie w sprawie zmiany ostatniej ministerialnej decyzji.

Miechów lepszy od nas – twierdzi olkuski radny
8 lutego wszyscy radni powiatowi obecni na sesji postanowili nie głosować nad apelem w sprawie wzmocnienia olkuskiego sądu. Głos w tej sprawie zabrał radny Paweł Piasny, nieobecny na tejże sesji. Twierdzi on, że nie może pozostać obojętny na milczenie swoich kolegów w tej sprawie. Dlatego też wystosował oświadczenie do przewodniczącego Rady Powiatu. – Kiedy ubiegałem się o mandat radnego, podnoszono w trakcie kampanii wielokrotnie, że za mną stoi brak doświadczenia i umiejętności poruszania się w meandrach polityki. Mówiono mi, abym czerpał z doświadczeń radnych, którzy swe funkcje sprawują od wielu kadencji. Czy właśnie o takim doświadczeniu i rozwadze politycznej mówimy? Okazuje się, że doświadczeni rajcy zostali przysłowiowo ,,wypuszczeni w pole”. Konwent Starostów Małopolskich krytycznie odniósł się do reformy i wobec tego nie podjęte zostały żadne działania w tej materii przez Radę Powiatu w Olkuszu. Tymczasem samorządowcy z Miechowa, wraz ze Starostą podjęli skuteczne – tak przynajmniej to wygląda na dzień dzisiejszy – działania na rzecz przyłączenia ich sądu do krakowskich struktur sądowych. Widać tym samorządowcom zależy na przyszłości ich powiatu i mieszkańców tam żyjących. Przedłożyli na pierwsze miejsce dobro mieszkańców ziemi miechowskiej nad ustalenia Konwentu Starostów Małopolskich, organizacji, która nie ma żadnego realnego wpływu na otaczającą nas rzeczywistość. Starosta miechowski doskonale rozegrał tę partię szachów, czego nie można powiedzieć o naszym – pisze Piasny.

Radny przekonuje, że samorządowcy ,,zza miedzy” są dużo lepsi od naszych. – Kiedy wydzielano z sądu olkuskiego wydział pracy, Rada Powiatu w Chrzanowie wraz z ich Starostą nie oponowali, nie czuli się zobowiązani wobec mieszkańców naszego powiatu. Dlaczego? Zapewne dlatego, że samorządowcy ziemi chrzanowskiej politykę na szczeblu powiatowym uprawiają skutecznie i mają na uwadze dobro następnych pokoleń. U nas zaś uprawia się politykę z perspektywy dnia dzisiejszego i doraźnych korzyści, najczęściej osobistych. Czy tak trudno zrozumieć, że jest to kolejny krok w kierunku skutecznego osłabienia rangi powiatu olkuskiego? Czy moi koledzy radni, szczególnie ci o dłuższym stażu pracy samorządowej, nie dostrzegają zagrożenia, że Sąd Rejonowy w Olkuszu będzie teraz najmniejszym sądem w okolicy, a w związku z tym pierwszym w kolejności do likwidacji? Nie pozostaje mi nic innego jak zwrócić się bezpośrednio do samorządowców ziemi miechowskiej i chrzanowskiej – Chapeau bas, Szanowni Państwo! Wy wiecie i potraficie walczyć o partykularne interesy Waszych mieszkańców. Niestety, nie mogę skierować tych słów do samorządowców ziemi olkuskiej. Choć, mam nadzieję i wierzę w to, że przyjdzie taka pora i stery zarządzania będą we właściwych rękach. A wzorce zarządzania będą zaczerpnięte od najlepszych – dodaje Piasny.

Miechowskiego sądu w Krakowie nie chcą
Włodarze Miechowa wiedzą, że nie uratują swojego sądu, w którym jest tylko siedem etatów. Jednak nie chcą, by to Olkusz ich przejął. Uważają, że jeśli już musi dojść do zmian, najchętniej widzieliby się w Krakowie. Tam jednak okazują się nieproszonymi gośćmi. Interesy miechowian reprezentuje także poseł PiS Andrzej Duda. Ten sam, który w ostatniej kampanii wyborczej na łamach lokalnej prasy podkreślał, jak ważny jest dla niego Olkusz. Teraz chce, by miechowska Temida pozostała samodzielną placówką. – Czy likwidacja Sądu Rejonowego w Miechowie i przyłączenie go do Sądu Rejonowego w Olkuszu przyniesie widoczny efekt w postaci usprawnienia działalności? Obydwa wymienione sądy działają sprawnie, a czas rozstrzygania spraw jest zadowalający. Powiat miechowski jest o połowę mniejszy niż powiat olkuski i – odpowiednio – w Sądzie Rejonowym w Miechowie zatrudnionych jest również o połowę mniej sędziów. W tej sytuacji połączenie tych sądów nie spowoduje przyspieszenia rozpatrywania i rozstrzygania spraw – pisze poseł Duda w interpelacji do ministra Gowina.

O zdanie na temat reorganizacji sądów rejonowych zapytaliśmy sędziego Waldemara Żurka – rzecznika Sądu Okręgowego w Krakowie i jednocześnie członka Krajowej Rady Sądownictwa. – Sąd w Miechowie, jako wydział zamiejscowy Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia, to nie jest dobry pomysł. Olkusz ma dobre „moce przerobowe”, na pewno poradzi sobie lepiej od nas. Poza tym w Krakowie są trudne warunki lokalowe. Przecież założeniem reformy było poprawienie sprawności funkcjonowania sądów, a duże placówki są mało sterowalne. Jeśli rzeczywiście zaczną obowiązywać obecne zapisy, to będziemy mieć w sądzie dla Krakowa – Śródmieścia łącznie 93 etaty. To zdecydowanie za dużo, bo za chwilę się okaże, że będzie potrzeba dzielenia wydziałów. Gdzie tu sens? Co nowy minister – to nowe pomysły. Widać, jak ta reforma „łamie się na starcie”. Teraz mówi się już o likwidowaniu placówek, gdzie jest mniej niż 12. sędziów, a nie 14., jak było pierwotnie. Znam sądy z 12 – osobową obsadą, które mają duże obłożenie spraw i jest sens utrzymania ich jako samodzielnych placówek. Jestem przeciwnikiem likwidacji małych sądów. Są obawy, że gdy staną się one wydziałami zamiejscowymi, w przyszłości mogą zostać zlikwidowane całkowicie – twierdzi sędzia Waldemar Żurek.

Czy jest szansa na zmianę rozporządzenia na korzyść Olkusza? Jeśli nie, ucierpią na tym z pewnością lokalni działacze Platformy Obywatelskiej, którą w wymiarze sprawiedliwości reprezentuje Jarosław Gowin. Czy minister przewidział polityczne konsekwencje swojej decyzji na lokalnym szczeblu? Gdy po 1 lipca olkuski sąd stanie się najmniejszą placówką w okręgu krakowskim, przed następnymi wyborami mieszkańcy będą o tym pamiętać. Będzie to też łatwy temat do wykorzystania przez kandydatów z innych ugrupowań, którzy na swoje wyborcze ulotki będą mogli wpisać hasło – pamiętajcie, kto Wam zlikwidował sąd.