Śmierdząca zagadka

Smród w Bukownie i Bolesławiu w ostatnich dniach jest tak intensywny, że mieszkańcy tych miejscowości nie są w stanie normalnie funkcjonować. Problem nie jest nowy, bo od około trzech lat wydobywający się fetor skutecznie uprzykrza życie mieszkańcom. Teraz zainteresowały się nim wszystkie możliwe instytucje, ale nikt nie potrafi jednoznacznie stwierdzić, co tak śmierdzi i kto konkretnie powinien się tą sprawą zająć. Teorie są dwie – wysypisko lub substancje chemiczne, które mają nielegalnie wylewać do górniczych szybików tajemnicze cysterny. Cień podejrzenia pada też na okoliczne zakłady produkcyjne Żeby jednak wyciągnąć konsekwencje, trzeba złapać winnego za rękę, a tak się do tej pory nie stało. Sprawa wydaje się być śmierdząca nie tylko w sensie fizycznym.

Co tutaj tak śmierdzi?

– Od kilku lat zwracamy uwagę na ten problem, ale nie było żadnej reakcji. W tym roku śmierdzi już tak bardzo, że trudno przejść obok tego faktu obojętnie. My nie możemy normalnie żyć, bo ten smród jest tak intensywny, że nie da się przebywać na dworze. Nie sposób otworzyć w nocy okno. Kiedyś ten smród był okresowy, ale teraz śmierdzi bez przerwy – w dzień, ale najbardziej w nocy. Boimy się, że ten odór jest toksyczny i zagraża naszemu zdrowiu, a może i życiu. Wiele osób uskarża się na ból głowy i mdłości. Czy ktoś wreszcie zlokalizuje, co u nas tak śmierdzi? – opowiada jeden z mieszkańców Bolesławia. – Jest to zapach przypominający smród zgniłych jaj albo zepsutego mięsa, czasami bardzo ostry – dodaje.

Intensywność i częstotliwość emisji nieprzyjemnych zapachów, o których mieszkańcy informowali od dawna, stała się w ostatnim czasie bardzo uciążliwa. Sprawę omawiają wszystkie instytucje odpowiedzialne za zajęcie się tym problemem. Działania na pewno ułatwiłaby lokalizacja odpadów, z których wydobywa się smród. Póki co nie ma zgody, co do źródła nieprzyjemnego zapachu.  

To nie wysypisko?

Jednym z „podejrzanych” jest wysypisko śmieci w Ujkowie Starym, w gminie Bolesław. Z wójtem Bolesławia Ryszardem Januszkiem niestety nie udało nam się porozmawiać, ale w publicznych wypowiedziach wójt był przeciwny tej tezie. Podpierał się on opinią Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, który przez miesiąc monitorował ten obiekt i ostatecznie przychylił się do stwierdzenia, że źródłem smrodu nie jest wysypisko śmieci. Kontrola odbyła się po interwencji Stowarzyszenia CEL.

– W trakcie kontroli składowiska w Ujkowie Starym stwierdzono, że u podnóża skarpy po stronie południowo-wschodniej składowiska występowało zastoisko wód, co mogło być spowodowane intensywnymi opadami w okresie poprzedzającym wizję oraz niedrożnością systemu drenażowego wód odciekowych ze składowiska. Wydano zarządzenia pokontrolne nakazujące prawidłową eksploatacje składowiska. Kontrola nie potwierdziła tezy, że głównym sprawcą uciążliwości jest składowisko w Ujkowie Starym – informuje Kazimierz Liszka, inspektor krakowskiego WIOŚ-u. Wnioski z kontroli przedstawiono zainteresowanym stronom. Inspektor zasugerował burmistrzowi Bukowna i wójtowi gminy Bolesław przeprowadzenie przeglądu lokalnych kanalizacji, jako miejsca, gdzie mogą być zrzucane substancje o nieprzyjemnym zapachu. – Nadal jednak nie znamy składu chemicznego substancji, które stanowią źródło nieprzyjemnych zapachów. Dotychczas przeprowadzone kontrole nie dostarczyły żadnych bezspornych dowodów pozwalających jednoznacznie określić sprawcę. Podejmujemy kontrolę podmiotów gospodarczych działających na tym terenie, jak również rozpoznanie charakteru uciążliwości. Jednocześnie podjęto przygotowanie aparatury do ewentualnych pomiarów stężeń substancji w powietrzu. Ewentualne pomiary zostaną przeprowadzone przy współdziałaniu lokalnych władz i służb – dodaje Liszka.

Do akcji włączyła się też Policja, która wszczęła postępowanie w tej sprawie. – Policjanci z komisariatu w Bukownie kontrolują cysterny, które wjeżdżają na ten teren. Dzielnicowi skontrolowali również zakłady działające na tym obszarze. Czynności sprawdzające są prowadzone pod kątem podejrzenia nielegalnego składowania, usuwania czy też transportowania odpadów lub substancji w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu człowieka bądź środowisku – poinformowała nadkom. Agnieszka Fryben, oficer prasowy KPP w Olkuszu.

