Początek listopada to czas wspominania tych, którzy już odeszli. Dlatego też w kolejnym odcinku naszego cyklu „Poznaj z nami dawny Olkusz” prezentujemy Wam portrety znanych mieszkańców Olkusza lub osób z nim związanych, żeby przypomnieć kim byli i w jaki sposób przyczynili się do rozwoju miasta. Większość zaprezentowanych postaci to znani społecznicy, którym miasto wiele zawdzięcza. W pierwszej części prezentujemy 11 sylwetek, z nadzieją, że w przyszłości będziemy mogli sukcesywnie zaprezentować kolejne. Tym samym zachęcamy do przesyłania starych fotografii, w tym portretów słynnych olkuszan, dzięki którym nasza kolekcja się wzbogaci i będziemy mogli ją przedstawić szerszemu gronu olkuszan. Można je przynieść do redakcji „Przeglądu Olkuskiego” (skanujemy zdjęcia i zwracamy) lub wysłać elektronicznie na adres redakcja@przeglad.olkuski.pl
1. Antoni Minkiewicz
Urodził się w 1880 roku w na Wołyniu. Pomysłodawca i realizator niezliczonej ilości inicjatyw społecznych, które przyczyniły się do odbudowy społeczeństwa olkuskiego przed i po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Zawodowo związany był między innymi z Kopalnią „Józef” na Starym Olkuszu, gdzie pracował jako inżynier górniczy. Był prezesem Komitetu Ratunkowego w Olkuszu. W latach 1918-1919 piastował stanowisko ministra aprowizacji w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego. Data jego śmierci do dzisiaj jest nieznana, tak samo jak jej okoliczności, bo słuch o nim zaginął w połowie 1920 roku, kiedy to spotkał się z Petlurą w Krzemieńcu.
2. Władysław Majewski
Olkuski społecznik, inżynier, kultywator idei wychowania patriotycznego i krzewienia wiedzy o kraju, między innymi przez wycieczki krajoznawcze. W latach 1929-1933 prezes olkuskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Był dyrektorem Szkoły Rzemieślniczo-Przemysłowej w Olkuszu.
3. Jerzy Stamirowski
Pierwszy starosta olkuski w niepodległej Polsce. Stamirowski był oddanym społecznikiem, inicjatorem wielu cennych i nowatorskich, jak na ówczesne czasy, pomysłów. Był jednym z tych, którzy organizowali od podstaw życie społeczne w Olkuszu. Urodził się w 1873 roku w Nowej Wsi, mieszkał z rodziną w Sławniowie. Stamirowski współtworzył Komitet Ratunkowy Powiatu Olkuskiego, był członkiem Rady Nadzorczej Działu Handlowego, zasiadał w zarządzie Polskiej Macierzy Szkolnej, reprezentował powiat olkuski w Głównym Komitecie Ratunkowym w Lublinie, a później został wybrany do sejmiku gminy olkuskiej. W kręgu jego działań znalazła się opieka zdrowotna. Po wybuchu II wojny światowej, kiedy mieszkał już w Warszawie, działał w konspiracji, głównie publikując w podziemnej prasie. W 1943 roku Gestapo aresztowało go razem z pozostałymi członkami rodziny i osadziło na Pawiaku, by dwa tygodnie później rozstrzelać w zbiorowej egzekucji.
4. Stanisław Bac
Urodzony w 1887, zmarł w 1970. Inżynier, z wykształcenia hydrotechnik, lokalny działacz społeczny, autor wielu artykułów prasowych, nauczyciel. W latach 1916-1925 był dyrektorem Szkoły Rzemieślniczej. Angażował się we wszystkie inicjatywy społeczne w mieście. Uważany jest za budowniczego dróg w powiecie olkuskim z pierwszej połowy XX wieku. Kapitan Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Walecznych. Później profesor na lubelskim UMSC i Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu. Członek Polskiej Akademii Nauk.
