Olkuskie Archiwum Cyfrowe – by lepiej poznać naszą historię

Od ponad dwóch lat gmina Olkusz ma cyfrowy zbiór kartograficzny z XVIII i XIX wieku, dotyczący terenu dawnego powiatu olkuskiego. Z Archiwum Państwowego w Radomiu sprowadzili go miejscy radni: Beniamin Bujas i Józef Sarecki. Wówczas też zaproponowali, by utworzyć Olkuskie Archiwum Cyfrowe, gdzie znajdowałyby się stopniowo pozyskiwane wartościowe dokumenty, w wersji elektronicznej. Czy miasto zyska kolejne cenne materiały, pozwalające lepiej poznać historię naszego regionu?

Z propozycją przeprowadzenia kwerendy archiwalnej w zakresie pozyskania informacji historycznych dotyczących dawnej zabudowy Olkusza zwrócił się do burmistrza Dariusza Rzepki radny Beniamin Bujas. – W ten sposób pozyskalibyśmy szerszą wiedzę na temat rozwoju układu urbanistycznego starego miasta i jego późniejszej przemiany oraz wyglądu architektury nieistniejących już budowli. To także możliwość lepszego poznania codziennego życia i zwyczajów pradawnych olkuszan. Wśród młodego pokolenia przyszłych i obecnych naukowców Olkusz jest coraz częstszym tematem prac dyplomowych i doktorskich, a sprowadzane materiały archiwalne często są dla nich bezcennym źródłem informacji. Dlatego uważam, że warto kontynuować tę drogę rozwoju naszego miasta jako inwestycję w przyszły potencjał naukowy i promocyjny, systematycznie sprowadzając do Olkusza nowe archiwalia – argumentuje Beniamin Bujas. Radny podkreśla, że podobną inicjatywę podjął burmistrz, zlecając przeprowadzenie kwerendy archiwalnej w celu opracowania rysu historycznego dla średniowiecznej budowli odkrytego przez archeologów ratusza. 

Zbiory dotyczące dawnych dziejów miasta, pozyskiwane z archiwów państwowych, kościelnych czy prywatnych,  mogłyby być gromadzone w Olkuskim Archiwum Cyfrowym (OAC). Jednostka ta byłaby odpowiedzialna za archiwizację pozyskanych drogą prawną i za zgodą właściciela materiałów w formie zapisu cyfrowego, wyłącznie dla potrzeb naukowych i promocyjnych miasta. – Olkuskie Archiwum Cyfrowe odpowiadałoby też za digitalizację materiałów historycznych i naukowych ze źródeł rodzimych, w tym np. sprawozdań z badań archeologicznych i architektonicznych, które obecnie w wersji papierowej gromadzone są w tekach konserwatorskich. OAC to także doskonała forma archiwizacji starych rycin i fotografii dotyczącej regionu olkuskiego, tak często publikowanych na łamach prasy lokalnej. To w końcu łatwiejszy dostęp do dokumentów, które nierzadko znajdują się setki kilometrów od Olkusza wśród niezliczonych tysięcy „zakurzonych” sygnatur – uważa Beniamin Bujas. 

Burmistrz Dariusz Rzepka odpowiada, że w  szczegółowej koncepcji dla projektu „Multimedialna trasa  turystyczna w podziemiach olkuskiego ratusza” przewidziano pozyskanie poprzedzonych kwerendą materiałów archiwalnych, zawiązanych z historią Olkusza. Materiały te byłyby wykorzystywane w prezentacjach, animacjach, grach edukacyjnych, filmach czy scenografii. Powstała w ten sposób kolekcja archiwaliów zostałaby udostępniona zwiedzającym oraz użytkownikom sieci. – W oparciu o te zasoby założono uruchomienie wirtualnego archiwum miejskiego, gromadzącego rozproszone materiały, a także wykonanie makiety dawnego Olkusza. Stworzenie Olkuskiego Archiwum Cyfrowego wydaje się być propozycją jeszcze szerszego podejścia do kwestii gromadzenia informacji o naszym mieście, która niewątpliwie powinna być wzięta pod uwagę przy realizacji naszych zamierzeń w tym temacie. Na potrzeby wniosku  o dofinansowanie projektu „Multimedialnej trasy turystycznej w podziemiach olkuskiego ratusza” o które gmina starała się w ramach tzw. funduszy norweskich, oszacowano wstępnie koszty przeprowadzenia kwerendy dotyczącej historii Olkusza oraz pozyskania archiwaliów – odpowiada burmistrz Rzepka. Włodarz miasta dodaje, że działania związane z kwerendą będą rozliczane w miarę posiadanych środków. Gmina zamierza ubiegać się w nowej perspektywie finansowej na lata 2014 – 2020 o dotację na podziemną, multimedialną trasę. Na realizację tego projektu nie udało się pozyskać  dofinansowania w pierwszym naborze programu „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego”, w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009 – 2014.

Fot. Archiwum Państwowe w Radomiu, Zespół ZDP, gub. kielecka.