Bliżej kultur mniejszości – z pomocą sztuki i zabawy

Ile tak naprawdę wiemy o zamieszkujących nasz kraj mniejszościach narodowych i etnicznych? Zazwyczaj niewiele, a i to co wiemy częstokroć opiera się na niesprawiedliwych stereotypach. Młodzi pasjonaci teatru z czterech zespołów, w tym olkuskiego Glutaminianu Sodu, włączyło się w projekt mający na celu zmianę tego stanu rzeczy. Realizowany przez nich Festiwal Objazdowy Wielokulturowa Małopolska odwiedził w niedzielę 29 listopada br. Miejski Ośrodek Kultury w Olkuszu. Inicjatorem projektu i głównym organizatorem festiwalu jest Teatr Figur Kraków, do którego dołączyła wspomniana już, działająca w olkuskim MOK Grupa Teatralna Glutaminian Sodu, a także Teatr Próg Junior i Teatr Sokół z Wadowickiego Centrum Kultury. Projekt koordynował Małopolski Instytut Kultury w Krakowie. Zanim zamysł przybrał ostateczną, przeznaczoną do publicznych prezentacji formę, młodzi pasjonaci teatru uczestniczyli w warsztatach, spotkaniach, wyjazdach terenowych, a także spotkaniach z ekspertami oraz artystami zajmującymi się kulturami mniejszości. Na tej podstawie zbudowali festiwal, na który składają się spektakle, etiuda rytmiczna, warsztaty artystyczne, gry oraz wystawa.

Pierwszym, z czym zetknęli się goście festiwalu w olkuskim MOK, była właśnie Wystawa obrazów na praniu „Świat wozem się toczy”. Rysunki i aplikacje zawieszone w holu na sznurkach, niczym suszące się ubrania, ukazują kulturę romską. W jej przygotowaniu wzięły też udział dzieci z Sekcji plastycznej i Sekcji ceramicznej MOK. Dalej, w sali widowiskowej gości powitali Martyna Paliś z Teatru Figur oraz Maciej Nabiałek z Glutaminianu Sodu. Po wprowadzeniu widzów w ideę festiwalu zaprosili na pierwsze atrakcje, którymi były dwa spektakle: widowisko cieni pt. „Multikulti Małopolska” oraz instalacja cieniowa pt. „Huljet, huljet” obrazująca kulturę żydowską. Inspiracją do drugiej z prezentacji stały się zdjęcia i pamiętniki z krakowskiego getta.

Ostatnie przedstawienie przygotowali członkowie Glutaminianu Sodu. Była to wyklaskana i wystukana na blatach stolików oraz ciałach występujących etiuda rytmiczna pt. „Co w cygańskiej duszy gra”. Zaczerpnięte z flamenco, obecne też w kulturze romskiej sekwencje ruchów i dźwięków odżyły ponownie tego dnia podczas rodzinnych warsztatów rytmicznych, prowadzonych w jednej z sal siedziby MOK. W holu na I piętrze odbywała się gra „Muzeum Łemków”, a tuż obok, w sali wystawowej, warsztaty teatru cieni. Z kolei na parterze, w Kawiarni Literackiej, mali i duzi za pomocą farb zdobili płócienne torby symbolami związanymi z kulturą romską. Na zakończenie kilkugodzinnej wspólnej zabawy wszyscy chętni mogli sprawdzić zdobyte podczas festiwalu wiadomości w specjalnie na tę okazję przygotowanej grze planszowej.

– Festiwal zaplanowany został na 6 edycji. Po Krakowie i Wadowicach dotarliśmy z nim do Olkusza. W przyszłym roku jedziemy m. in. do Andrychowa, gdzie jest spora społeczność Romów. Dla nas, uczestniczących w projekcie zespołów teatralnych, to jest ogromna frajda. Dowiedzieliśmy się wiele o kulturach mniejszości od dawna zamieszkujących w Polsce. Dużą satysfakcję daje nam również to, że możemy podzielić się tą wiedzą z innymi. Specjalne podziękowania należą się głównej inicjatorce projektu Dagmarze Żabskiej, szefowej Teatru Teatru Figur – powiedział Maciej Nabiałek z Grupy Teatralnej Glutaminian Sodu.

„Wielokulturowa Małopolska” realizowana jest w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. Projekt wsparty został również przez Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra” oraz przez Gminę Miejską Kraków.

MOK Olkusz