5. Antoni Wiatrowski
Inżynier, nauczyciel języka polskiego i historii w Szkole Rzemieślniczo Przemysłowej w Olkuszu, autor pierwszego przewodnika po Ziemi Olkuskiej. W latach 1936 – 1939 prezes olkuskiego PTK. Aktywny działacz społeczny i pedagog.
6. Jan Jarno senior
Aktywny działacz i naczelnik ochotniczej Straży Pożarnej w Olkuszu. Był współzałożycielem olkuskiego oddziału PTK, radnym miejskim, członkiem zarządu Komitetu Ratunkowego, ławnikiem Sądu Pokoju, członkiem Macierzy Szkolnej. Jarno był hojnym darczyńcą, autorem cennych dla historyków pamiętników i kolekcjonerem pamiątek związanych z Ziemią Olkuską.
7. Aleksander Machnicki
Nauczyciel, działacz społeczny i wychowawca kilku pokoleń olkuszan. Nazywany „nestorem olkuskich pedagogów”. Zawód nauczyciela zamienił na zawód bankiera. Kierował Bankiem Wzajemnego Kredytu, a później Komunalną Kasą Oszczędności. Był przedostatnim właścicielem słynnego Dworku Machnickich, w którym mieszkała jego rodzina. W latach 70-tych dworek stał się własnością miasta. W 20-leciu międzywojennym i po wojnie w Dworku Machnickich spotykała się ówczesna elita Olkusza. Zmarł w 1961 roku.
8. Stefan Buchowiecki
Zasłużony dla miasta społecznik, lekarz, organizator szpitali legionowych, generał. Urodził się w 1863 roku w powiecie słonimskim. Po obronie doktoratu z nauk medycznych na Uniwersytecie Warszawskim, przyjechał do Olkusza i objął posadę lekarza w szpitalu św. Błażeja na dzisiejszej ulicy Szpitalnej. Przez wiele lat był jego dyrektorem. Miał ogromne zasługi w tworzeniu szpitali legionowych w kilkunastu miejscowościach. Za służbę w Legionach Polskich był wielokrotnie odznaczany, między innymi Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari. Przez lata pobytu w Olkuszu aktywnie działał na rzecz lokalnego społeczeństwa, angażując się w niezliczoną ilość inicjatyw. Był założycielem lub honorowym członkiem Resursy Obywatelskiej, Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Olkuskiej Straży Ogniowej, Banku Spółdzielczego, Patronatu Skautowego, Komitetu Ratunkowego, Macierzy Szkolnej, Towarzystwa Dobroczynności, Towarzystwa Przeciwgruźliczego, Organizacji Strzeleckiej „Strzelec”, Związku Legionistów i miejskim rajcą.
9. Wieńczysława Buchowiecka
Żona Stefana Buchowieckiego, działaczka społeczna. Założyła i przez wiele lat kierowała Olkuskim Kołem Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego, które powstało w 1915 roku i było pierwszą kobiecą organizacją w powiecie olkuskim o tak dużym znaczeniu. Wszystkie inicjatywy Koła podejmowane były pod hasłem walki o niepodległość. Głównym celem było udzielanie pomocy polskim żołnierzom i opieka nad ich rodzinami. Działaczki Ligi były organizatorkami życia kulturalnego i społecznego w mieście. Buchowiecka była delegatką Ligi Kobiet w Powiatowym Komitecie Ratunkowym. Po 1919 roku aktywnie działała w Polskim Czerwonym Krzyżu, za co zarządzeniem prezydenta została odznaczona Medalem Niepodległości.
10. Janusz Buchowiecki
Urodzony w 1902 roku potomek generała. Był absolwentem Szkoły Oficerskiej w Toruniu. Służbę w wojsku rozpoczął w 16. Pułku Artylerii Lekkiej w Grudziądzu. Na kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej został przeniesiony do ministerstwa spraw wojskowych w Warszawie. Walczył w kampanii wrześniowej, był jeńcem w obozie w Kozielsku, zginął w Charkowie wiosną 1940 roku. Miał 37 lat.
