ZGH „Bolesław” przygotowują się do likwidacji kopalni

ZGH „Bolesław” w Bukownie wykonały pierwszy krok w kierunku likwidacji kopalni „Pomorzany”. Został powołany zespół, który przez najbliższe miesiące będzie miał za zadanie pochylić się nad aspektami związanymi z zakończeniem wydobycia jedynej w powiecie olkuskim podziemnej kopalni, z której pozyskuje się rudy cynku i ołowiu. Czy to koniec górnictwa na Ziemi Olkuskiej? Tego na pewno powiedzieć nie można, gdyż w przeszłości zdarzało się, że eksploatacja złóż uznawanych za nierentowne, po upływie pewnego czasu oraz przy sprzyjających warunkach, stawała się opłacalna. O przyszłość największego zakładu pracy w powiecie olkuskim – tę bliższą i trochę dalszą – zapytaliśmy jego prezesa, Bogusława Ochaba.

Koniec kopalni „Pomorzany” w 2016 lub 2017 roku

W zakresie perspektywy górniczej nie ma żadnej nowej, a przede wszystkim dobrej informacji, która dezaktualizowałaby to, co od kilku lat jest mówione. Na koniec 2013 roku zasoby wynosiły 9 milionów ton o analizie około 3,15 % cynku. Zakładając wydobycie około 2,4 miliona ton rocznie, perspektywa kopalni oceniana jest na 3 lata, a więc na koniec 2016 roku, z możliwością wydłużenia tego terminu o pół do roku – jeśli utrzyma się wysoka cena cynku, a przyrosty złoża będą większe od wstępnie oszacowanych. – Ponieważ na chwilę obecną nie ma przełomu w perspektywie górniczej, już zaczęliśmy się zastanawiać, w jaki sposób przygotować się do likwidacji kopalni. Nie podjęliśmy jeszcze formalnej uchwały o postawieniu jej w stan likwidacji. Natomiast wydaliśmy zarządzenie powołujące zespół, którego głównym zadaniem będzie przygotowanie dokumentów związanych z zakończeniem wydobycia. Zespół musi przygotować się do opracowania planu ruchu likwidowanego zakładu górniczego, co jest wymagane przez Prawo geologiczne i górnicze. Jest to dokument bardzo ważny, bo w oparciu o niego prowadzi się cały proces zakończenia eksploatacji. Zespół będzie musiał również przygotować plan fizycznej likwidacji, czyli między innymi określić, co będzie podsadzane i jaką metodą oraz opracować konkretne projekty. Ogólny plan już jest, ale wymaga on uszczegółowienia. Trzeci aspekt to przygotowanie się do tego problemu od strony społecznej, a więc alokacja pracowników, przeszkolenie, być może wdrożenie programów unijnych – tłumaczy Bogusław Ochab, prezes zarządu ZHG „Bolesław” w Bukownie.

Zespół ten będzie również odpowiedzialny za zaplanowanie zagospodarowania majątku oraz zarchiwizowanie wszystkich dokumentów historycznych, które będą przydatne dla opracowań naukowych lub w przyszłości zasilą zbiory muzealne. – Oficjalna decyzja o postawienie kopalni „Pomorzany” w stan likwidacji będzie właściwie formalnością, ale my chcemy z dużym wyprzedzeniem opracować całą dokumentację, żeby proces przeszedł sprawnie. Dlatego pierwsze kroki zdecydowaliśmy się podjąć już teraz. Zatem będziemy prowadzić bieżącą eksploatację i równolegle przygotowywać się do jej zakończenia – dodaje prezes Ochab.

Spółki „córki” po nowemu

ZGH„ Bolesław” to nie tylko kopalnie i huty, ale również usługowo-produkcyjne spółki zależne. Zarząd jeszcze przed prywatyzacją ZGH”Bolesław” zapowiadał, że będzie chciał połączyć niektóre z nich. Od początku 2014 roku działa spółka Boltech Sp. z o.o. z siedzibą w Bukownie, która zastąpiła trzy dotychczasowe spółki: Boloil, Bolsped i Boltherm. Dwuosobowy zarząd tej spółki tworzą Józef Sarecki (prezes) i Leszek Dziuba. Połączone spółki dotychczas świadczyły usługi transportowe, spedycyjne, ciepłownicze oraz produkowały elastomery, kamień i wyroby cynkowe. Słabą stroną tych spółek było duże uzależnienie od ZGH”Bolesław” oraz brak wyjścia z usługami na rynek zewnętrzny – stąd decyzja o restrukturyzacji, a konkretnie o połączeniu ich w jedną spółkę Boltech.  – Po połączeniu zakres ich działalności nie zmienił się, ale ograniczyliśmy koszty ogólne – bo teraz jest jeden zarząd, jedna rada nadzorcza, jedna księgowość, wspólne zaopatrzenie. Zarówno proces połączenia spółek, jak związana z nim restrukturyzacja zatrudnienia, przebiegły bez zakłóceń. Sporo osób skorzystało z dobrowolnych odejść, część załogi przeszła na emerytury. Efekty restrukturyzacji są już widoczne i oceniam je pozytywnie, bo dla nas ważne jest, aby spółki rozwijały się, wychodziły z usługami na rynek zewnętrzny oraz zatrudniały nowych pracowników – dodaje Bogusław Ochab.

