Prezydent podpisał ustawę powołującą Turystyczny Fundusz Gwarancyjny (TFG) (podpisana przez Prezydenta nowelizacja ustawy o usługach turystycznych oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – wejdzie w życie czternaście dni po publikacji jej treści w Dzienniku Ustaw). Tym samym Polacy podróżujący za granicę zyskują dodatkową ochronę w przypadku niewypłacalności biura podróży, a pieniądze za odwołane imprezy turystyczne – otrzymają szybciej niż dotychczas. Nowa instytucja działać będzie w strukturach Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG), pilnującego już szczelności systemu obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych OC.
Ochroną gwarancyjną – wynikającą z funkcjonowania TFG – objęci będą klienci biur podróży wpisanych do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych z siedzibą w Polsce. Przy czym odpowiedzialność Funduszu będzie dotyczyć wyłącznie niewypłacalności, które nastąpiły po dniu utworzenia Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego.
– Formalnie Turystyczny Fundusz Gwarancyjny powołany zostanie z dniem wejścia w życie podpisanej przez Prezydenta nowelizacji ustawy o usługach turystycznych. Mamy nadzieję, że nastąpi to we wrześniu – mówi Elżbieta Wanat-Połeć, prezes zarządu UFG, w którego strukturach będzie działać TFG (jako wyodrębniony rachunek w UFG). – Już teraz jesteśmy gotowi organizacyjnie do realizacji nowych zadań – dodaje. Zgodnie z nowymi przepisami biura podróży będą płacić składki na TFG – w zależności od rodzaju wykupionej imprezy turystycznej – w wysokości od 0 do maksymalnie 30 zł od każdego klienta. Ostateczne wysokości składek zostaną określone w odpowiednim rozporządzeniu. – Prawdopodobnie w grudniu touroperatorzy zaczną wpłacać do TFG – składki od klientów zagranicznych wycieczek. Dokładna data będzie znana po ogłoszeniu noweli ustawy w Dzienniku Ustaw – wyjaśnia prezes Wanat-Połeć. Obowiązek ten powstanie bowiem po upływie trzech miesięcy od dnia formalnego ogłoszenia noweli ustawy.
Touroperatorzy zobowiązani zostali też do wydawania klientom – którzy opłacili całą należność za usługę, bądź zaliczkę przekraczającą 10 proc. tej kwoty – pisemnego potwierdzenia odprowadzenia składek do TFG oraz informowania o sposobie ubiegania się o wypłatę środków z tego zabezpieczenia. Ponadto biura podróży będą zobowiązane do składania do UFG comiesięcznych deklaracji o wolumenie sprzedanych usług i liczbie klientów którzy je wykupili, z wyliczeniem wysokości należnej składki. – Przygotowujemy odpowiednie mechanizmy umożliwiające touroperatorom składanie tej dokumentacji w formie elektronicznej tzw. e-deklaracji – mówi Małgorzata Ślepowrońska, z zarządu UFG. – Będą to elektroniczne formularze dostępne na stronie UFG do wypełnienia online, po odpowiednim uwierzytelnieniu – dodaje. UFG będzie również sprawdzał czy biura terminowo płacą składki i składają deklaracje – przekazując w tym zakresie stosowne informacje do marszałków województw, a także ministrowi sportu i turystyki. Fundusz będzie mógł wnioskować do marszałka województwa o wykreślenie danego biura z rejestru przedsiębiorców prowadzących działalność turystyczną i o jednoczesne nałożenie zakazu wykonywania działalności przez trzy lata.
Dotychczasowy system gwarancji dla zagranicznych wyjazdów turystycznych – korzystał tylko z jednego filara zabezpieczającego – i klienci zazwyczaj nie otrzymywali zwrotu stu procent pieniędzy, wydanych na wycieczkę. W ramach tego systemu biura muszą zapewnić dodatkowe zabezpieczenie na m.in.: a. koszty powrotu klientów z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu, gdy wbrew obowiązkowi nie były w stanie same zapewnić tego powrotu; b. zwrot wpłat wniesionych za imprezę, która nie została ona zrealizowana w całości albo części. W związku z tymi obowiązkami touroperatorzy wykupują stosowne zabezpieczenia finansowe na rzecz klientów (gwarancja bankowa/ubezpieczeniowa, wpłaty na rachunek powierniczy czy umowa ubezpieczenia na rzecz klientów), które mają zapewnić powyższe działania (I filar) (w praktyce w przypadku niewypłacalności biura – podmiot udzielający zabezpieczenia finansowego weryfikuje zgłoszone do niego lub do właściwego marszałka województwa wnioski od klientów, a następnie dokonuje wypłat – ale jedynie proporcjonalnie do wysokości środków na jakie opiewa zabezpieczenie finansowe. Środki zabezpieczające klientów biur podróży są uruchamiane gdy touroperator złoży oświadczenie o niewypłacalności, a gdy nie ma takiej możliwości – niewypłacalność stwierdza marszałek województwa, na terenie którego ma siedzibę dany touroperator)..
W nowym dwu filarowym systemie: w przypadku niewypłacalności touroperatorów, w pierwszej kolejności wykorzystywane będą środki z dotychczasowego, podstawowego systemu zabezpieczeń (I filar), w drugiej – z systemu uzupełniającego (II filar – TFG).
Nowy filar ma gwarantować dodatkowe pieniądze, w sytuacji gdy:
• touroperator nie może zapewnić powrotu swoich klientów do kraju, a środki z I filaru okażą się niewystarczające, bądź
• środki z zabezpieczenia finansowego biura nie wystarczą na pokrycie wszystkich roszczeń zgłoszonych przez jego klientów (w pierwszym przypadku Fundusz wypłaci zaliczkę marszałkowi; w drugim przypadku TFG będzie dokonywał wypłat bezpośrednio poszkodowanym klientom – na podstawie listy zgłoszeń klientów nadesłanych do marszałka. Wypłata z TFG nastąpi niezwłocznie po otrzymaniu dyspozycji wypłat od właściwego marszałka).
Ważne też, że teraz klienci, których imprezy turystyczne zostały odwołane – krócej będą czekać na zwrot poniesionych kosztów: zamiast jak dotychczas nawet 1,5 roku – obecnie będzie to do maksymalnie 120 dni od dnia złożenia wniosku o wypłatę. Ponadto nowy system zapewnia zwrot stu procent kosztów poniesionych przez klientów niewypłacalnych biur podróży. Na stronie UFG w tym tygodniu uruchomiona zostanie specjalna zakładka opisująca rolę i zadania TFG oraz informacje o sposobie ubiegania się o wypłatę środków z tego zabezpieczenia.
Dane Głównego Urzędu Statystycznego pokazują, że rocznie ponad 10 mln Polaków (w wieku 15+) podróżuje zagranicę, w tym ponad 2 mln z biurami podróży. Korzystają oni z usług około 4 tysięcy, działających w Polsce, touroperatorów: organizatorów i pośredników zagranicznych wyjazdów turystycznych (dane Ministerstwa Sportu i Turystyki). Z symulacji dołączonych do noweli ustawy o usługach turystycznych wynika, że przy średniej składce w wysokości 12,5 zł, do TFG będzie trafiać rocznie ok. 30 mln zł, natomiast roczne koszty utrzymania Funduszu szacowane są na ok. 1,5 – 2,0 mln złotych.
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