11. Peter Westen
Pochodzący z Wiednia austriacki przedsiębiorca, który przyjechał do Olkusza w 1907 roku i postanowił otworzyć w naszym mieście fabrykę naczyń, nazwaną Fabryką Westena. Druga taka fabryka powstała w Wolbromiu. Jest uważany za „ojca przemysłu” w powiecie olkuskim. Dzięki dwóm fabrykom przez dziesięciolecia zapewniono miejsca pracy dla tysięcy mieszkańców i przyjezdnych. Peter Westen zadbał o to, aby pracownicy fabryk mieli mieszkania, dostęp do zaplecza kulturalnego i sportowego.
Fot. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 11 ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK w w Olkuszu. Fot. 7 Ze zbiorów rodziny Machnickich. Fot. 9 ze zbiorów Ryszarda Buchowieckiego. Fot. 10 ze zbiorów rodziny Ostrowskich.
moja Mama, już nieżyjąca, miała brata Władysława Piaseckiego, który został rozstrzelany w obozie w Auschwitz, często wspominała tę tragiczną śmierć. Mój Dziadek Julian Piasecki został wezwany na Gestapo i powiadomiono Go, że jego syn Władysław Piasecki został roztrzelany. Dziadek wówczas osiwial. Miło mi dowiedzieć się, że ktoś utrwalił tę egzekucję. Kolega Władysława Rejman, który przeżył opowiadał później, że mojego wujka wydał kolega (żydowskiego pochodzenia). Pozdrawiam. Hanka
[quote name=”diabełek”]Mój drogi, usiłujesz mi wjechać na ambicję …[/quote]
Nie mozna „wjechać” na coś co nie istnieje i jest jedynie przejawem wybujałego ego. Prawo prasowe nie gwarantuje absolutnej anonimowości, rejestrowanie się i konsekwentne występowanie pod jednym pseudo daje uczestnikom dyskusji mozliwść identyfikacji respondenta. W moich postach nie wskazywałem nikogo indywidualnie poruszyłem kwestie ogólne. Ty natomiast ambitnie i inteligentnie zidentyfikowałes mnie jako „komucha” i „mąciciela”. Ja zaprezentowałem swoje poglądy Ty natomiast użyłeś sformułowań pejoratywnych. Zjednej strony piszesz, że Tobie wolno jest mieć każdy pogląd ( w tym ten „szczególnie uzasadniony” do ojca dyrektora), a mnie też przecież obywatelowi tego kraju używając epitetu komuch odmawiasz prawa do swobodnej wypowiedzi. Jest to przejaw hipokryzji i realatywizmu moralnego bardzo bliski temy z czym jak wynika z Twoich zacietrzewionych postów, walczysz. Walnąłem w stół odezwały sie nozyce.
[quote name=”Dyl_Sowizdrzał”]Podnosisz głos, podczas gdy powinieneś zadbać o siłę argumentów… W tej dyskusji mało jest tych, którzy zabierają głos zalogowani. Ich nazwiska zna redakcja…[/quote]Mój drogi, usiłujesz mi wjechać na ambicję, nic z tego. Jeżeli znasz prawo prasowe wiesz, że redakcja nie może nikomu z uczestników forum udostępnić danych, nadal więc występujesz tutaj tylko jako nick… z obrazkiem. Twoja irytacja wcale mnie nie dziwi, irytujesz się, bo nie wszyscy wypowiadają się zgodnie z twoimi narzuconymi oczekiwaniami. Napiszę jeszcze raz, konkretnych argumentów oceniających twoje oraz innych wypowiedzi pada tutaj aż nadto, które do ciebie nie docierają, przykro mi, że nie pasują one do twoich subiektywnych ocen i wizji, to jest twój problem. Ktoś napisze, że Rydzyk jest wybitnym olkuszaniem, a ja odpowiadam, że wybitnym mącicielem, i wolno mi, zrozumiałeś, czy potrzebujesz tłumacza?
