65 lat „Ekonomika” – Zespołu Szkół nr 3 w Olkuszu

Ze wszystkich dostojnych, „wiekowych” szkół średnich Olkusza, ta jest najmłodsza. Ma „zaledwie” 65 lat, ale żadna z pozostałych nie dorównuje jej życiową dynamiką, rozmachem i co tu mówić – zasobnością, jakiej innym nie stawało. Przeżyła lata świetności. Dziś stała się jedną z  ponadgimnazjalnych szkół Powiatu, żyjąca tradycją, wciąż młoda i poszukująca.

Etapy jej historii, korzystając z materiału zawartego w „Zeszytach Historycznych Olkusza” (nr 8/2009), można przedstawić w skrócie:
1. wrzesień 1947. Powstanie Prywatnego Trzechletniego Gimnazjum Handlowego, opartego organizacyjnie o Liceum Ogólnokształcące. A potem niemal co roku Gimnazjum zmieniało i dodawało profile kształcenia, przynależności organizacyjne, aż do roku 1952, kiedy wyszło spod kurateli Liceum, zostało upaństwowione i stało się placówką samodzielną. Jej majątek składał się wówczas z „10 sztuk stolików, 4 maszyn do pisania i 10 tomów literatury”… Szkoła otrzymała teren i budynek Szkoły przy ulicy Augustiańskiej 40.
Funkcje dyrektorów pełnili wówczas nauczyciele Liceum:
1947 – Elżbieta Zbiegowa
1947 – 49 Józef Fijałek
1949 -1952 Stanisław Wilczyński.
Lata 1952 -1969 – czas dyrektora mgr. Tomasza Majewskiego.

W tym okresie, po perturbacjach organizacyjnych, utworzono Zespół Szkół Zawodowych Centrali Rolniczej „Samopomoc Chłopska” w Olkuszu. To był „strzał w dziesiątkę”. Centrala była bogatym, ambitnym sponsorem, niezależnym od władz oświatowych, co dawało Szkole duże możliwości samodzielnego działania. Szkoła rozwijała różne kierunki kształcenia handlowego dla potrzeb spółdzielczości rolniczej. W roku 1963 wybudowano kompleks obiektów szkolnych. I stał się Ekonomik na długie lata pokazową, jedną z najlepszych w kraju szkół spółdzielczych, tak co do wyposażenia, jak i wielokierunkowej działalności oraz programu  wychowawczego. W roku 1950 oddano do użytku nowo wybudowany Internat. Jego kierownikiem został Ryszard Ścigaj. Kierownik dążył, aby ta placówka nie była tylko hotelem, ale miejscem wychowania dziesiątek jego mieszkanek. Uczennice Szkoły to były w większości dziewczęta z odległych stron kraju, czasem z tradycyjnych środowisk wiejskich i ideą Ryszarda Ścigaja było dać im wiedzę i umiejętności praktyczne potrzebne do przebudowy w przyszłości ich środowisk rodzinnych. Stąd rozliczne zajęcia praktyczne, nawet nauka savoir vivru. Kierownik Ścigaj mawiał: „Niech na talerzu będzie kaszanka, ale to powinien być talerz z chińskiej porcelany. Na stole musi być piękny obrus…”

Lata 1970 – 1991 – to czas dyrektora mgr. Zygmunta Szlęzaka.
To był złoty wiek Szkoły. Dyrektor był jej wychowankiem i niemal całe swe zawodowe życie z nią właśnie związał. To człowiek niezwykłej energii, umiejętnie znajdujący się w ówczesnych układach lokalnych i krajowych. Szkoła liczyła wtedy 39 oddziałów miejscowych. Otwarto liczne wydziały zaoczne, uruchomiono szkołę samochodową (jej dyrektorem był Krzysztof Orczyk), otwarto Punkt Konsultacyjny krakowskiej Akademii Ekonomicznej, a w roku 1986 oddano do użytku kolejne skrzydło budynku Szkoły z piękną aulą, do dziś zwaną „Aulą Zygmuntowską”.

