Dotacje na zabytki: Olkusz nadal w grze

Projekt gminy Olkusz „Rewitalizacja kwartału królewskiego w Olkuszu oraz utworzenie multimedialnej trasy turystycznej w podziemiach ratusza” znalazł się na drugim miejscu listy rezerwowej wniosków, których autorzy starają się o unijne dofinansowanie na ochronę i odnowę zabytków. Nadal jest jednak szansa na pozyskanie tych środków.

Olkusz stara się o unijne wsparcie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 – 2020 – „Ochrona i opieka nad zabytkami – projekty większej skali” na odnowienie zabytkowej siedziby dawnego starostwa. Całkowity koszt inwestycji zaplanowano na 19 170 581,69 zł, a wnioskowaną dotację na 7 998 386,52 zł. Władze województwa łącznie na ochronę zabytków przeznaczyły 93 mln 790 tys. złotych. O wsparcie mogły ubiegać się m. in. jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, uczelnie czy przedsiębiorcy.

Zgodnie z założeniami programu, dotacje przyznawane są na: prace konserwatorskie i roboty budowlane zabezpieczające zabytki przed zniszczeniem, roboty związane z prezentacją zabytkowych kolekcji i zbiorów lub z rozwojem i udostępnieniem szlaków kulturowych, a także niezbędne zabiegi waloryzacyjne prowadzone w otoczeniu obiektów zabytkowych. Konkurs dotyczy dużych projektów, gdzie minimalna wartość kosztów kwalifikowanych przekracza 3 mln złotych a maksymalna wysokość dofinansowania nie może przekroczyć 8 mln złotych

Wśród 18 projektów wybranych do dofinansowania znalazł się wniosek Klasztoru Sióstr Norbertanek w Imbramowicach. Dotacja w wysokości 7 mln 830 tys. złotych zostanie przeznaczona na renowację i udostępnienie do zwiedzania wieży kościelnej oraz remont elewacji zespołu kościelno-klasztornego.

Klasycystyczna perełka miasta
Aplikując o unijne środki, konieczne było określenie przeznaczenia zabytkowego obiektu.Przy opracowaniu koncepcji zagospodarowania dawnego starostwa należało wziąć pod uwagę szereg czynników, m. in.: wydobycia historycznych wartości obiektu, udostępnienie go mieszkańcom, możliwości finansowych gminy czy zaleceń konserwatorskich. Mocno zniszczony zabytek miał stać się prawdziwą architektoniczną perełką i wizytówką miasta.

Przypomnijmy, że wstępna koncepcja autorstwa dra Grzegorza Nawrota powstała na bazie programu funkcjonalno – użytkowego z 2009 roku całego tzw. kwartału królewskiego, na terenie którego stoi dawne starostwo. Zgodnie z planem na parterze miałaby powstać restauracja z pomieszczeniem bankietowym. W pozostałych pomieszczeniach mają mieścić się lokale o charakterze komercyjnym oraz związane z obsługą ruchu turystycznego (szatnie, sklepik z pamiątkami, toalety). Na poddaszu przewidziano pokoje gościnne z łazienkami o podwyższonym standardzie oraz salę konferencyjną. W części obiektu prowadzona będzie działalność kulturalna; swoją siedzibę znajdą tam również Centrum Wspomagania Organizacji Pozarządowych, Centrum Wolontariatu, Centrum Wspierania Aktywności Obywatelskiej.
Budynek zostanie dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wszystkie kondygnacje, od piwnic po poddasze, łączyć będzie przeszklona winda.

Planując zagospodarowanie obiektu, pomyślano również o piwnicach. W ich części miałyby mieścić się pomieszczenia muzealne, w których z wykorzystaniem technik multimedialnych prezentowano by historię olkuskiego górnictwa oraz mennicy, która kiedyś mieściła się w tym budynku.

Olkusz nadal pozostaje w grze
Burmistrz Roman Piaśnik zapowiadał, że jeśli nie uda się pozyskać dotacji, wówczas prace zostaną podzielone na etapy. Nadal jednak jest szansa na wnioskowane środki. Przed Olkuszem, który jest drugi na liście rezerwowej, znajduje się Oświęcim z dokładnie taką samą liczbą punktów (miasto ubiega się o 2 mln 800 tys. złotych na przebudowę tuneli pod wzgórzem zamkowym w zakresie dostosowania do potrzeb udostępniania zwiedzającym).
-Wszystkim merytorycznym wymaganiom dotyczącym naszego wniosku o dofinansowanie sprostaliśmy. Wygrały bardzo interesujące projekty, jednak my nadal liczymy, że Olkusz znajdzie się na liście zadań, które będą mogły liczyć na dofinansowanie. Bardzo często zdarza się, że projekty z list rezerwowych w ostatecznym rozrachunku otrzymują dofinansowanie, dlatego wierzymy, że tak będzie i tym razem. Zadanie pt „Rewitalizacja kwartału królewskiego w Olkuszu oraz utworzenie multimedialnej trasy turystycznej w podziemiach ratusza” znalazło się na drugim miejscu listy rezerwowej, z tą samą liczbą punktów, co zadanie na pierwszym miejscu, więc uznajemy, że nadal Olkusz pozostaje w grze. Jest to bardzo ważna inwestycja – nie tylko dla mieszkańców Olkusza, ale także z punktu widzenia dziedzictwa kulturalnego. Będziemy robić wszystko, by uchronić budynek dawnego starostwa przed dalszym niszczeniem, jednocześnie pamiętając, że może on być perełką architektoniczną naszego miasta, a w połączeniu z multimedialnym muzeum w podziemiach ratusza – bardzo interesującą atrakcją turystyczną – mówi burmistrz Roman Piaśnik.

Będą środki na trasę?
Gmina Olkusz, niezależnie od projektu dotyczącego dawnego starostwa, stara się o dofinansowanie utworzenia samej multimedialnej trasy turystycznej w podziemiach ratusza. Wniosek został złożony w ramach programu „Rozwój instytucji kultury oraz udostępnianie dziedzictwa kulturowego”. Konkurs nie został jeszcze rozstrzygnięty. Po ocenie formalnej wynik pozytywny uzyskało 40 projektów (w tym wniosek gminy Olkusz) na łączną kwotę dofinansowania 45 838 419,41 złotych. Wartość olkuskiej inwestycji to 4 907 469,26 złotych, a kwota dotacji 1 953 784,20 złotych.

Budynek dawnego starostwa był tematem wielu tekstów na łamach „Przeglądu Olkuskiego”. Sporo naszych internautów kibicuje przywróceniu zabytkowi jego dawnej świetności. Nie brak też głosów, że remont obiektu i jego utrzymanie pochłoną ogromne środki, na co gminy zwyczajnie nie stać. Pytanie tylko, czy stać nas na doprowadzenie do kompletnej ruiny budynku, który stanowi sporą część naszej historii? 
O dalszych losach dotyczących renowacji dawnego starostwa i źródeł jej finansowania będziemy informować na bieżąco.