[b]Lubiącemu Prawdę Diabełkowi . [/b] Podnosisz głos, podczas gdy powinieneś zadbać o siłę argumentów. Zaślepiony emocjami nie jesteś w stanie czytać i analizować argumentów adwersarzy. Jak mniemam „stosowna kurcja”, o której pisałem jest w Twoim przypadku konieczna lecz ze względów na Waści super samoocenę niemozlliwa. W tej dyskusji mało jest tych, którzy zabieraja głos zalogowani. Ich nazwiska zna redakcja. Pisząc posty biorą za nie odpowiedzialność, nie wstydzą sie swoch poglądów, a szczególnie nie kundlą się anonimowym podgryzaniem po kostkach. Twoje pisanie o „porządnych” i „aktywnych” jest bardziej pobożnym życzeniem niż rzeczywistością. Zajałeś swoją rozdątą wieloosobową jaźnią cały wątek. Kompromituj się konsekwentnie, odwagi do tego nie trzeba.
Do Dyla Sowizdrzała
Drogi „Dylu Sowizdrzale” zawsze ceniłem sobie Twoje trafne opinie i spostrzeżenia, chociaż nie zawsze z nimi się zgadzałem, lecz nigdy nie można było Ci zarzucić kunktatorstwa i szukania taniego poklasku. O ile pamiętam zawsze kierowałeś się zdrowym rozsądkiem i prawością, czego współczesnym niestety brakuje. Ci tak zwani naprawiacze chętnie potopiliby nas w łyżce wody i zamknęli w rezerwacie czy też w innym skansenie. My jednak nadal trwamy i dajemy światu prawdę o minionych czasach a to właśnie ich boli i siedzi im jak drzazga w odbycie. Uwielbiam wkładać kij w ich mrowisko i obserwować jak miotają się te miernoty. Daje mi to wiele satysfakcji i szacunku do samego siebie. Życzę Ci Dylu dużo zdrowia oraz zadowolenia z dotychczasowych dokonań.
Z wyrazami szacunku
Hugo van der Knote
Zawsze zdania na temat wielkości człowieka były, są i będą podzielone. Dla jednych będzie to mąż opatrznościowy a dla drugich zdrajca. Osobiście, co do osób prezentowanych na tych portretach nie mam wyrobionego zdania, zbyt mało o nich wiem. Natomiast z przekazów rodzinnych mogę jedynie powiedzieć, iż Peter Westen był godnym i zasłużonym obywatelem naszego miasta. Zgadzam się z „Dylem Sowizdrzałem” i w pełni podzielam jego opinie, że po P.Westenie znaleźliby się godni i zasłużeni Olkuszanie, lecz niestety ich wielkość i praca na rzecz miasta i kraju przypadła na czas PRL-u, co poniektórym nie jest to w smak. Prawda, nie jesteśmy już państwem demokracji ludowej, lecz niewiele niestety brakuje byśmy stali się państwem wyznaniowym. Ostatnie wydarzenia dotyczące KK powoli budzą naród z letargu i amoku oraz dźwigają lud do pionu z pozycji służalczej i klęczącej. Do moich adwersarzy mam tylko jedną prośbę, nie pijcie więcej już octu i nie wąchajcie kadzidła, bo jest szkodliwe. 😛
[quote name=”Dyl_Sowizdrzał”]Jak widzę nawet tutaj, pod artykułami poświęconymi dawnemu Olkuszowi można znaleźć „nieugiętych w boju” z komuną. Zastanawiam się czy odwaga już tak potaniała, czy stosowna kuracja jest niedostępna…To co zrobili w Olkuszu tzw. komuniści również można w ten sam sposób oceniać podobnie jak osoby, organizacje, które obecnie decydują o naszym mieście….[/quote]
Dylu Sowizdrzale, czerwony ANIOŁKU, przyznaj się, że to właśnie ty wciskając komunistyczny kit gdzie popadnie prowokujesz pozostałe wypowiedzi. Masz nas forumowiczów za głupców? 😉 .
