Powiat
Zrównoważony rozwój coraz częściej przestaje być jedynie hasłem z dokumentów strategicznych, a zaczyna realnie wpływać na sposób oceniania samorządów. Dobrym tego przykładem jest kolejna edycja ogólnopolskiego Rankingu Zrównoważonego Rozwoju Jednostek Samorządu Terytorialnego, przygotowywanego przez zespół naukowy Wydziału Zarządzania Politechniki Warszawskiej. Ranking, oparty na obiektywnych danych statystycznych, od lat stanowi jeden z najbardziej kompleksowych barometrów kondycji polskich gmin. Jak wypadły w nim okoliczne samorządy?
W tegorocznej edycji szczególną uwagę w naszym regionie przyciąga sukces Bukowna, które znalazło się w ścisłej krajowej czołówce gmin miejskich. Warto jednak spojrzeć na wyniki szerzej – i sprawdzić, jak na tle kraju wypadły wszystkie gminy z powiatu olkuskiego, reprezentujące różne typy jednostek samorządowych. Jak informują autorzy rankingu, celem projektu realizowanego przez Politechnikę Warszawską jest stworzenie systemowego narzędzia monitorowania rozwoju społeczno-ekonomicznego gmin i regionów, a także promowanie najlepszych, sprawdzonych modeli rozwoju. Ranking nie opiera się na deklaracjach ani ocenach uznaniowych, lecz na syntetycznym mierniku rozwoju, wyliczanym na podstawie 15 mierzalnych wskaźników.
Pod uwagę brane są m.in.: poziom i struktura wydatków inwestycyjnych, sytuacja na lokalnym rynku pracy, aktywność gospodarcza mieszkańców, saldo migracji, dostęp do infrastruktury wodno-kanalizacyjnej oraz jakość kapitału społecznego i edukacyjnego. Dzięki temu ranking pozwala nie tylko porównywać gminy między sobą, ale także identyfikować czynniki sprzyjające rozwojowi oraz bariery, które go ograniczają. Wyniki mogą być wykorzystywane zarówno przez samorządy, jak i przez instytucje odpowiedzialne za politykę regionalną oraz dystrybucję środków unijnych. Rezultaty najnowszej edycji badania ogłoszono podczas ogólnopolskiej konferencji poświęconej zagadnieniom zrównoważonego rozwoju jednostek samorządu terytorialnego, która odbyła się w gmachu Sejmu RP. Tegorocznemu wydarzeniu patronowały m.in. sejmowa Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”.
Najlepszy wynik spośród gmin powiatu olkuskiego osiągnęło Bukowno, które w kategorii gmin miejskich uplasowało się na 4. miejscu w Polsce, ustępując jedynie takim miejscowościom jak Łeba, Karpacz i Krynica Morska. To jednocześnie najwyższa pozycja w całym województwie małopolskim w tej kategorii. W kategorii gmin miejsko-wiejskich powiat olkuski reprezentują dwie jednostki: Wolbrom został sklasyfikowany na 216. miejscu w kraju, z kolei Olkusz zajął 355. miejsce na 711 samorządów uwzględnionych w zestawieniu, co plasuje obie gminy w środkowej części zestawienia ogólnopolskiego. Najliczniejszą grupę w powiecie olkuskim stanowią gminy wiejskie, które również zostały ujęte w rankingu. Bolesław uplasował się na 629. miejscu wśród gmin wiejskich w Polsce, Trzyciąż znalazł się na 796. pozycji a Klucze zajęły 1028. miejsce, co oznacza lokatę w dolnej części ogólnopolskiego zestawienia .
Choć różnice pomiędzy poszczególnymi gminami są wyraźne, autorzy rankingu podkreślają, że jego celem nie jest piętnowanie słabszych wyników, lecz dostarczanie samorządom wiedzy potrzebnej do lepszego planowania rozwoju. Analiza wskaźników pozwala bowiem wskazać obszary wymagające interwencji oraz te, które mogą stać się lokalnymi motorami wzrostu. Dla powiatu olkuskiego ranking jest zaś jednocześnie powodem do dumy – dzięki wynikowi Bukowna – i impulsem do refleksji nad tym, jak w kolejnych latach wzmacniać zrównoważony rozwój całego regionu.
