Serial Olkusz – Kraków. Odcinek czwarty: „Totalna samowolka”

Historia jakich wiele na tej trasie. Ostatni październikowy piątkowy poranek. 6:27 z Supersamu rusza bus, a właściwie pół autobus na 27 miejsc siedzących – przestronniejszy, bardziej komfortowy niż zazwyczaj. 6:30 przystanek na Słowikach przy I Liceum Ogólnokształcącym gdzie wsiada pięciu pasażerów. 6:33 dworzec kolejowy, 6:35 pierwsza niejasna sytuacja na skrzyżowaniu ul. Króla Kazimierza Wielkiego z Pakuską, na światłach, tuż przed wiaduktem. Busy obsługujące linię Olkusz – Kraków mijają się, choć różnica dzieląca obu kierowców powinna wynosić siedem minut. Już wtedy stało się jasne, że na wzajemnych uprzejmościach się nie skończy…

Na terytorium Przeginii, Gotkowic i Jerzmanowic przewoźnicy jadą już jeden za drugim, mimo teoretycznie siedmiu minut różnicy dzielących oba kursy. Ciężko to logicznie wytłumaczyć skoro kierowca z godz. odjazdu 6:27 z Supersamu nie sprawiał wrażenia ociągającego się – po prostu robił co do niego należało. Wjeżdżał na kolejne przystanki witając pasażerów uśmiechem i serdecznym dzień dobry. Od razu drukował też bilety. Gorzej miał się kierowca z firmy konkurencyjnej, który zachowywał się niczym król polskich szos, chociaż pojazd jakim dysponował pozostawiał wiele do życzenia. – Widzą państwo co on robi?… – pytał kręcąc głową kierowca  jadący zgodnie ze swoim rozkładem jazdy. Ano państwo widziało, ale że niewiele mogło zrobić w tej sytuacji, tylko szeroko się uśmiechnęło i mocniej złapało się za fotele. Punkt kulminacyjny o 7:14 w Krakowie na przystanku przy ul. Jasnogórskiej. „Busiarz”, który powinien znajdować się dobrych kilka kilometrów za naszym kursem, ostentacyjnie zajechał drogę konkurentowi, uniemożliwiając mu wyjazd w dalszą trasę. Niestety, aż cierpkie słowa cisnęły się na język, ale jeśli już ktoś przeklinał pod nosem, to wyłącznie zdegustowani pasażerowie. Nasz kierowca okazał się właściwym człowiekiem na odpowiednim miejscu. Nie unosił się, nie próbował ścigać się z rywalem, tylko zachowując zasady bezpieczeństwa dojechał do celu, serdecznym do widzenia i do zobaczenia żegnając swoich pasażerów. Z klasą zachował się również na krakowskim dworcu, ze spokojem reagując na kolejną prowokację konkurenta. Na tym nasza historia pewnie by się skończyła, gdyby nie gorący temat, którym już od jakiegoś czasu są zarówno ceny przejazdu oraz warunki, w jakich prywatni przewoźnicy wożą do Krakowa swoich klientów. W takiej sytuacji można ujawnić nieco więcej szczegółów. W rolę kierowcy przez duże „K” wcielił się pracownik firmy „JKA Jarosława Kordaszewska”. Rola złego i niesfornego „busiarza” przypadła w udziale kierowcy firmy „Staszewski”.

Właśnie wątpliwa dyspozycja dnia poszczególnych panów zasiadających za kółkiem mocno denerwuje pasażerów. –  Jedni wiedzą, co to uprzejmość, natomiast od innych chamstwo „bije” na odległość. I nie mam tu bynajmniej na myśli jedynie przewożenia pasażerów tak, jakby byli workami ziemniaków, a nie ludźmi… – napisała do redakcji nasza zdenerwowana czytelniczka, która korzysta z usług przewoźników, aby dostać się do pracy. Zarzut poważny, słowa ostre, więc trzeba było to sprawdzić. Przez niemal miesiąc dokładniej przyglądaliśmy się życiu przeciętnego kierowcy i przykro nam to stwierdzić, ale zdecydowanie więcej jest „maszynek do zarabiania pieniędzy”, jak to napisał w swoim mailu nasz kolejny czytelnik, aniżeli kierowców z powołania, znających się na swoim fachu. Wyjątków znalazło się ledwie kilka i znowu dużego plusa trzeba przyznać firmie „JKA”. – Tak dobieram sobie pracowników, aby nie tylko znali przepisy ruchu drogowego, ale także wykazywali należyty szacunek dla klienta, jakim w naszym przypadku jest pasażer – mówi Artur Kordaszewski, współwłaściciel ww. firmy. Sama rozmowa również należała do bardzo przyjemnych, czego nie da się powiedzieć o innych przewoźnikach, którzy albo nie odbierali telefonów, albo nie mieli nic do powiedzenia w tym temacie. – Jaki szef, taki pracownik – czytamy w kolejnym redakcyjnym mailu. I jak tutaj nie przyznać racji zdegustowanym czytelnikom?…

