Szkoła taka sama – a jednak inna

„Publiczna Szkoła Podstawowa im. Juliusza Słowackiego w Witeradowie”. Szkoła, jak  każda inna. A jednak to inna Szkoła.

– Czym się one różnią od siebie – pytamy Dyrektorkę szkoły witeradowskiej, p. mgr Zofię Tracz.

– Dosyć zasadnicza różnica. Większość szkół podstawowych organizowana i prowadzona jest przez  jednostki Samorządu Terytorialnego. Naszą zorganizowałam i prowadzę sama. Ja, jako osoba fizyczna, jestem organem prowadzącym szkołę. Budynek jest własnością Gminy Olkusz. W szkołach samorządowych nauczyciele zatrudniani są na podstawie Karty Nauczyciela i na jej podstawie pracują 40 godzin tygodniowo, w tym 18 godzin dydaktycznych, plus dwie godziny obowiązkowe dodatkowo. U mnie nauczyciele także pracują 40 godzin tygodniowo, w tym 24 godziny dydaktyczne. Pozostałe godziny przeznaczone są na różne formy pracy z dziećmi, np. na wycieczki, zajęcia rekreacyjne, imprezy szkolne. Podstawą zatrudnienia jest kodeks pracy.

– Zatem pracują więcej, zarabiają  mniej…I chcą pracować?

– Powiem zatem, czy istotnie zarabiają mniej…Oto, jak wygląda sytuacja finansowa Szkoły:

Mamy 134 dzieci. Dotacja państwa na każde dziecko to około 10 600 złotych na cały rok. (Są szkoły, dla których dotacja jest wyższa.) Zatem na całą Szkołę mam 1 303 800 złotych. Z tej kwoty – a zaznaczam, że Szkoła jest przez rodziców niepłatna – muszę pokryć: płace nauczycieli, utrzymać budynek, załatwiać bieżące remonty, usuwać awarie, zakupić nowoczesne wyposażenie, pomoce dydaktyczne, zapłacić pochodne od płacy ( ZUS). Chciałabym tutaj zaznaczyć, że wynagrodzenie pracownika składa się z dwóch elementów: płacy zasadniczej i premii uznaniowej. Premie otrzymują ci, którzy wykonają z własnej inicjatywy dodatkowe czynności dydaktyczne, wychowawcze czy opiekuńcze. Co roku wypłacam świadczenia urlopowe na wypoczynek letni. Jednym słowem podstawą dodatkowego wynagrodzenia jest ocena pracy nauczyciela, której dokonuję, jako dyrektor, w oparciu o ustalone kryteria. Płaca jest niższa, istotnie, ale wyrównywana premiami. System zatem działa motywacyjnie. Bywają miesiące, kiedy premie otrzymują niemal wszyscy nauczyciele. Pieniądze jednak przede wszystkim przeznaczone są na realizację zadań wynikających z planu nauczania i wychowania a także przeznaczone są na pomoc dla tych uczniów, których rodziny są w ciężkiej sytuacji materialnej. Chcę podkreślić, że w szkole funkcjonuje regulamin wynagradzania, który wszyscy doskonale znają i który został zaakceptowany przez wszystkich pracowników. Nauczycielom przysługuje urlop według kodeksu pracy, ale ze względu na szczególe warunki pracy, wymiar urlopu jest taki sam, jak w szkołach publicznych.  

– Jak powstała ta  Szkoła…

– W roku 2005 została podjęta Uchwała Rady Miejskiej o likwidacji Szkoły Podstawowej w Witeradowie. Jest tylko czterdziestu paru uczniów, jest za droga, trzeba ją  rozwiązać. I wtedy dostałam propozycję założenia szkoły publicznej. Uzyskałam akceptację społeczności lokalnej. W podjęciu tej decyzji i samej organizacji placówki wspomogli mnie członkowie Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Witeradów „Razem”, oraz ówczesny radny i sołtys wsi  p. Włodzimierz Kondek. Dużo wysiłku włożyli również nauczyciele, którzy podjęli decyzję o pracy w tej szkole. Nie sposób nie wspomnieć o władzach miasta, które wykazały się dużą przychylnością i wsparciem. Lubię wyzwania, ale to było dla mnie ryzyko. Było tylko  45 dzieci. Zaproponowałam nauczycielom trudne warunki i oni na nie przystali. To dawało szansę zatrudnienia i w perspektywie możliwość rozwoju zawodowego. Szkoła posiada bogatą ofertę zajęć dodatkowych, zgodnych z zainteresowaniami i potrzebami uczniów. Szybko – z okolic, głównie z Olkusza – zjawiło się w szkole 70 dzieci.

