Dokładnie 75 lat temu w Olkuszu doszło do tragicznych wydarzeń, których uczestnikami i zarazem świadkami byli zwykli mieszkańcy. Wszyscy mężczyźni w wieku od 15 do 55 lat zostali zgromadzeni przez hitlerowców na płycie rynku i na kilku innych miejskich placach. 31 lipca 1940 roku pochłonął wiele ofiar. Mimo upływu lat pamięć o Krwawej Środzie pozostaje ciągle żywa.
Tegoroczne obchody upamiętniające bolesne wydarzenia z czasów II wojny światowej tradycyjnie odbyły się na starówce. Po odśpiewaniu Mazurka Dąbrowskiego głos zabrał gospodarz miasta Roman Piaśnik. – Przez wiele godzin Polacy i Żydzi w upale zmuszeni byli leżeć twarzami do bruku. Okupacyjni funkcjonariusze fizycznie i psychicznie znęcali się nad niewinnymi cywilami. Dwa tygodnie wcześniej na Parczach rozstrzelanych zostało dwadzieścia osób. Na szczęście dokładnie 75 lat temu Niemcy nie posunęli się do zbiorowych egzekucji, jednak i tym razem wojenny terror pochłonął ofiary śmiertelne – przypominał w swoim wystąpieniu burmistrz.
– W Olkuszu znajduje się wiele miejsc pamięci, ale w codziennym pośpiechu nie poświęcamy im większej uwagi. Dziś jednak obok tej tablicy, upamiętniającej rocznicę wydarzeń Krwawej Środy, nikt nie może przejść obojętnie. Wyrażamy szczególny szacunek tym, którzy 75 lat temu cierpieli. Jest to nasz dług wobec pokoleń czasów wojny – dodał Roman Piaśnik.
Skromną uroczystość zakończyło złożenie kwiatów przy pamiątkowej tablicy. Wieńce w miejscu historycznego kultu złożyły delegacje kombatantów, posłowie Ziemi Olkuskiej, władze samorządowe Gminy Olkusz i Powiatu Olkuskiego, przedstawiciele policji, straży pożarnej, Osiedla Młodych i mieszkańców miasta.
Rys historyczny Krwawej Środy:
W nocy z 15/16 lipca 1940 roku do położonej na Parczach wilii doktora Juliana Łapińskiego wtargnął włamywacz. Zaskoczony przez zakwaterowanego tam niemieckiego funkcjonariusza oddał w jego kierunku śmiertelny strzał. Zdarzenie to miało wyłącznie kryminalny charakter, co potwierdziło przeprowadzone przez okupacyjne władze dochodzenie. Brak politycznego tła przestępstwa nie powstrzymał jednak hitlerowców przed wykorzystaniem go, jako pretekstu do akcji odwetowych.
16 lipca Niemcy rozstrzelali na Parczach dwudziestu Polaków: 15 osadzonych w Mysłowicach więźniów i 5 olkuszan. Kilkadziesiąt godzin później w akcie irracjonalnej zemsty, której celem tym razem stało się miejsce przestępstwa, spalono dom doktora Łapińskiego.
Po dwóch tygodniach, kiedy ówcześni mieszkańcy Olkusza mogli już sądzić, że represje zakończyły się, doszło do kolejnego aktu terroru. Siły stacjonujących w mieście okupacyjnych funkcjonariuszy wzmocniły oddziały przybyłe specjalnie do przeprowadzenia masowej akcji odwetowej. 31 lipca wszyscy mężczyźni, Polacy i Żydzi w wieku od piętnastu do pięćdziesięciu pięciu lat zostali przez nazistów brutalnie wywleczeni z domów i spędzeni na rynek oraz inne place miasta. Towarzyszyły temu rewizje mieszkań i bicie niewinnych, niczego niepodejrzewających, zaskoczonych czasem jeszcze podczas snu olkuszan.
W panującym tego dnia upale kazano im leżeć przez długie godziny twarzami na bruku, sadystycznie się nad nimi pastwiono, kopano nie szczędząc nawet ciosów w głowę. Olkuszanom kazano też maszerować z biało-czerwoną flagą i śpiewać hymn narodowy, czemu również towarzyszyły szyderstwa, bicie i wyzwiska.
Przy tych oraz wielu innych poniżających Polaków i Żydów scenach naziści fotografowali się, nieświadomi, że pozostawiają nam w ten sposób dowody swych nikczemności. Były też ofiary śmiertelne. Zastrzelono próbującego ucieczki Jana Lupę, młodego pracownika tutejszego magistratu, zginął też Żyd Majer, obywatel amerykański, a dwunastu ciężko pobitych mężczyzn wywieziono do więzienia w Sosnowcu. Niedługo potem, wskutek wyczerpania, zmarł również dręczony tego dnia ksiądz kanonik Piotr Mączka.
