Urzędowe auto „spalało” 76 litrów na 100 km

Ogromne zużycie paliwa, brak kart pojazdów, dwa stany licznika – takie są wnioski po wewnętrznej kontroli doraźnej w Wydziale Ogólnym Urzędu Miasta i Gminy Olkusz. Kontrola przeprowadzona była z powodu zbyt wysokich wydatków na paliwo do jednego ze służbowych aut. Teraz okazało się, że nadużycia trwały od kilku lat. Gmina straciła na tym około 265 tys. złotych.

Szukali oszczędności, znaleźli wysokie koszty paliwa
Sprawa wyszła na jaw latem ubiegłego roku. Burmistrz postanowił zmniejszyć koszty związane z funkcjonowaniem jednostek gminy. Po analizie wydatków każdego wydziału okazało się, że spore kwoty przeznaczane są na zakup paliwa do służbowych aut. Szef gminy tłumaczył wówczas, że wszelkie kontrole dokumentów, zarówno pod względem merytorycznym jak i formalnym i rachunkowym nie budziły żadnych zastrzeżeń, stąd nie było możliwe stwierdzenie na bieżąco, iż zużycie paliwa jest zawyżone. Faktury obejmowały bowiem także zakup paliwa do samochodów Straży Miejskiej oraz wszystkich wozów bojowych Ochotniczych Straży Pożarnych z całej gminy. Zakup paliwa był przedmiotem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, stąd też szacunek dokonywany na etapie przetargu był już znacząco zawyżony. W urzędzie przeprowadzała też kontrole Regionalna Izba Obrachunkowa, które nie wykazały nieprawidłowości w tym zakresie. Gdy okazało się, że do mercedesa vito, jednego z dwóch aut służbowych gminy, zakupiono w ciągu pierwszych sześciu miesięcy ubiegłego roku prawie 10 tys. litrów paliwa i porównano ilość tankowanego paliwa ze stanem licznika samochodu, władze miasta złożyły zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa do olkuskiej komendy policji. Dwóch pracowników urzędu, naczelnik jednego z wydziałów oraz pracownik, zostało w trybie dyscyplinarnym zwolnionych z pracy.

Ile spala mercedes vito?
Wewnętrzną kontrolę przeprowadziły audytor wewnętrzny Barbara Seweryn oraz inspektor Agnieszka Szarek z Biura Audytu Wewnętrznego i Kontroli w UMiG Olkusz. Z zestawienia ilości zakupionego paliwa dla mercedesa vito i toyoty hiace w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2011 roku wynika, że w karcie drogowej pierwszego z aut nie wpisywano, ile paliwa kupiono. – Wykazane w zbiorczych miesięcznych dokumentach WZ (wydania zewnętrznego) ilości tankowań, wynoszące po 70 litrów, dokonywane np. 20 razy w miesiącu, wzbudziły wątpliwości zespołu kontrolnego. W pierwszym półroczu 2011 roku zakupiono paliwo dla mercedesa vito w ilości 9 698 litrów, co daje średnio miesięcznie 1 616 litrów. Wobec powyższego samochód winien spalać 76 litrów na 100 kilometrów. Na zakupionym paliwie, przy założeniu normy zużycia 15 litrów na 100 km wyliczono, że w pierwszym półroczu ub.r. można było przejechać 76 tys.160 km. Przedłożone do kontroli faktury pod względem formalnym i rachunkowym nie budzą zastrzeżeń. Kontrolującym nie przedłożono dokumentów WZ za badany okres – czytamy w protokole.

W ciągu sześciu miesięcy gmina wydała na paliwo do dwóch aut 55 444 złotych. Tymczasem kontrola wykazała, że kwota ta jest zawyżona o około 43 tys. złotych.

Dwa stany licznika
Wątpliwości budził stan licznika mercedesa. 4 sierpnia naczelnik przedłożył pisemne wyjaśnienie dotyczące przebiegu samochodu. – Stan licznika odczytany kierowcy w serwisie Mercedesa w Krakowie w dniu 4 sierpnia 2011 roku wynosi 217 tys. 460 km, natomiast w dniu 3 sierpnia 2011 roku dokonano odczytu licznika kilometrów serwisowych, który wynosił 117 tys. 460 km. Z informacji kierowcy wynika, że pracownicy serwisu Mercedesa w Krakowie przestawili zapis licznika ze stanu serwisowego na stan ogólny – tak brzmi wyjaśnienie naczelnika.

W październiku 2008 roku w wyniku kolizji trzeba było naprawić licznik – z protokołu wynika, że naczelnik uzyskał taką informację od kierowcy. Przedstawione do kontroli dokumenty nie zawierają stosownych wpisów na temat naprawy. Nie ma ich również w książce serwisowej, która zawiera tylko jeden wpis z lipca 2008 roku. Kierowca tłumaczył, że książka była w zakładzie blacharskim, gdzie naprawiano auto. – Z powyższego wynika, że książka przeleżała w zakładzie 2,5 roku, co jest dowodem braku dbałości o posiadaną dokumentację samochodową – czytamy w protokole.

Nieprawidłowości trwały od kilku lat
Kontrolerzy sprawdzili również koszty utrzymania służbowych samochodów w latach 2007–10. Okazało się, że w Wydziale Ogólnym nie pobierano i nie rozliczano kart drogowych, nie sporządzano dokumentów potwierdzających przeprowadzenie kontroli zużycia paliwa. Stosowano karty drogowe nazywane „miesięcznymi”, które nie pochodziły z urzędu i nie były drukami ścisłego zarachowania. Kontrolerzy stwierdzili, że pracownicy tego wydziału nie dopełniali swoich obowiązków, a naczelnik wykazał się brakiem nadzoru nad gospodarką samochodową. Nie stosowano się do zarządzenia burmistrza dotyczącego służbowych pojazdów. Stwierdzono także sprzeczności i różnice w książce serwisowej. – Wskazują one na wysokie prawdopodobieństwo późniejszego przerobienia zapisów książki serwisowej oraz celową zmianę stanu licznika, czyli zawyżenia go o około 100 tys. km w celu dostosowania przebytych kilometrów do ilości zakupionego paliwa – informują kontrolerki.

W ciągu tych czterech lat zatwierdzono faktury na zakup paliwa opiewające na kwotę 291 881 zł. Według wyliczeń kontrolujących kwota ta powinna wynieść około 59 tys. 600 zł. Ze stacji odbierano po 60, 70 litrów paliwa niemal codziennie.

Postępowanie w tej sprawie prowadzi olkuska Prokuratura Rejonowa.