Względy kultury osobistej są istotne, to fakt, ale zdecydowanie więcej uczuć wywołują kolejne podwyżki. Od 1 października w większości busów można przeczytać: „W związku z poborem opłat drogowych Viatoll wzrastają ceny biletów średnio o 0,50 zł (50 gr). Obowiązuje na trasie Olkusz – Kraków” – Najpierw mówią, że są dziury i zużycie samochodu się zwiększa, później drożeje paliwo i podnoszą stawkę VAT, teraz te bramki, każdy pretekst jest dobry żeby zarobić kosztem drugiego – piekli się kolejny internauta. Akurat w tym konkretnym przypadku mimo, że kolejną podwyżkę trzeba przyjąć z bólem serca, to jednak można logicznie uzasadnić, bowiem przemawiają za tym konkretne liczby. – Dysponuję czterema busami, od niedawna jeden z nich jest nieco większy od pozostałych. Miesięcznie system E-myto kosztuje mnie osiem tysięcy złotych – przyznaje Artur Kordaszewski, choć to właśnie on obok jeszcze m. in. „Kayatrans Jerzy Kordaszewski” (zbieżność nazwisk przypadkowa), świadczy usługi przewozowe za starą cenę 5,50zł. – Od września poprzedniego roku podnosiliśmy ceny biletów już trzykrotnie. Inni zrobili to po raz kolejny. Ja w najbliższym czasie nie zamierzam zmieniać cenników. Wspomniałem już o większych autach. To właśnie w nich upatruję wyrównania bilansu zysków – dodaje współwłaściciel.

Sprawę biletów można pociągnąć dalej. Niektórzy kierowcy po krótkim okresie spowodowanym kontrolami biletów wrócili do starych przyzwyczajeń i przy wejściu do busa można od nich usłyszeć: „płacimy przy wysiadaniu”. Nie wszyscy jednak wiedzą, ale w razie jakiegokolwiek wypadku, podstawą domagania się o odszkodowanie jest posiadanie biletu, z dokładną datą i godziną wydania. W przypadku jego nieposiadania wszelkie roszczenia będą bezpodstawne. Prośba o wydrukowanie biletu zmniejszy też ryzyko związane z nieuczciwością kierowców wobec szefów. Dlatego pasażerowie, domagajcie się biletów już przy wejściu do busa, przed rozpoczęciem jazdy. Z biletem łatwiej też uniknąć zbyt wczesnej wysiadki. Bo chyba większość stale podróżujących do  stolicy Małopolski była świadkiem jak kierowca po otrzymaniu informacji przez CB radio o policyjnych kontrolach tak naprawdę wyprasza pasażerów ze swojego auta. Posiadając bilet zawsze można zadzwonić do właściciela danej firmy i przedstawić bieg wydarzeń. Drążąc temat biletów dochodzimy do ulg ustawowych i biletów miesięcznych. Firm obsługujących linię Olkusz – Kraków jest jedenaście. Bilet miesięczny zobowiązuje do bezpłatnej jazdy po wcześniejszym uiszczeniu konkretnej kwoty tylko w ramach jednej firmy przewozowej. – Co więcej, pierwszeństwo przy wsiadaniu mają właśnie posiadacze biletów okresowych, a co wtedy gdy taką osobę zostawię na przystanku, ze względu na brak wolnego miejsca w busie? Może mnie zaskarżyć, doskonale zdaję sobie z tego sprawę, dlatego lepiej nie igrać z ogniem – przyznaje Artur Kordaszewski. Faktycznie, temat jest złożony, a powód podany przez właściciela firmy „JKA” jak najbardziej trafny. – A co z ustawowymi ulgami? – Niestety nie stać mnie na dokładanie do interesu… – bezradnie rozkłada ręce Kordaszewski.

Pewnie w tym miejscu niejeden z czytelników złapie się za głowę i ciśnie niecenzuralnym zwrotem. Najlepiej w takim przypadku posłużyć się liczbami na konkretnym przykładzie. Firma „JKA” na trasie Olkusz – Kraków dysponuje czterema busami, trzema mniejszymi (22 miejsca siedzące) i jednym większym (27 miejsc). Każdego wieczoru po ostatnim kursie kierowcy wlewają do baków ok. 400 zł (do mniejszych) i ok 600 zł (do większego), co w skali miesiąca daje wydatki rzędu 60 tys. zł. Do kosztów wchodzących w skład świadczenia usług transportowych wchodzą również opłaty za E-myto – ok. 8 tys. zł, ryczałt za parking na krakowskim dworcu – 5 tys. zł, opłaty za korzystanie z przystanków na terenie Krakowa – 2 tys. zł oraz 1 tys. zł odprowadzany do olkuskiego ZKGKM – czyli w sumie ok. 76 tys. zł miesięcznie – bez pensji dla pracowników i opłat leasingowych. I tak każdego miesiąca. O ile ponoszone koszty policzyć jest łatwiej, o tyle próba oszacowania miesięcznego przychodu to nie lada wyzwanie. Nawet współwłaściciel „JKA” ma z tym trudności, bo wszystko zależy przecież od liczby pasażerów. My posłużyliśmy się średnimi liczbami, aby chociaż w niewielkim stopniu przybliżyć zyski. Na przestrzeni 30 dni, każdy z czterech busów dziennie pokonuje trasę 400 km (pięć razy tam i z powrotem, przy założeniu że odległość między Olkuszem a krakowskim dworem wynosi 40 km). Za średnią ilość pasażerów przyjmujemy 24 osoby; za średnią cenę biletu 4,50 zł. Mnożąc wszystko otrzymujemy 129 600zł.

Te sumy porażają. Porażają też i ceny biletów. Wydaje się jednak, że powoli właściciele prywatnych firm transportowych dochodzą do poprawnych wniosków. Bo klient niezadowolony, może oznaczać stratę klienta. A jeśli pasażerów będzie mniej, to i opłacalność świadczenia usług się zmniejszy i znowu odbije się to na cenach biletów. I tutaj błędne koło się zamyka. Niemniej problem istnieje i ciężko będzie go rozwiązać w taki sposób, aby obie strony były zadowolone. No chyba, że myśli się przez pryzmat ludzki, a nie wyłącznie ekonomiczny. Niektórzy zaczynają dawać dobre przykłady, a to cieszy.