W ubiegłym roku w okolicach ruin zamku w Bydlinie powstała historyczno – turystyczna atrakcja. Odwiedzający to miejsce mogą zwiedzić okopy legionistów i poznać szczegóły bitwy z czasów I wojny światowej. Nadszedł czas na drugi etap prac, na które gmina Klucze otrzymała właśnie ministerialne dofinansowanie.
Wzgórze św. Krzyża wraz z ruinami jest wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego. Miejsce, gdzie toczyły się walki żołnierzy z IV i VI batalionu 1 Pułku Piechoty Legionów Polskich (oddziałów wojskowych utworzonych z inicjatywy Józefa Piłsudskiego), cieszy się sporym zainteresowaniem zwiedzających.
Przypomnijmy, że pobliskie ruiny zamku w Bydlinie kilka lat temu zostały zabezpieczone jako tzw. trwała ruina. Celem zadania było zahamowanie procesów degradacji ruin średniowiecznego zamku w Bydlinie i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania. W ramach prac m. in. wzmocniono powierzchnię murów, osadzono obluzowane kamienie, wypełniono pęknięcia i szczeliny, a ubytki uzupełniono kamieniem wapiennym. Wyremontowano również balustradę i dojście do zamku. To efekt projektu dofinansowanego z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 „Odnowa wsi – zabezpieczenie i konserwacja pomnika historycznego – ruiny zamku w Bydlinie”.
Kolejnym krokiem uatrakcyjnienia tego miejsca dla odwiedzających była realizacja projektu „Pole Bitwy pod Krzywopłotami”. W jego ramach wykonano pierwszy etap zagospodarowania miejsca pamięci, dotyczący odtworzenia i odsłonięcia zachowanych elementów fortyfikacji polowych – okopów legionistów oraz gawry wojskowej. W tym celu przeprowadzono roboty przygotowawcze obejmujące uporządkowanie zieleni oraz prace rekonstrukcyjne elementów fortyfikacji wojskowych. Miejsce pamięci zostało udostępnione do zwiedzania poprzez poprowadzenie ścieżek pieszo – rowerowych, biegnących wzdłuż okopów (od altany przy ul. Zawadka pod ruiny zamku) oraz wybudowanie „punktu informacyjnego” – wiaty. Na trasie ustawiono tablice informacyjne w języku polskim, angielskim i niemieckim, których autorem jest prof. Krzysztof Wielgus, wykładowca na Politechnice Krakowskiej, autor artykułów i książek na temat historii fortyfikacji i zasad konserwacji zabytków architektury obronnej, prowadzący nadzór konserwatorski nad realizacją zadania w Bydlinie . Umieszczono tam m. in. opis bitwy pod Krzywopłotami, Bydlinem i Załężem stoczoną w dniach 17-19 listopada 1914 roku, objaśnienia dotyczące organizacji stanowisk bojowych na wzgórzu św. Krzyża, a także historię samego zamku.
Teraz zostanie zrealizowany drugi etap projektu. Na ten cel gmina Klucze pozyskała 140 tys. złotych z ministerialnej puli. -Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego rozpatrzył odwołania w ramach naboru do programu „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju”. W jego ramach będziemy kontynuować realizację projektu „Pole bitwy pod Krzywopłotami etap II – ruiny zamku wraz z okopami wojennymi”. O planowanych na 2020 rok pracach poinformujemy po zabezpieczeniu środków w budżecie gminy. Mam nadzieję, że na przypadające w tym roku 900 -lecie Bydlina, wykonamy prace, które przywrócą temu miejscu charakter i niepowtarzalną atrakcję turystyczną – „Leśny Park Historii” – mówi wójt gminy Klucze Norbert Bień. Jednym z elementów projektu jest podświetlenie elementów fortyfikacji i ruin zamku na Wzgórzu Św. Krzyża w Bydlinie.
fot. Rafał Jaworski
