Obligacje powiatu olkuskiego jeszcze w tym roku

Radni powiatu olkuskiego przyjęli w środę uchwały, które wprowadzają wiele zmian w zakresie finansów tej jednostki samorządowej, w tym również w zakresie obsługi długu publicznego. Jak informowaliśmy wcześniej, zarząd powiatu wyszedł z propozycją wyemitowania obligacji komunalnych. Takie narzędzie przedłuży termin spłaty obecnego zadłużenia opiewającego na kwotę  40,6 mln zł do 2029 roku, a nie 2020, jak to zakładano dotychczas, ale urealni tę spłatę, gdyż dotychczasowy harmonogram spłat zadłużenia zdecydowanie przewyższał możliwości finansowe powiatu. Już niebawem zostaną przedstawione także założenia programu naprawczego.

Głosowanie nad projektem zmian w uchwale budżetowej poprzedziła prawie 2-godzinna dyskusja, w której więcej było wzajemnych zarzutów niż merytoryki, a ekonomia musiała w tej, gorącej momentami wymianie zdań, ustąpić miejsca polityce. Ostatecznie zaproponowane przez obecny zarząd rozwiązania spodobały się 15 radnym, ale 5 zdecydowanie oponowało. Radni byłej koalicji, będący teraz z opozycji, uważają emisję obligacji za zły krok, który jedynie przesuwa w czasie spłatę zadłużenia. Zarząd z kolei stoi na stanowisku, iż dzięki emisji obligacji, oprócz wydłużenia terminu spłat zadłużenia, powiat uzyskuje również niższe roczne koszty obsługi tego długu i jest to jedyne możliwe działanie, dające realne szanse na spłatę długu publicznego, który do niskich nie należy. – Chcę podkreślić, że my nie zadłużamy na nowo powiatu. Naszym zdaniem zaplanowane w ubiegłym roku przez poprzedni zarząd kwoty rat kredytowych są fikcją i należy je urealnić. W związku z tym, że nie chcemy znowu rolować kredytów, obligacje są jedynym narzędziem, które pozwoli nam spłacić ten dług – powiedział Paweł Piasny, wicestarosta olkuski.  

Jak podkreślano, zaproponowane przez zarząd zmiany zawierają kompleksowe rozwiązania w zakresie finansów powiatu i stanowić będą podstawę do realizacji budżetów  w latach następnych.  Emisja obligacji ma na celu wcześniejszą spłatę zobowiązań powiatu olkuskiego z tytułu kredytów zaciągniętych w latach 2010-2013, przede wszystkim na inwestycje infrastrukturalne.

Założono, że powiat olkuski wyemituje 40 500 sztuk obligacji komunalnych o wartości nominalnej 1 000 zł każda, a więc na łączną kwotę 40,5 mln zł. Obligacje zostaną wyemitowane najpóźniej do połowy grudnia tego roku w 13 seriach. Pierwsza z nich będzie miała wartość 900 tys. zł, a wszystkie pozostałe 3,3, mln zł. Wykup pierwszej serii ma nastąpić w 2017 roku, a z każdym kolejnym rokiem, aż do 2029, będzie wykupywana jedna seria. Wydatki związane z przeprowadzeniem emisji zostaną pokryte z dochodów własnych powiatu olkuskiego.