Mocną pozycję na rynku mają pozostałe spółki zależne, w tym Huta Miasteczko Śląskie, w której ZGH „Bolesław” ma 85% akcji. Huta jest samodzielna surowcowo, od kilku lat prowadzi działalność z zyskiem. – Udane inwestycje, przeprowadzone w tej spółce w ostatnim czasie, poprawiły efektywność produkcji cynku. Mocną pozycję ma także spółka Bolesław Recycling, która utylizuje odpady z przemysłu metali nieżelaznych oraz stalowniczego, a także produkuje z nich koncentraty wykorzystywane w naszych hutach. Kolejna spółka, Karo, zajmująca się usługami ochroniarskimi, wyszła na rynek zewnętrzny. Spółka ta wykonuje usługi nie tylko na rzecz ZGH ”Bolesław” i spółek zależnych, lecz także dla innych podmiotów w okolicy. Zarząd ZGH ”Bolesław” na chwilę obecną nie przewiduje żadnych zmian w jej strukturze  – informuje prezes.

Do końca maja tego roku powinna się rozwiązać kwestia przyszłości kopalni Gradir Montenegro. Jak pisaliśmy niedawno, podjęto próbę sprzedaży kopalni na Bałkanach z jednoczesnym zagwarantowaniem sobie dostaw koncentratu. Umowa warunkowa została zawarta, ale potencjalny nabywca jeszcze nie zrealizował wszystkich zawartych w niej zapisów, w tym nie przekazał środków na wskazane konto. Termin transakcji zostały przedłużony, ale sam proces sprzedaży nie został anulowany. Jeśli do finalnej umowy sprzedaży nie dojdzie, ZGH „Bolesław” będzie musiał opracować nową strategię, co do tej spółki.

Czy będzie kopalnia w Laskach?

Dwa lata temu ZGH „Bolesław” otrzymały koncesję na rozpoznanie złoża w okolicach Lasek. Została podpisana umowa z firmą zajmującą się badaniami geologicznymi oraz z 19 właścicielami gruntów, na terenie których mają być one prowadzone. Wiercenia sprawdzające powinny być wykonane do końca tego roku. W zależności od tego, co wykażą badania, taki scenariusz będzie brany pod uwagę. To, że Laski kiedyś będą eksploatowane, według mojej wiedzy jest pewne. To jest wyłącznie kwestia dwóch rzeczy: kiedy to będzie opłacalne oraz w jakiej technologii prowadzone. Przy tych cenach, które są w tej chwili, to złoże jest zbyt małe i zbyt ubogie, żeby opłacało się je eksploatować w dostępnej technologii. Może się jednak okazać, że w wyniku wierceń zdobędziemy dodatkową wiedzę geologiczną, która w przyszłości może umożliwić prowadzenie takiej działalności. Jednak niezależnie od tego, nie przewiduję, żeby to była inwestycja, która mogłaby zmienić przyszłość wydobywczej części ZGH„Bolesław”. Jest to projekt perspektywiczny, ale mały – dodaje prezes Ochab.

Pracownicy części górniczej będą musieli znaleźć nową pracę

Koniec wydobycia złóż cynku i ołowiu w kopalni „Pomorzany” oznacza również, że setki osób w niej zatrudnionych stracą pracę. Biorąc pod uwagę, że stopa bezrobocia w powiecie olkuskim jest jedną z najwyższych w województwie małopolskim, perspektywa optymistyczna nie jest. Zarząd już zawarł kilka umów z innymi zakładami pracy, które umożliwią alokację pracowników. Część górników w ciągu 3 najbliższych lat uzyska uprawnienia emerytalne. – Od kilku lat wiemy o tym, że czas działalności kopalni jest określony, dlatego każdy ma możliwość zaplanować sobie zawodową przyszłość. Oczywiste jest, że wolałbym pracować na miejscu, ale jeśli trzeba będzie dojeżdżać, to wyjścia nie będzie. Dla mnie ważne jest, żeby to była branża górnicza, bo na niej się znam. Część kolegów myśli o zmianie branży, bo jednak kopalnie węglowe mają inną specyfikę niż nasza. Część chce założyć własną działalność. Ile osób, tyle planów – uważa jeden z pracowników kopalni „Pomorzany” z kilkunastoletnim stażem pracy. – W najgorszym położeniu są ci, którym do emerytury zostało kilka lat. Najmłodsi poradzą sobie ze znalezieniem nowego zatrudnienia, łatwiej im się przeprowadzić, jeśli będzie taka konieczność – dodaje.