„Ekonomik” był potęgą sportową na miarę kraju w akrobatyce sportowej, lekkiej atletyce, piłce ręcznej, tenisie stołowym. Klub sportowy „Kłos” jest znany daleko poza olkuskimi opłotkami. Klub ten ma już 45 lat. W tym czasie jego zawodnicy zdobyli 11 medali zawodów klasy europejskiej, 15 medali mistrzostw świata, 176 medali mistrzostw Polski. Do Klubu należało 560 zawodników. Obecnie LKS „Kłos” ograniczył swoją działalność, ale nadal jest pełen życia i sportowego wigoru. Rada Główna LZS przyznała w tym roku Zespołowi Szkół nr 3 za działalność sportową , między innymi na polu rozwijania sportu wiejskiego, znaczące wyróżnienie: „Pamiątkowy Medal LZS.” Prezesem Klubu nadal jest Janusz Mentlewicz. Jedną z byłych piłkarek ręcznych Klubu jest obecna Kuratorka Świętokrzyska Małgorzata Muzoł, która swój sportowy czas ocenia jako szkołę surowego wychowania i nauki odporności na trudy życia. Twórcami owej potęgi sportowej byli: wicedyrektor Szkoły Kazimierz Klich, Jan Gwoździewicz i Janusz Mentlewicz.
Szkoła miała świetne zespoły artystyczne, co było zasługą Pań Barbary Kallistowej, Marii Kaplitowej i Bożeny Dębskiej.

Turystyka była domeną osoby niezwykłej – Pani Janiny Kapustówny, wspaniałego pedagoga, przewodniczki i działaczki turystycznej, miłośniczki Krakowa i propagatorki spółdzielczości według dawnych zasad Edwarda Abramowskiego i Franciszka Stefczyka. Szkoła przecież kształciła i wychowywała przyszłych nowoczesnych spółdzielców. Działało znakomicie harcerstwo z niezapomnianą  harcmistrzynią Barbarą Cebo. Kwitła kultura żywego słowa, co w późniejszym czasie zaowocowało utworzeniem z inspiracji nauczycieli polonistów i ówczesnej wicedyrektorki Szkoły Ewy Zielińskiej – Towarzystwa Kultury Teatralnej. Trwała tradycja… Dziewczęta obowiązkowo w niebieskich mundurkach, w szkole nie mogły chodzić w spodniach.
Szkoła była wspaniale, nowocześnie wyposażona.

1991 – 2000 – to czas rocznej działalności dyrektorskiej mgr Katarzyny Gajosińskiej i  ośmioletniej mgr. inż. Leszka Szoty.
W roku 1996 w Szkole pracowało 80 nauczycieli,  naukę pobierało 1540 uczniów i słuchaczy, a na studniówce bawiło się 12 klas maturalnych. W roku 1997 Szkole nadano imię Antoniego Kocjana.

Ale zmieniały się czasy. W roku 1991 możny protektor i sponsor przekazał Szkołę we władanie Kuratorium. „Ekonomik” poszerzył ofertę edukacyjną o Liceum Handlowo – Kupieckie i Liceum Ogólnokształcące (obecnie III Liceum w Olkuszu) o profilu matematyczno – informatycznym, a Szkoła zmieniła nazwę na Zespół Szkół nr 3 w Olkuszu.

Od roku 2000 – to już czas Dyrektorki mgr Cyryli Mazur. Od roku 2001 Szkoła stała się jedną z publicznych szkół ponadgimnazjalnych  powiatu olkuskiego. Obecnie (stan z roku 2009) w jej murach naukę pobiera 760 uczniów i słuchaczy, ma 28 oddziałów i zatrudnia (stan obecny) 54 nauczycieli. Zlikwidowany został wspomniany wcześniej Internat.