Cysterny-widma

Z kolei burmistrz Bukowna, Mirosław Gajdziszewski, zwrócił się do mieszkańców z prośbą o pomoc w zlokalizowaniu źródła uciążliwych zapachów, bo działania instytucji do tego powołanych, w jego opinii, nie przyniosły żadnych efektów. – Żadna z instytucji administracji państwowej mającej w swoim zakresie dbałość o czystość środowiska, do której się zwracałem, i która, wydawałoby się, powinna zająć się tym tematem i go rozwiązać tj. znaleźć źródło powstawania nieprzyjemnych zapachów, dotychczas problemu nie rozwiązała. Instytucje te twierdzą, że zrobiły wszystko, ale nie znalazły emitenta smrodu – uważa burmistrz Bukowna. – Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Krakowie po przeprowadzeniu na przełomie kwietnia i maja br. kontroli wysypiska śmieci w Bolesławiu stwierdził, że to nie wysypisko jest źródłem uciążliwego fetoru, pojawiła się  natomiast sugestia inspektora WIOŚ, że najprawdopodobniej „ktoś” z zewnątrz przywozi „coś” i wypuszcza lub wylewa w rejonie między gminami do starych szybików lub do kanalizacji i właśnie to „coś” powoduje tę uciążliwość-  dodaje. Burmistrz kwestionuję tę tezę i zaproponował wójtowi Bolesławia wspólne poszukiwania tego „czegoś”. Razem z 60 druhami OSP przeczesali podejrzany teren i nic nie znaleźli.

Podczas spotkania w starostwie, w jakim udział wzięły wszystkie zainteresowane strony, padło zapewnienie, że na terenie Bukowna i Bolesławia zostanie użyty nowoczesny sprzęt specjalistyczny do badania powietrza. Jednak sukces tej metody wcale nie jest przesądzony, dlatego najlepiej, gdyby fizycznie udało się ustalić dokładną lokalizację miejsca, z którego wydobywa się smród. Biorąc pod uwagę rozległość terenu, nie będzie to takie proste. Burmistrz Gajdziszewski uważa, że niezbędna jest pomoc mieszkańców, którzy są proszeni o zgłaszanie rejonu, charakter i intensywność uciążliwego zapachu, a także dokładną porę, kiedy był on wyczuwalny. Swoje uwagi anonimowo można przekazywać pod numer 32 626 18 45 (w godzinach pracy Urzędu Miejskiego w Bukownie) lub 784 721 931.

Czy smród zagraża naszemu zdrowiu?

Do olkuskiego Sanepidu zwróciliśmy się z pytaniem, czy intensywny smród może mieć wpływ na zdrowie i życie mieszkańców Bolesławia i Bukowna. Ponieważ nie wiadomo, co tak śmierdzi, nie jest znane źródło i substancje chemiczne w powietrzu, nie można jednoznacznie tego stwierdzić. Chociaż mieszkańcy mówią o złym samopoczuciu oraz bólach głowy i wiążą ten fakt ze smrodem, to prawdopodobnie nikt nie zgłosił się z tymi dolegliwościami do lekarza. A taka informacja jest dla Sanepidu wiążąca. – Ludzie reagują bardzo różnie na intensywne zapachy, część jest bardzo wrażliwa i pojawiają się dolegliwości w postaci złego samopoczucia, ból głowy, a nawet wymioty. Część z nas ma bardzo wysoki próg odporności na intensywne zapachy. Dotychczas nie zgłoszono nam żadnego przypadku związanego z uciążliwościami zapachowymi w gminach Bolesław i Bukowno. Gdyby się tak stało, moglibyśmy mówić o zatruciu, a to całkowicie zmieniłoby sytuację. Nie znamy też źródła, które muszą wykryć instytucje do tego powołane. Jeśli będzie wiadomo, co jest przyczyną i poznamy skład chemiczny, będzie można powiedzieć więcej na temat jego szkodliwości – informuje Agata Knapik, Powiatowy Inspektor Sanitarny.   

Kto zakończy śmierdzący problem?

Mało możliwe wydaje się, że nikt na terenie tych dwóch gmin nie wie, co jest przyczyną śmierdzącego problemu tysięcy ludzi. Zlokalizowanie winowajcy jest zapewne kwestią czasu. Pytanie tylko, jak długo jeszcze mieszkańcy będą musieli zmierzyć się z efektem opieszałości instytucji, które powinny były zająć się sprawą wiele miesięcy temu. I co ważne – kto jest najbardziej kompetentny do zajęcia się tym problemem. Lokalne władze uważają, że Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Z kolei ten podmiot uważa, że jego możliwości też są ograniczone. – Kompetencje w sprawach ochrony środowiska są podzielone. Trudno jednoznacznie określić jedną instytucję odpowiedzialną za sprawę, ponieważ nie jest znany sprawca. Rozwiązanie tego problemu jest możliwe przy współdziałaniu wszystkich miejscowych organów ochrony środowiska oraz miejscowych służb, ponieważ występują trudności z lokalizacją i identyfikacją źródła występującej okresowo uciążliwości – mówi inspektor WIOŚ, Kazimierz Liszka.

Wyświetl większą mapę