Radnych opozycyjnych, w tym szczególnie Krzysztofa Dąbrowskiego i Jana Orkisza, interesowało, jakie będą koszty związane z emisją obligacji. Dotychczasowe kredyty uzyskano przy średniej marży 1,16% do stawki WIBOR 3M (obecnie wynosi 2,69%) i średniej prowizji za udzielenie kredytu na poziomie 0,24% od jego wartości. Z informacji przekazanych przez zarząd wynika, że zakładając marżę na poziomie 1,2% do stawki WIBOR 6M (która obecnie wynosi 2,71%)  oraz prowizję w wysokości 0,2%, koszty obsługi będą nieco wyższe niż obsługa kredytów. Realia rynkowe i negocjacje z bankami mogą też obniżyć ich poziom. Jak będzie naprawdę, pokaże najbliższa przyszłość. Jakie kwoty to konkretnie oznacza? Obsługa długu publicznego w oparciu o zawarte wcześniej kredyty wedle analiz wyniosłaby do 2020 roku 6,8 mln zł. Jeżeli kredyty zastąpimy obligacjami, w tym samym okresie koszty mogą wzrosnąć o około 2,2 mln zł. Przedłużenie okresu spłaty przez obligacje na kolejnych 9 lat będzie kosztować 5,8 mln zł, czyli 640 tys. na każdy rok. Zarząd zaznacza jednak, że koszty rzędu 6,8 mln zł dotyczące obsługi kredytów są czysto hipotetyczne, bo już dziś można przewidzieć, iż i tak dług publiczny nie zostałby spłacony do 2020 roku i konieczne byłoby wzięcie kolejnego kredytu, co dodatkowo zwiększyłoby zobowiązania najpewniej o kilka kolejnych milionów.
Podjęcie decyzji o emisji obligacji oznacza, że banki będą mogły już wkrótce zgłaszać swoje oferty i wtedy okaże się, jakie dokładnie warunki zostaną przyjęte. Przeciwnicy emitowania obligacji uważają, że nie ma żadnej gwarancji na to, iż w ogóle jakikolwiek bank będzie chciał obsłużyć tę emisję. Zdaniem zarządu, takiej obawy nie ma, bo banki chętnie emitują obligacje samorządów. Na chwilę obecną kilka z nich skierowało zapytania do powiatu w tej sprawie.

Emisja obligacji nie jest jedyną propozycją uzdrowienia fatalnej sytuacji finansowej powiatu olkuskiego. Ma być ich więcej i szczegółowo zostaną przedstawione po 14 lipca. Do tego czasu firma konsultingowa ma przygotować założenia postępowania naprawczego, w którym zaproponowane zostaną konkretne oszczędności. Usługa kosztować będzie 10,5 tys. zł netto. Zarząd pytany, dlaczego zdecydował się skorzystać z pomocy zewnętrznego podmiotu, a nie opracowuje tego planu własnymi siłami, odpowiedział, że lepiej będzie, jeśli finansom powiatu przyjrzy się ktoś z zewnątrz i zaproponuje obiektywne rozwiązania. – To nie jest tak, że my zlecamy to zadanie komuś innemu, bo sami nie potrafimy. Z wielkim bólem serca wydajemy te pieniądze. Po długiej dyskusji podjęliśmy decyzję, aby zrobiła opracowanie firma, która ma doświadczenie w programach naprawczych dla samorządów i jest w stanie bezstronnie wskazać na te dziedziny, w których są możliwe oszczędności – powiedział wicestarosta Paweł Piasny. – Wierzę w to, że decyzja o emisji obligacji jest dobrą decyzją, dzięki której jesteśmy w stanie obsłużyć to zadłużenie. Kolejnym krokiem będzie wprowadzenie działań naprawczych – dodaje.

Program naprawczy powinien zostać przedstawiony za kilka dni. Najpierw zostanie on przedyskutowany przez zarząd, a później zostaną z nim zapoznani radni. Jeśli wszystko pójdzie po myśli zarządu, radni będą głosować nad jego przyjęciem przełomem sierpnia i września. Zgoda radnych będzie oznaczać, że powiat olkuski będzie jednym z nielicznych powiatów w Polsce, które zdecydowały się na opracowanie programu naprawczego, zanim zobligowała je do tego Regionalna Izba Obrachunkowa.
Co oznacza przyjęcie programu naprawczego dla kolejnej ekipy, która będzie rządzić w powiecie? Kuluarowe wypowiedzi radnych nie są tutaj zbieżne. Część jest zdania, że program naprawczy narzuci większą dyscyplinę w podejmowaniu decyzji, a co za tym idzie, partykularne interesy będą musiały zejść na plan dalszy. Inni radni, choć w mniejszości, uważają przyjęcie programu naprawczego za narzucenie kolejnej władzy pewnego scenariusza, który chcąc nie chcąc, realizować będzie musiała. Co jest lepsze? Odpowiedź pozostaje otwarta.