Autorów cyklu proszę o wyrozumiałość i więcej luzu, piękny artykuł wcale nie musi mieć samych „pięknych” komentarzy, jesteśmy tylko ludźmi, a pod przeróżnymi nickami kryją się naprawdę porządni i aktywni obywatele tego miasta i na odwrót, piękne wpisy nie znaczą, że piszą je obywatele porządni, krótko pisząc, proszę oceniać komentarze jako całość, a nie wybiórczo, dla dobra wszystkich, please 😉
Jak widzę nawet tutaj, pod artykułami poświęconymi dawnyemu Olkuszowi można znaleźć „nieugiętych w boju” z komuną. Zastanawiam się czy odwaga już tak potaniała, czy stosowna kuracja jest niedostępna. Moim zdaniem forma artykułów, w tym przypadku, siłą rzeczy ogranicza mozliwości prezentowania ludzi dla naszego miasta zasłużonych. To czy na Westenie skończyła sie ich „lista”, czy też nie zależy oczywiście od subiektywnej oceny każdego z respondentów. Można się z tą oceną, zgadzać lub też nie. To co zrobili w Olkuszu tzw. komuniści również można w ten sam sposób oceniać podobnie jak osoby, organizacje, które obecnie decydują o naszym mieście. W dyskusji jaka obserwuję pod tym tekstem brak jest argumentów merytorycznych, króluje zacietrzewienie, brak kultury, a wręcz chamstwo. Posty, poza pojedynczymi są od rzeczy. Nie wnoszą nic nowego i mądrego. Prezentacja zasłużonych na czasie wymaga jednak uzupełnienia o wiele nazwisk.
[quote name=”odpowiedź”]
Słowa bez pokrycia, jeżeli nie czytam „Naszego Dziennika”, nie słucham Radia Maryja i nie oglądam Telewizji „Trwam” to nie należy się głupio wypowiadać na temat czegoś co się nie zna.[/quote]
Nasz Dziennik czytałem, Radia Raryja słuchałem, telewizję Trwam oglądałem, i uważam, że to jest STRATA CZASU. Dodatkowo media Rydzyka jątrzą, judzą i dezinformują odbiorców. Ale skoro są odbiorcy którzy to lubią, niech sobie te media będą. Ja nie chcę mieć z tym nic wspólnego, a do nieba i tak pójdę 😆 😆 😆
[quote name=”najwybitniejszy …”]W 1991 r. ks. Tadeusz Rydzyk założył rozgłośnię radiową Radio Maryja. W ciągu kilkunastu lat swojej działalności medialnej zainicjował powstanie także środków masowego przekazu, takich jak gazeta codzienna „Nasz Dziennik” czy Telewizja Trwam. Powołał do życia także prywatną wyższą uczelnię – Wyższą Szkołę Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.[/quote]
Niestety to prawda. Jakim sposobem to uczynił to już inna sprawa. Nie słucham idiotycznego radyja maryja, nie oglądam telewizji trwam, nie czytuję rydzykowych brukowców które łżą, nie chcę dyplomów szkół Rydzyka za darmo, a nawet za dopłatą, nie chcę mieć z moherami nic do czynienia i nic wspólnego. Amen. 😆
[quote name=”Hugo Knote”]A gdzie portret Tadzia Rydzyka, który rozsławił Olkusz i Toruń na cały świat? :sad:[/quote]
Jestem zaskoczony i zdegustowany, że otrzymałem tyle nieoczekiwanych i niezasłużonych jak mawiał nasz pierwszy klasyk plusów dodatnich. Miałem nadzieję, że ironia zawarta w moim poście wywoła falę oburzenia i posypią się gromy na moją głowę. Zawiodłem się na was drodzy Olkuszanie. Jest mi wstyd, że ten „geniusz” omotał niemałą rzeszę Polaków i pochodzi z naszego pięknego i dumnego miasta. No cóż, jacy mieszkańcy taki to i słynny Olkuszanin!
