Miejsce pamięci w rękach syndyka Emalii Olkusz

W składzie masy upadłościowej Emalii Olkusz S.A. znalazła się również działka, na której znajduje się krzyż i trzy tablice – w tym dwie upamiętniające ważne wydarzenia historyczne związane z fabryką. Obecnie przyszłość tego terenu znajduje się w rękach syndyka.

Teoretycznie może z nim zrobić co zechce, bo nigdy w przeszłości nie zadbano o to, żeby działka ta nie była w rękach prywatnych, a stała się dobrem wspólnym, zarejestrowanym jako miejsce pamięci historycznej. W praktyce trudno sobie wyobrazić, że mogłaby zostać sprzedana, a kolejny właściciel usunąłby krzyż i tablice. Wszystko jednak jest możliwe, dlatego gmina zaczęła się ubiegać o przejęcie tego terenu. Pomimo że na liście wierzycieli Emalii Olkusz S.A. jest też gmina Olkusz, syndyk działki oddać nie chce  twierdząc, że nie może 

Teren, jaki chciałaby przejąć gmina, to 516 metrów kwadratowych. Wartość rynkowa przy obecnej koniunkturze może wynieść nieco ponad 100 tys. zł. Z punktu widzenia historycznego – miejsce jest bezcenne. Na działce w październiku 1981 roku NSZZ Solidarność z byłej Olkuskiej Fabryki Naczyń Emaliowanych postawiła krzyż, poświęcony podczas uroczystości. Na postumencie krzyża-pomnika wmurowano nie tak dawno kamienne repliki trzech pamiątkowych tablic. Ich oryginały zostały skradzione w 2005 roku. Jedna z nich upamiętnia robotnika Emalierni Edwarda Majcherka, który został zastrzelony przez policję podczas strajku pracowniczego w 1930 roku. Na środkowej tablicy widnieje napis „Tylko pod krzyżem, tylko pod tym znakiem, Polska jest Polską, a Polak Polakiem”. Z kolei na trzeciej z tablic 9 X 1981 roku upamiętniono I rocznicę założenia NSZZ „Solidarność” w olkuskiej OFNE. Jest to miejsce bardzo ważne dla pracowników ówczesnego zakładu produkującego naczynia emaliowane, szczególnie dla działaczy solidarnościowych. Przy okazji różnych rocznic są tu składane kwiaty i palone znicze. To wystarczający powód, aby należycie o nie zadbać – właściwie  od strony formalnej, bo działacze społeczni o to miejsce dbają. Zaległości sprzed ponad trzech dekad należy nadrobić.  

Burmistrz Olkusza przedstawił już syndykowi Emalii Olkusz S.A. wolę przejęcia tego miejsca. – Biorąc pod uwagę charakter i jego znaczenie dla lokalnej społeczności poprosiłem o rozważenie możliwości nieodpłatnego przekazania na rzecz gminy prawa wieczystego użytkowania tej nieruchomości. Sposób zagospodarowania i użytkowania działki właściwie wyłącza ją z rynku obrotu nieruchomościami, a generuje dla spółki obciążenia w postaci opłaty z tytułu wieczystego użytkowania. Wydaje mi się, że przejęcie tego terenu i objęcie nad nim pieczy przez gminę wydaje się jedynym racjonalnym sposobem rozdysponowania nieruchomością – komentuje Dariusz Rzepka. Gdyby się tak stało, wówczas pojawiłaby się możliwość sformalizowania ochrony tego miejsca jako symbolu. Jak wyjaśnia burmistrz, kolejni włodarze gminy starali się o taki krok prawny, ale właściciele byłej OFNE jedynie deklarowali chęć, a nigdy stosownych dokumentów nie podpisali.  

Mimo że gmina zobowiązała się pokryć wszystkie koszty administracyjne związane z przejęciem działki, a upadła Emalia jest winna gminie około 400 tys. zł tytułem zaległych podatków, rozwiązanie sytuacji proste nie będzie. – Syndyk nie posiada prawnych możliwości nieodpłatnego przekazania rzeczowej działki. Przepisy wskazują sposoby likwidacji składników upadłości, ale nie przewidują możliwości nieodpłatnego przekazania jakiegokolwiek składnika masy upadłości na rzecz podmiotu trzeciego – odpowiedział na zapytanie Piotr Zymek, syndyk masy upadłości olkuskiej Emalii.

Czy to koniec negocjacji? Na pewno nie. – Trwają rozmowy pomiędzy nami i syndykiem. Staramy się znaleźć rozwiązanie tej sprawy i uregulować sytuację prawną, która pozwoli chronić to miejsce – komentuje burmistrz.

O efektach tych rozmów powiadomimy na naszych łamach.