Największe ryzyko kolizji z pojazdem bez polisy OC jest w województwach lubuskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim. Ryzyko to jest tam około 1,5 razy większe niż przeciętnie w innych regionach Polski. Piątkę województw o najwyższym wskaźniku nieubezpieczonych zamykają: opolskie i łódzkie – wynika z najnowszego opracowania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Nowymi województwami, które trafiły do czołówki rankingu (ranking nieubezpieczonych UFG opracowywany jest już po raz trzeci; tym razem na podstawie liczby ukaranych w 2013 roku posiadaczy pojazdów z danego województwa w relacji liczby zarejestrowanych tam pojazdów) województw pod kątem nieubezpieczonych są: zachodniopomorskie i łódzkie. Z niechlubnej piątki wypadły natomiast: małopolskie i świętokrzyskie.
OC nie kupują najczęściej mężczyźni w wieku do 25 lat. W tej grupie, ryzyko że posiadacz pojazdu nie ma tej obowiązkowej polisy, jest aż trzykrotnie większe niż u przeciętnego posiadacza pojazdu w Polsce. Kobiety natomiast rzadziej decydują się na jazdę bez OC: o ile w grupie wszystkich właścicieli pojazdów ich udział wynosi 25 procent, to już w grupie nieubezpieczonych spada do 16 procent.
– Nie możemy akceptować jazdy bez obowiązkowego ubezpieczenia OC, w sytuacji gdy uczciwi posiadacze pojazdów pokrywają koszty spowodowanych przez nich wypadków – mówi Elżbieta Wanat Połeć, prezes Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. – Uruchomiliśmy nowe projekty związane z identyfikowaniem nieubezpieczonych, jak choćby tzw. wirtualny policjant, dzięki któremu znacznie wzrosła wykrywalność aut bez OC. A jeszcze przed wakacjami planujemy przeprowadzić kampanię informacyjną uświadamiającą Polakom, że nie jest tylko prywatną sprawą właściciela pojazdu to czy ma on polisę OC, ale również kierowcy siadającego za kierownicą takiego samochodu, ciągnika, motoru czy motoroweru – dodaje.
Dlaczego kierowcy jeżdżą bez OC? Zazwyczaj tłumaczą się nieznajomością przepisów lub brakiem pieniędzy na zakup ubezpieczenia, część też ignoruje obowiązek posiadania tej polisy. Z analizy spraw prowadzonych przez UFG wynika, że przyczyny nieubezpieczenia to w szczególności:
- wygaśnięcie polisy poprzedniego właściciela i przekonanie nowego posiadacza pojazdu o automatycznym odnowieniu tego ubezpieczenia. Tymczasem w wyniku zmiany przepisów komunikacyjne OC zbywcy pojazdu ważne jest tylko do końca okresu na jaki zostało zawarte i nie przedłużą się automatycznie;
- wprowadzenie w błąd co do ważności polisy OC poprzedniego właściciela – np. przy zakupie pojazdu w komisie zdarza się, że polisa – przekazywana osobie kupującej pojazd – została wcześniej wypowiedziana i jest już nieważna;
- nie wykupienie OC w dniu pierwszej rejestracji pojazdu w Polsce, a dopiero np. w dniu odbioru od dealera;
- nieopłacenie wszystkich rat składki za OC i nieprzedłużenie się umowy ubezpieczenia na kolejny rok.
Źródło: UFG, wskaźnik nieubezpieczonych w województwach = liczba ukaranych za brak OC/liczba zarejestrowanych pojazdów
W 2013 roku z kar za brak OC UFG zebrał rekordowe 26 mln zł, o ponad 10 mln zł więcej niż rok wcześniej. Pisma wzywające do zapłacenia kary otrzymało łącznie 49,8 tysięcy posiadaczy pojazdów (auta osobowe, ciężarowe, ciągniki, motocykle, motorowery, quady itp.), czyli o 24 procent więcej niż w 2013 roku. – Tak duży wzrost to przede wszystkim efekt kontroli własnych: czy to na podstawie informacji z ogólnopolskiej bazy polis OC czy kontroli pracowników zajmujących się windykacją opłat karnych – wyjaśnia Joanna Pasturczak wicedyrektor Pionu Windykacji UFG. – W ten sposób w ubiegłym roku wykryliśmy ponad 18 tysięcy nieubezpieczonych, o prawie 83 procent więcej niż rok wcześniej – zaznacza.
Uruchomienie przez UFG ogólnopolskiej bazy polis komunikacyjnych spowodowało, że wykrycie braku OC jest możliwe również bez kontroli drogowej np. na podstawie analizy danych w bazie wykrywane są przerwy w ubezpieczeniu. Na koniec 2013 roku w bazie OI UFG znajdowały się informacje o aktywnych umowach ubezpieczenia OC – dla 20,1 mln pojazdów (przed rokiem 19,7 mln). Ubezpieczyciele zobowiązani są – w ciągu maksymalnie 14 dni – przesłać do UFG informacje o polisie, licząc od daty jej sprzedaży.
Po polskich drogach porusza się ponad 20 mln pojazdów, w tym jak szacuje Fundusz, około 250 tysięcy jest nieubezpieczonych. Rocznie do UFG wpływa ponad 6 tysięcy roszczeń od osób poszkodowanych w wypadkach drogowych, spowodowanych przez nieubezpieczone lub niezidentyfikowane pojazdy. Nieubezpieczeni i niezidentyfikowani sprawcy szkód kosztują – innych właścicieli pojazdów w Polsce – już ponad 73 mln złotych, rocznie. Wypłaty z UFG finansowane są przede wszystkim ze składek kierowców wykupujących OC.
Tekst: Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