Przeczytajcie sobie w jakiej Polsce żyjecie
http://www.naszdziennik.pl/mysl/58483,polityk-grubej-kreski.html
[quote name=”Od moderatora”]Moderator też sobie zrobi kawę i będzie pilnował, żeby Czytelnik przestał robić to, co robi uparcie od dłuższego czasu :)[/quote]
Moderator wspólną wirtualną kawą przekonał mnie, że nie ma sensu denerwować się z powodu jakiegoś tam niedorzecznego wpisu. Wbrew temu co napisałem będę czytał Przegląd, bo lubię pijać kawę z fajnymi moderatorami, a jakby tak jeszcze taką kawę prawdziwą?!
[quote name=”gorzka refleksja”]Niestety, na Peterze Westenie skończyli się wybitni olkuszanie,
Ich współcześni potomni niczym szczególnym się nie wyróżniają. Doprowadzili do upadku OFNE i degradacji Srebrnego Grodu.[/quote]
[/quote]A ja jestem pewien, że współcześni potomni Westena stają na głowie, aby Polskę – zrujnowaną przez komunistów – doprowadzić do porządku. Nie „współcześni potomni Westena” doprowadzili do upadku OFNE, i nie „współcześni potomni” doprowadzili do upadku Olkusza, uczynił to KOMUNIZM, który ze współczesnością nie ma nic wspólnego. Autor powyższego wpisu jest komunistą, niedouczonym małolatem, lub ma poważne kłopoty z pamięcią.
Moderator też sobie zrobi kawę i będzie pilnował, żeby Czytelnik przestał robić to, co robi uparcie od dłuższego czasu 🙂
[quote name=”gorzka refleksja”]Niestety, na Peterze Westenie skończyli się wybitni olkuszanie,
Ich współcześni potomni niczym szczególnym się nie wyróżniają. Doprowadzili do upadku OFNE i degradacji Srebrnego Grodu.[/quote]Zrobiłem sobie gorącą pachnącą kawę, proszę usunąć bezczelny wpis tego komucha, a będziemy kwita.
Gratuluję Emilko! Artykuł trafiony w 10-tkę !Ja jako uczennica naszej SP1 miałam przyjemność znać osobiście p.Aleksandra Machnickiego.Był sekretarzem szkoły,a jego żona Janina Machnicka była kierowniczką i uczyła mnie historii ! Pan Aleksander był człowiekiem wysokiej kultury(co zauważyłam załatwiając sprawy w jego kancelarii) (lata 50-te) Może na przyszłość znalazły by się nazwiska zasłużonych nauczycieli.Ja mam taką nauczycielkę,której grobem opiekuję się do dzisiaj(zmarła w 1970 r.a uczyła jeszcze w Olkuszu przed 2-gą wojna światową)
[quote name=”Hugo Knote”]A gdzie portret Tadzia Rydzyka, który rozsławił Olkusz i Toruń na cały świat? :sad:[/quote]
Zachęcam do przeczytania rzetelnej i obiektywnej biografii Rydzyka w książce „IMPERATOR”, w której każdy znajdzie coś dla siebie 😉 .
Grupa Przyjaciół z Olkusza – Ireneusz Cieślik, Olgerd Dziechciarz, Krzysztof Kocjan, odebrała w tym roku prestiżową nagrodę.
A gdzie portret Tadzia Rydzyka, który rozsławił Olkusz i Toruń na cały świat? 🙁
Niestety, na Peterze Westenie skończyli się wybitni olkuszanie,
Ich współcześni potomni niczym szczególnym się nie wyróżniają. Doprowadzili do upadku OFNE i degradacji Srebrnego Grodu.