Chcą zaoszczędzić na kulturze?

Olkuska Galeria Sztuki Współczesnej BWA po raz kolejny w swojej historii stanęła przed widmem likwidacji przez ograniczenie środków na jej działalność. Tym razem znacząco ograniczył środki na jej funkcjonowanie marszałek województwa. Dyrektor Stanisław Stach mówi, że nie zrezygnuje z ambitnych planów na przyszły rok. Samorządowcy apelują do marszałka, żeby swoją decyzję zmienił i jeśli nie chce dawać na galerię więcej środków, to wystarczy, że utrzyma dofinansowanie na dotychczasowym poziomie. Po raz kolejny pojawiają się głosy, że jedyna tego typu instytucja w powiecie olkuskim przestanie istnieć.

Od 2001 roku olkuskie Małopolskie Biuro Wystaw Artystycznych było agendą zamiejscową MBWA w Nowym Sączu, finansowaną z budżetu województwa małopolskiego, z tym, że gmina Olkusz bezpłatnie użyczała lokal. W 2010 roku się to zmieniło i koszty utrzymania galerii rozłożyły się na powiat olkuski, gminę Olkusz i województwo małopolskie, które wówczas zapowiedziało, że będzie finansowało na ustalonym poziomie galerię przez 2-3 lata. Na prowadzenie galerii wszystkie instytucje przekazywały niespełna 400 tys. zł rocznie, z czego gmina i powiat po 100 tys. zł. Pieniądze te pokrywają koszty organizacji ponad setki imprez, media oraz wynagrodzenie dla 5 pracowników zatrudnionych łącznie na 3,25 etatu. W zeszłym roku na galerii chciał zaoszczędzić powiat, a teraz marszałek w planie budżetu na przyszły rok przewidział kwotę dofinansowania o 15% niższą niż w roku ubiegłym. Razem ze zmianą finansowania dwa lata temu pojawiły się zgrzyty, bo każdorazowo przy cięciach budżetowych finansujące BWA instytucje chcą właśnie na kulturze zaoszczędzić. Dla Stanisława Stacha taka sytuacja jest niezrozumiała i uważa on, że przez trzy lata nie zwiększono puli pieniędzy dla jego galerii, a chce się ją jeszcze zmniejszyć. – W 2012 roku, mimo ciężkiej sytuacji finansowej, znacząco rozszerzyliśmy działalność galerii. Przestrzeń kulturalna nie może stać pusta i się marnować, trzeba ją wykorzystywać, aranżować. Stąd nowe projekty, które opracowaliśmy. Trzeci kolejny rok poziom dotacji budżetowych jest na tej samej wysokości, a przecież ceny rosną – zauważa Stanisław Stach. – Sądzimy, że tak ambitne, szeroko zakrojone plany spotkają się z przychylnością. Przy tak małych funduszach i z tak małą ilością personelu udaje nam się robić naprawdę dużo – dodaje. W galerii BWA odbywają się imprezy, które zyskały grono sympatyków. Galeria organizuje przede wszystkim wernisaże słynnych malarzy, ale również imprezy o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Wspomnieć należy choćby o plenerach malarskich, na które zjeżdżają artyści z wielu państw. W murach galerii goszczą również znane i cenione zespoły muzyczne oraz poeci i pisarze. Prowadzone są warsztaty plastyczne i fotograficzne dla młodzieży i dorosłych, a także wykłady. Spotkań o charakterze kulturalnym w olkuskim BWA odbywa się ponad sto rocznie. Dodatkowym argumentem jest fakt, że dyrektor Stanisław Stach dostał w tym roku dwa ważne odznaczenia – Zasłużony dla Kultury Polskiej i Srebrny Krzyż Zasługi, o których w dużej mierze zadecydowała praca na rzecz rozwoju galerii i prowadzonych przez nią projektów.

Dla środowiska związanego z kulturą niezrozumiała jest postawa niektórych radnych, którzy od dawna podnoszą głosy, że galeria jest za droga i budżety gminy oraz powiatu nie powinny być nią obciążone. Ich zdaniem irytujące jest to, że najgłośniej krytykują tę instytucję kulturalną radni i samorządowcy, którzy do galerii nie chodzą i nie interesują się tym, co się w niej dzieje. – Bardzo dużo pieniędzy zdobywamy sami. Mamy wpływy tytułem wynajmowania pomieszczeń i ze sprzedaży obrazów. Udało nam się pozyskać wielu sponsorów, którzy finansują nasze przedsięwzięcia. Zgromadzone przez nas obrazy są wyceniane na przeszło pół miliona złotych – mówi Stanisław Stach. Jeśli któraś ze stron drastycznie ograniczy finanse na rzecz galerii lub wycofa się całkiem, ta może przestać istnieć.

Do marszałka z prośbą o dodatkowe pieniądze zwrócił się burmistrz Dariusz Rzepka, z tym, że poprosił o dofinansowanie gminy Olkusz, aby ta mogła przeznaczyć je na funkcjonowanie galerii w ramach swojej części. Marszałek odmówił i doradził, aby sięgnąć po pieniądze w Ministerstwie Kultury i innych instytucjach, oferujących granty na takie cele.

Apel do Marka Sowy, marszałka województwa małopolskiego, wystosowała również posłanka Lidia Gądek, a poparli ją burmistrzowie i wójtowie z całego powiatu. – Ograniczenie dofinansowania rzędu kilkunastu procent spowoduje wycofanie się galerii z części prestiżowych projektów kulturalnych oraz zawęzi dotychczasową działalność. Wydatki na kulturę w chwili obecnej są relatywnie nieduże, dlatego ich obniżenie uznajemy za wysoce niesprawiedliwe. Szeroko pojęta kultura, mimo czasów kryzysu, nie może stanowić źródeł oszczędności. Skoro nie jest możliwe zwiększenie dofinansowania na rzecz olkuskiej galerii, apelujemy o utrzymanie go na dotychczasowym poziomie – przekonuje posłanka Lidia Gądek.