Zwierzę na drodze? Zwolnij!

Kilka dni temu, na drodze wojewódzkiej 791 – dokładnie na odcinku prowadzącym przez tereny leśne, pomiędzy Kluczami a Ogrodzieńcem doszło do poważnego wypadku. Samochód osobowy zderzył się z łosiem. Kierowca został ciężko ranny, łoś (młody byk) niestety zginął.

Skąd łoś w powiecie olkuskim?

W ostatnich kilkunastu latach populacja łosi w Polsce znacznie wzrosła. Wszystko za sprawą obowiązującego od 2002 roku moratorium, na podstawie którego nie można strzelać do łosi, mimo że są formalnie zwierzętami łownymi. Najwięcej przedstawicieli tego gatunku żyje w północno-wschodniej części kraju, jednak i na południu zdarzają się niewielkie skupiska. – Trzeba pamiętać, że łosie w krótkim czasie przemieszczają się na bardzo duże odległości i siłą rzeczy ich szlaki migracyjne w pewnym momencie muszą przeciąć drogi – mówi nadleśniczy Marcin Polak. – Pomimo tego, że nie bytują na stałe na obszarze Nadleśnictwa Olkusz, to jednak żyją prawdopodobnie na terenie nadleśnictw: Krzeszowice i Chrzanów. Podczas wędrówek docierają więc zatem i do nas. Bardzo często są widywane w rejonie Pustyni Błędowskiej – dodaje.

Im większe zwierzę, tym większe niebezpieczeństwo

W powiecie olkuskim najczęściej dochodzi do kolizji z sarną, ponieważ tych zwierząt na terenie Nadleśnictwa Olkusz jest najwięcej. Sarna waży od kilkunastu do około 35 kg, więc zderzenie z nią przeważnie nie zagraża bezpieczeństwu podróżujących – pod warunkiem, że kierowca, próbując ją ominąć, nie spowoduje innej kolizji. Dużo bardziej niebezpieczne dla ludzi są kolizje z ważącym około 70-200 kg jeleniem, choć ten na terenie powiatu olkuskiego występuje sporadycznie, czy z dzikiem, ważącym kilkadziesiąt kilogramów. Największym ze zwierząt, które możemy spotkać na przecinających las drogach, jest natomiast łoś – dorosły byk osiąga wagę nawet 740 kg, a samica około 400 kg.

– Łoś, w przeciwieństwie do sarny, na drogach pojawia się rzadko, ale jeśli zdarzy się taka sytuacja i dojdzie do kolizji, skutki mogą być tragiczne dla kierujących i pasażerów – mówi nadleśniczy Marcin Polak. – Jest to bardzo wysokie i ciężkie zwierzę, a jego środek ciężkości znajduje się na wysokości szyby przeciętnego samochodu osobowego. W momencie kolizji, gdy nogi łosia zostaną podcięte przez jadący pojazd, cały ciężar zwierzęcia ląduje na przedniej szybie i dachu auta – wyjaśnia nadleśniczy Nadleśnictwa Olkusz.

Łosie najczęściej wędrują same – tak było w przypadku byka, który brał udział w wypadku w Kluczach. – Idą przed siebie, w określonym kierunku, nie zdając sobie sprawy z ewentualnego zagrożenia – tłumaczy Marcin Polak. Inaczej jest w przypadku saren czy jeleni – te zwykle przemieszczają się w chmarach, stąd też jeśli zauważymy jedno zwierzę, to najprawdopodobniej za nim pojawi się kolejne. – Jelenie i sarny często zatrzymują się przed drogą, zwłaszcza jeśli idą z młodymi. Może się jednak zdarzyć, że samica zdąży przebiec drogę przed nadjeżdżającym pojazdem, ale niestety młode, które ruszy za nią, nie będzie miało już tyle szczęścia… Gdy zatem zauważymy sarnę lub jelenia, najlepiej będzie, jak zatrzymamy się i sprawdzimy, czy zwierzę jest samo, by uniknąć ewentualnej kolizji – dodaje Marcin Polak z Nadleśnictwa Olkusz.

Winna… nadmierna prędkość

Zwierzęta leśne wędrują właściwie przez cały rok w poszukiwaniu wody i pożywienia, dziennie przemierzając po kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt kilometrów. Zwykle do zdarzeń z ich udziałem dochodzi nocą lub nad ranem. – Zwierzęta żerują w nocy, więc najintensywniej przemieszczają się o świcie i zmierzchu – tłumaczy nadleśniczy Marcin Polak.

Warto też dodać, że podobne wypadki i kolizje zdarzają się zwykle na suchej nawierzchni. Według statystyk najczęstszą ich przyczyną jest nadmierna prędkość. Odcinki dróg, na których często pojawiają się zwierzęta, są odpowiednio oznakowane przez ich zarządcę (znak „Uwaga! Dzikie zwierzęta”). Nie każdy kierowca jednak respektuje przepisy…

Tymczasem leśnicy ostrzegają, by jadąc przez tereny leśne, zdjąć nogę z gazu. Jesień i zima to czas, gdy drogi często są mokre, a widoczność ograniczona. Do tego podczas mrozów posypuje się jezdnię solą, a tę często i chętnie zlizują zwierzęta…

Obserwujmy pobocza

– Obserwując pobocza, być może będziemy w stanie dostrzec z oddali błyszczące oczy zwierząt. Ale pamiętajmy, że nawet jeśli zwierzę na nas patrzy, nie oznacza to, że nie wybiegnie na drogę – mówi nadleśniczy Marcin Polak. – Ono nie wie, że auta jeżdżą drogami. Widząc światła samochodu, widzi zbliżające się zagrożenie i na pewno będzie chciało uciec. Najczęściej jednak ucieka w tym kierunku, w którym zmierzało, czyli na drugą stronę jezdni…

Co zrobić, gdy potrącimy zwierzę?

Według Ustawy o ochronie zwierząt powinniśmy w miarę możliwości zapewnić zwierzęciu pomoc. Nie grozi nam kara, niemniej nie możemy zostawić go bez pomocy (w przeciwnym razie możemy trafić nawet do aresztu). Obowiązują te same procedury co w przypadku innych zdarzeń drogowych – włączamy światła awaryjne, wyciągamy trójkąt ostrzegawczy i wzywamy pomoc (najlepiej policję, która powiadomi odpowiednie służby, a te albo udzielą rannemu zwierzęciu pomocy – jeśli jeszcze żyje, albo je usuną z jezdni i zajmą się jego utylizacją). – Podmiotami, które również należy zawiadomić, są koła łowieckie. Każde z nich ma roczny plan łowiecki, informujący o ilości zwierząt przeznaczonych do odstrzału, niezbędnego w celu regulowania populacji danego gatunku. Gdy zatem potrącimy zwierzę, a to w wyniku zdarzenia poniesie śmierć, myśliwi pomniejszą swój plan odstrzału – dodaje nadleśniczy Marcin Polak.

A co z naprawą uszkodzonego auta? Tu nie mamy zbyt dobrych wiadomości. Jeśli zdarzenie miało miejsce na terenie, gdzie umieszczono znak „Uwaga! Dzikie zwierzęta”, to de facto doszło do niego z naszej winy. Jeśli nie mamy wykupionej dodatkowo polisy AC, obejmującej zdarzenia ze zwierzętami, to na żadne odszkodowanie nie możemy liczyć. 

Pozostaje nic innego, jak zapobiegać podobnym zdarzeniom – już nie tylko mając na uwadze szkody materialne, ale przede wszystkim własne bezpieczeństwo. Zwolnijmy – dla własnego dobra.

fot. pixabay.com