Zanurzeni w historię uczestniczymy w rocznicowej akademii. 1. czerwca 2012 r. Dyrektorka, mgr Cyryla Mazur, podkreśliła na wstępie uroczystości związek Szkoły z tradycją, z ludźmi, którzy ją tworzyli od podstaw 65 lat temu. Równocześnie zaznaczyła, że idzie ona z postępem i nadąża za wyzwaniami współczesności. „Ekonomik”- jak popularnie nazywana jest ta Szkoła przy ulicy Francesco Nullo w Olkuszu – na przestrzeni swej historii miała  poważne osiągnięcia naukowe i zawodowe, co było zasługą zarówno dyrektorów, wicedyrektorów, szczególnie podkreślając wkład w jej osiągnięcia Teodozji Gęgotek, Adama Gucwy i Kazimierza Klicha, jak i nauczycieli, uczniów i rodziców. Znaczenie i wagę obchodzonej  rocznicy Szkoły podkreślili swoją obecnością: Kurator Małopolski Aleksander Palczewski, Starosta Powiatu Jerzy Antoni Kwaśniewski, Burmistrz Miasta Dariusz Rzepka, Prałat ks. Stefan Rogula, Proboszcz Parafii ks. Mieczysław Miarka i była uczennica Szkoły, a obecnie Świętokrzyski Kurator Oświaty Małgorzata Muzoł, Przewodniczący Rady Miasta Jan Kucharzyk, dyrektorzy  szkół ponadgimnazjalnych  Powiatu, dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjalnych Olkusza, dyrektorka Szkoły Muzycznej, przewodniczący lokalnych oddziałów Związków Zawodowych, delegaci Posłów, prezesi i dyrektorzy firm, pracownicy placówek kulturalnych, urzędnicy wydziałów oświaty, działacze społeczni, nauczyciele emerytowani i aktualnie pracujący, pracownicy administracji i obsługi, rodzice i uczniowie. „Aula Zygmuntowska” Szkoły wypełniona była do ostatniego miejsca. Spotkała się oto przeszłość z teraźniejszością, jak zwykle w atmosferze podniosłego nastroju i wytwornej elegancji.

Zabierając głos, Małopolski Kurator Oświaty podkreślił wysoki poziom tej Szkoły, a  zwracając się do  młodzieży zacytował słowa JP II:  „wymagajcie od siebie, choćby od was nikt nie wymagał”. Zwrócił również uwagę na osobisty wzorzec patriotyzmu – patrona Szkoły Antoniego Kocjana. Prosił także lokalny Samorząd, aby nie szczędził środków na wspieranie tej Szkoły. Inni mówcy, m.in. Starosta, Burmistrz, i Goście życzyli „Ekonomikowi” dalszych sukcesów. Delegaci Posłów odczytali ich osobiste przesłania. Szczególnie wymowne były  emocjonalne wystąpienia byłych uczniów Szkoły wypełnione pogodnymi wspomnieniami i życzeniami dla obecnych wychowanków.

Podniosły moment uroczystości to wręczenie Dyrektorce Szkoły i uczniom nowego sztandaru ufundowanego przez  Komitet Rodzicielski. To już trzeci sztandar  w  minionym 65 leciu, jakby symbol zmian, przez jakie przechodził  od początku swego istnienia obecny Zespół Szkół nr 3 w Olkuszu.

Oficjalną uroczystość zamknęła część artystyczna. Był to wspaniały, znakomity pokaz multimedialny przeszłości i teraźniejszości Szkoły ”Tacy byliśmy-tacy jesteśmy”. Szkoła tętniąca życiem, pogodna i wesoła wesołością swoich uczniów, nowoczesna, dynamiczna, uczestnicząca w niezliczonej ilości poczynań społecznych i konkursów. Poloneza zatańczyła młodzież szkolna według choreografii i pod kierunkiem Agaty Wdowik. Autorami programu byli: Beata Banasiewicz, Anna Hajduła, Urszula Jurczyk, Tomasz Lis, Anna Ścisłowska, Agata Wdowik oraz absolwent szkoły – aktor Przemysław Kania. Mazura zatańczyła gościnnie absolwentka szkoły Monika Korpusik, artystka Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”.

Zespół Szkół nr 3 to już nowa szkoła. Zakończyli swoją aktywność zawodową nauczyciele – symbole: Pani  Barbara Kallistowa, Pani Janina Morawska – lwowska harcerka, Pani Danuta Majewska obchodząca niedawno 90 urodziny, Pani Danuta Piątkowa, Pani Maria Dziubowa oraz wielu innych.

Odeszli „na drugi brzeg” m.in. pierwsi dyrektorzy Szkoły, Dyrektor Tomasz Majewski, wicedyrektorzy Henryk Kasprzyk i Longin Suss, nauczyciele:Janina Kapustówna, Bożena Dębska, Barbara Cebowa, znakomita bibliotekarka Zofia Taborek, historyczka Hanna Pałkowa, harcmistrz Edward Koniusiński, Edward Bocianowski ,Ryszard Ścigaj i 13  innych nauczycieli i pracowników Szkoły.

Dziś to już nowe czasy i nowi pedagodzy z XXI wieku. I nie ma już niebieskich mundurków…