Do Margo
Wybacz moja droga, lecz na ludzką głupotę jeszcze nikt nie wymyślił lekarstwa. W Wermachcie służyli Niemcy a nie jacyś tam hitlerowcy. Idąc Twoim tokiem rozumowania to w Armii Czerwonej służyli stalinowcy tak? Obudź się kobieto i przestań ćpać i brać brudne pieniądze od kaprawych zleceniodawców. „Milczenie jest złotem a mowa srebrem”, więc lepiej zamilcz i wróć do szkoły. Z takimi jak Ty jest ten sam problem, co z „ekoterrorystami” (zielone nieroby). Natomiast zgadzam się, Ukraińcy to banderowcy spod znaku „tryzuba” a islamiści to terroryści i nie chcę mieć ich u siebie, bo jeśli nie w rodzicach to w ich dzieciach odezwie się dżihad. Wolę już dzisiaj na zimne dmuchać niż potem nie mieć głowy na karku. Przez takich jak Ty jest ta cała zawierucha w Europie. Wybacz, lecz matką Teresą z Kalkuty nie jestem i nie będę i wali mnie to, co sobie o mnie myślisz nawiedzona kobieto. 😛
[quote name=”margo”]Bzdura. Idąc tym tokiem myślenia możemy powiedzieć, że każdy muzułmanin to terrorysta, że każdy Ukrainiec to banderowiec, że każdy Polak to kibol itd. itp.
Drogi Hugonie: bardzo trafnie przytoczyłeś w następnej swojej wypowiedzi zdanie: „Gdy rozum śpi, budzą się demony”. Obudź się chłopie. Ty śpisz a sumienie woła….[/quote]
Niewątpliwie masz rację, że nie należy wszystkich wrzucać do jednego wora, ale zauważ, jak to działa: Biednych emigrantów, mimo, że są to często rodziny z małymi dziećmi a mimo to służby ich dokładnie prześwietlają i stosują infiltrację w ich dotychczasowe środowiska czy nie mają jakich powiązań z terrorystami. Co do banderowców- pewnie by się zmieniło coś w tej kwestii na korzyść Ukraińców w polskich oczach gdyby uznali banderę za zbrodniarza a nie bohatera, przestali mu stawiać pomniki i w imieniu Ukrainy przeprosili oficjalnie- jednak tego nie robią.
Na widok polskich i nie tylko kibiców zaś podnosi się stan alarmowy i środki bezpieczeństwa przed meczami. A też wiem po sobie, że na widok munduru polskiego policjanta i hasła prokuratura mam odruchy wymiotne niczym pan Stonoga, mimo że nie mogę mieć urazy do wszystkich, ale wobec mnie zamiast wykrztusić dobre słowo, to próbowano niewinnie pogrążyć, więc nie dziw się że te mechanizmy tak działają. Zło zawsze rodzi zło.
[quote name=”Hugo Knote”]Do diaska to nie hitlerowcy, lecz Niemcy cytuję: „Wszyscy mężczyźni w wieku od 15 do 55 lat zostali zgromadzeni przez hitlerowców na płycie rynku”. Skoro nawet taki brukowiec niczym gadzinówka jak „Przegląd Olkuski” przeinacza fakty historyczne to nie bardzo rozumiem wielkie oburzenie za takie samo określenie w prasie zagranicznej. Czas najwyższy przestać bawić się w poprawność. Nie dziwi mnie brak szacunku do naszej nacji skoro sami nie szanujemy siebie.[/quote]
Bzdura. Idąc tym tokiem myślenia możemy powiedzieć, że każdy muzułmanin to terrorysta, że każdy Ukrainiec to banderowiec, że każdy Polak to kibol itd. itp.
Drogi Hugonie: bardzo trafnie przytoczyłeś w następnej swojej wypowiedzi zdanie: „Gdy rozum śpi, budzą się demony”. Obudź się chłopie. Ty śpisz a sumienie woła….
[quote name=”Tomek pyta”]Spróbuję zreferować ochody po swojemu (byłem obserwatorem): grupa olkuskich samorządowców i innych działaczy przybyła na rynek kilka minut przed 10-tą. Szybki hymn, składamy kwiaty i obowiązkowo zdjęcia przez grupkę lokalnych fotografów. Chwila moment i wszyscy szczęśliwi bo fotki są na Fb. A teraz meritum: dlaczego obchody sprowadzono do zdjęć? Dlaczego było więcej fotografów niż obywateli gminy? Dlaczego nikt z włodarzy nie zainteresował mieszkańców obchodami? Może warto się zastanowić, gdzie podział się nasz patriotyzm i co włodarze mogą zrobić aby podobne wydarzenia obchodzić wspólnie z mieszkańcami?[/quote]
Niestety nie został pokazany marsz, który odbył się w Niedzielę o godzinie 15:00. Grupa młodych patriotów, złożyła wieńce i zapaliła znicze na miejscach pamięci. Skandowali patriotyczne hasła, frekwencja była dosyć mała, ponieważ było około 50 osób. Mam nadzieję, że następnym razem, takie inicjatywy będą lepiej nagłośnione, tak aby większa ilość olkuszan wzięła udział. Także ie oglądając się na włodarzy, niektórzy mieszkańcy sami wychodzą z takimi oddolnymi inicjatywami. Brakowało harcerzy i uczniów z Liceum Mundurowego, ale wiadomo – wakacje…
[quote name=”Jan Kowalski”][quote name=”Hugo Knote”]Do diaska to nie hitlerowcy, lecz Niemcy cytuję: „Wszyscy mężczyźni w wieku od 15 do 55 lat zostali zgromadzeni przez hitlerowców na płycie rynku”. Skoro nawet taki brukowiec niczym gadzinówka jak „Przegląd Olkuski” przeinacza fakty historyczne to nie bardzo rozumiem wielkie oburzenie za takie samo określenie w prasie zagranicznej. Czas najwyższy przestać bawić się w poprawność. Nie dziwi mnie brak szacunku do naszej nacji skoro sami nie szanujemy siebie.[/quote]
Nie wieżę. Pierwszy raz muszę się zgodzić z Panem Knote w całej rozciągłości. Świat się kończy…[/quote]
Panie Janie ja tylko pragnę pobudzić część Olkuszan do samodzielnego myślenia i wybudzić z letargu.
