Czy kamienice należycie zdobią rynek?

Trwająca rewitalizacja olkuskiego rynku ma przede wszystkim poprawić estetykę centrum miasta, przyciągnąć turystów i potencjalnych inwestorów. O wygląd starówki dbają też właściciele niektórych kamienic, odnawiając je stosownie do klimatu, w jakim jest utrzymany rynek. Niepokój naszych Czytelników wzbudzają duże reklamy, które nieraz zasłaniają elewacje wyremontowanych obiektów.

Lokalni miłośnicy historii przypominają, że Olkusz od wieków słynął z małomiasteczkowego uroku. – Już przed wiekami w 1588 r. legat papieski kardynał Aldobrandini pisał o Olkuszu, że to ”…bardzo wygodne i wesołe miasteczko, mające bardzo wygodne mieszkania w domach przy rynku”, a Starowolski w 1632 r. dodał „… iż Olkusz jest opasany murami i posiada piękne domy z cegły”. Oczywiście w historii naszego miasta pochlebnych cytatów na temat wyglądu Olkusza jest więcej. Dzięki tym opisom możemy sobie choćby w niewielkim stopniu wyobrazić jak urokliwym miasteczkiem był kiedyś królewski Olkusz i ile z tego uroku do dziś pozostało. Dużo uroku naszego miastu dodają skromne, lecz mimo to urodziwe XIX – sto wieczne elewacje kamienic, którym w kilku przypadkach przydałby się lifting. Możliwe, że nie wszyscy właściciele zabytkowych domów w rynku wiedzą, że nawet dobór koloru na fasadach powinien być ustalany z konserwatorem zabytków, tak, żeby było z wyczuciem, klasą i w tonie – mówi miejski radny Beniamin Maciej Bujas, pasjonat historii.

O reklamy na starówce pytają mieszkańcy. – Może i nasze miasto nie jest pełne zabytków, ale centrum jest naprawdę ładne. Właściciele okolicznych kamienic odnawiają je i pewnie po zakończeniu rewitalizacji budynki te będą się dobrze komponować z płytą rynku i fragmentami murów ratusza. Dziwi mnie tylko fakt, że na niektórych obiektach zawieszone są reklamy, które moim zdaniem szpecą rynek. Nie chodzi mi o szyldy czy tablice nad wejściami do sklepów, bo to zrozumiałe. W niektórych miejscach można odnieść wrażenie, że reklamy są jednak przesadnie wyeksponowane – na przykład na ścianie pięknie wyremontowanego jednego z budynków duży banner zasłania prawie całą elewację. Czy nie lepiej byłoby całkiem odsłonić fasady odrestaurowanych obiektów? – z takim pytaniem zwróciła się do naszej redakcji czytelniczka.

Zgodnie z przepisami, aby wykonywać jakiekolwiek działania zmieniające wygląd zabytkowego budynku, niezbędna jest zgoda wojewódzkiego konserwatora zabytków. – Do rejestru zabytków jest wpisany układ miejski wyznaczony ulicami: Górniczą, Kościuszki, Szpitalną i Mickiewicza. Oznacza to, że wszelkie prace remontowe czy budowlane, które administrator chce przeprowadzić na nieruchomości znajdującej się na olkuskiej starówce, wymagają pozwolenia  wojewódzkiego konserwatora zabytków. Szczegółowy spis tych prac wymieniony jest w art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece na zabytkami – wyjaśnia rzecznik olkuskiego magistratu Jarosław Medyński.

Nieco inaczej jest w przypadku obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków. Takim budynkiem jest tzw. stara poczta przy ul. Świętokrzyskiej. – Jeśli właściciel takiego obiektu chce wykonać w nim roboty wymagające pozwolenia na budowę, musi złożyć stosowny wniosek do starostwa powiatowego. Starostwo występuje z kolei do miejskiego konserwatora zabytków o opinię – dodaje Jarosław Medyński.

Niektórzy inwestują w reklamę, która wpasowuje się w klimat starówki. To idealne rozwiązanie, ponieważ reklama spełnia wówczas dwie funkcje: informuje o działalności danej firmy i jednocześnie ozdabia centrum miasta.

Niestety, jeszcze nie wszystkie kamienice mogą być wizytówką Olkusza. – Na naszym rynku nie brakuje takich, które straszą, ale są też takie, które cieszą oczy. Te pozytywne przykłady to między innymi kamienica nr 29 zwana „Myszkowską” i kamienica „Pod Florianem”.  O przykładach negatywnych przykro pisać, ale o jednym trzeba powiedzieć. Jest nim ceglana kamienica nr 7, która dzisiaj ,,ruderą stoi” i niewykluczone, że grozi katastrofą budowlaną. Współczesną „pseudoozdobą” zabytkowych elewacji są kolorowe, świecące reklamy, tak rażące, że czasami oczy bolą. To prawdziwe utrapienie konserwatorów zabytków. W wielu przypadkach piękna, historyczna architektura przegrywa z jaskrawą wulgarną barwną plamą, która ma przyciągnąć uwagę, reszta się nie liczy.  Dlatego ważne jest dbanie o dobrze dobrany kolor elewacji, o wyważoną, w odpowiednim miejscu zawieszoną reklamę i o dobre samopoczucie nas, mieszkańców Olkusza – dodaje Beniamin Maciej Bujas.

Sztandarowym przykładem zaniedbanego, urokliwego zabytku jest dawne starostwo. Na razie nie wiadomo, jak potoczą się jego losy. Wiadomo natomiast, że to co widać to piękno niszczejące na oczach mieszkańców.