Dlaczego? Oto powody: Ile mamy dzieci w szkole? 134. Klasy są nieliczne, najmniejsza to 9 uczniów, a największa -19. To dydaktyczny komfort dla nauczycieli. Również dla uczniów, którzy uczą się w znanym i przyjaznym dla siebie środowisku. Nauczyciele: zatrudniam 18 nauczycieli, 13. w  pełnym i 5. w niepełnym wymiarze godzin, o odpowiednich kwalifikacjach. Owe godziny niepełnego wymiaru to muzyka, kółko szachowe, taniec towarzyski, kółko plastyczne, innowacja teatralna, w której biorą udział wszyscy uczniowie, zajęcia z tablicą interaktywną oraz kółko języka angielskiego dla wszystkich dzieci, także tych z oddziału przedszkolnego. Oczywiście, nie mówię tu o przedmiotach podstawowych. Zatrudniam jedną sekretarkę, jedną sprzątaczkę i na pół etatu konserwatora. Dla przedszkola – bo w budynku jest również odpłatne przedszkole – kucharki. Ze stołówki, za odpłatnością, korzysta wielu uczniów.

Trzeba też dodać, co mnie szczególnie cieszy, że w szkle panuje znakomita atmosfera. Jesteśmy szkołą wiejską, choć nie sądzę, abyśmy się różnili czymś od innych szkół. Dodam jednak, że nie pochwalam likwidacji szkół wiejskich. Szkoła na wsi to jest pewne centrum, nobilitacja środowiska. Trzeba te placówki utrzymywać ze względów społecznych. Choćby nawet trzeba było do takich szkółek dopłacać!

– Pytamy o motywację do pracy w tej szkole jedną z Nauczycielek:

– Powinnam chwalić dyrektorkę, osobę o niebywałej energii i pomysłowości. Ale powiem,  że jej decyzja uratowała nas od bezrobocia, wyjazdów za chlebem. I jesteśmy jej za to wdzięczni. Integrujemy się z Nią w działaniach, aby ta nasza Szkoła była na miarę naszych ambicji. Nie liczymy czasu, jaki poświęcamy pracy.

– Jak Pani została nauczycielką – pytamy p. Dyrektorkę.

– Zostałam nią już 25 lat temu. Jestem pasjonatką szkoły, tej mojej Szkoły. Żyję nią na co dzień. Moje własne dzieci już,, wyleciały’, a ja mam lat 50 i jeszcze dużo czasu przede mną. Pasji nauczyła mnie moja polonistka w szkole w Chełmie Lubelskim. Tam zresztą spędziłam wspaniałe dzieciństwo, mój dziadek był człowiekiem zamożnym, prawdziwym biznesmenem. Rodzice przenieśli się do Olkusza z linią LHS. Ja ukończyłam studia pedagogiczne i psychologiczne na Uniwersytecie Śląskim. No i minęło 25 lat! W życiu mam inne priorytety, niż pieniądze. Uwielbiam naturę, lasy, drzewa. Literaturę. Jestem otwarta na potrzeby innych. Teraz np. uczę się alfabetu kaszubskiego, bo latem wybieram się na Kaszuby.

– Skąd Pani wiedziała, jak się prowadzi taką szkołę?

– Nie wiedziałam, ale studiowałam temat, uzyskiwałam informacje od osób prowadzących takie placówki, podpowiadała mi intuicja, może duch dziadka-biznesmena? I wciąż czytam. Uczę się nieustannie.

– Czy Pani zdaniem taki pomysł autorski dałoby się wdrożyć w innych wsiach?

– Nie wiem, to zależy od wielu czynników. Mnie się udało dzięki naborowi uczniów z zewnątrz. Ale zawsze będę służyła radą i pomocą, jeśli ktoś będzie jej ode mnie potrzebował.

– Niewątpliwie, to co Pani realizuje, to program autorski. Realizowany przez  pasjonatkę, która dla swojej wizji poświęca cały swój czas, zaangażowanie i wiedzę. A co będzie, jeśli Pani stąd odejdzie?

– Gdzie?  Nawet o tym nie myślę!