„Gdy rozum śpi, budzą się demony”.
Spróbuję zreferować ochody po swojemu (byłem obserwatorem): grupa olkuskich samorządowców i innych działaczy przybyła na rynek kilka minut przed 10-tą. Szybki hymn, składamy kwiaty i obowiązkowo zdjęcia przez grupkę lokalnych fotografów. Chwila moment i wszyscy szczęśliwi bo fotki są na Fb. A teraz meritum: dlaczego obchody sprowadzono do zdjęć? Dlaczego było więcej fotografów niż obywateli gminy? Dlaczego nikt z włodarzy nie zainteresował mieszkańców obchodami? Może warto się zastanowić, gdzie podział się nasz patriotyzm i co włodarze mogą zrobić aby podobne wydarzenia obchodzić wspólnie z mieszkańcami?
[quote name=”Hugo Knote”]Do diaska to nie hitlerowcy, lecz Niemcy cytuję: „Wszyscy mężczyźni w wieku od 15 do 55 lat zostali zgromadzeni przez hitlerowców na płycie rynku”. Skoro nawet taki brukowiec niczym gadzinówka jak „Przegląd Olkuski” przeinacza fakty historyczne to nie bardzo rozumiem wielkie oburzenie za takie samo określenie w prasie zagranicznej. Czas najwyższy przestać bawić się w poprawność. Nie dziwi mnie brak szacunku do naszej nacji skoro sami nie szanujemy siebie.[/quote]
Nie wieżę. Pierwszy raz muszę się zgodzić z Panem Knote w całej rozciągłości. Świat się kończy…
[quote name=”J.D.”]W sprawie solidności informacji pragnę uzupełnić ,ze była tam także delegacja Osiedla Młodych.[/quote]
Rzeczywiście kwiaty składała delegacja Osiedla Młodych z Przewodniczącym Zarządu Osiedla Panem Janem Durańskim na czele. Panie Janie już ma Pan solidność, dokonano zmiany w tekście.
[quote name=”Hugo Knote”]Do diaska nie hitlerowcy, lecz Niemcy cytuję: „Wszyscy mężczyźni w wieku od 15 do 55 lat zostali zgromadzeni przez hitlerowców na płycie rynku”. Skoro nawet taki brukowiec niczym gadzinówka jak „Przegląd Olkuski” przeinacza fakty historyczne to nie bardzo rozumiem wielkie oburzenie za takie samo określenie w prasie zagranicznej. Czas najwyższy przestać bawić się w poprawność. Nie dziwi mnie brak szacunku do naszej nacji skoro sami nie szanujemy siebie.[/quote]
Oglądałem w TV Pieśni Powstania Warszawskiego z Warszawy, ze wstawkami z powstania na których byli pawstańcy walczący z jakimś niewidocznym i niezidentyfikowanym wrogiem, bo niemców – najeźdźców, okupantów, ludobójców morderców kobiet i dzieci, bezwzględnych zbrodniarzy i najwiekszych w historii złodziei praktycznie nie pokazywano …
W sprawie solidności informacji pragnę uzupełnić ,ze była tam także delegacja Osiedla Młodych.
Panie Romanie Piaśnik czy bycie członkiem PZPR i w SLD może być dla człowieka powodem do dumy? Czy dotarło do pana, że PZPR była organizacją reprezentującą politykę i interesy sowieckiego okupanta na obszarze zniewolonej Polski?
Do diaska to nie hitlerowcy, lecz Niemcy cytuję: „Wszyscy mężczyźni w wieku od 15 do 55 lat zostali zgromadzeni przez hitlerowców na płycie rynku”. Skoro nawet taki brukowiec niczym gadzinówka jak „Przegląd Olkuski” przeinacza fakty historyczne to nie bardzo rozumiem wielkie oburzenie za takie samo określenie w prasie zagranicznej. Czas najwyższy przestać bawić się w poprawność. Nie dziwi mnie brak szacunku do naszej nacji skoro sami nie szanujemy siebie.