Niedawno jeden z naszych Czytelników zaproponował, aby odbudować zamek w Bydlinie, uatrakcyjniając w ten sposób nasz region. Władze gminy na razie takich planów nie mają. Chcą za to upamiętnić miejsca Bitwy pod Krzywopłotami, tworząc ekspozycję elementów fortyfikacji wojskowych oraz odrestaurowując okopy legionistów.
W 2012 roku na terenie zamku zrealizowano projekt dofinansowany z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 „Odnowa wsi – zabezpieczenie i konserwacja pomnika historycznego- ruiny zamku w Bydlinie”, w ramach którego zabezpieczono ruiny zamku jako tzw. trwałą ruinę oraz wyremontowano dojście do ruin zamku i balustradę.
Planowana teraz historyczna inwestycja dotyczy miejsca walki żołnierzy z IV i VI batalionu 1 Pułku Piechoty Legionów Polskich (oddziałów wojskowych utworzonych z inicjatywy Józefa Piłsudskiego), które w dniach 17-18 listopada1914 roku stoczyły tu bitwę z armią rosyjską. Dzięki heroicznemu poświęceniu legionistów powstrzymano rosyjskie natarcie. W bitwie pod Krzywopłotami uczestniczyło około 1300 żołnierzy: polskich, austriackich i rosyjskich. 46 poległych legionistów pochowano na cmentarzu parafialnym w Bydlinie. Bitwa pod Krzywopłotami została nazwana przez Komendanta Józefa Piłsudskiego „legionowymi Termopilami”.
W opracowanej dokumentacji technicznej i konserwatorskiej zawarto sposób zagospodarowania pola bitwy oraz otoczenia historycznego Wzgórza św. Krzyża w Bydlinie. To jedno z miejsc (obok Krzywopłot i Załęża), gdzie dwa bataliony pod dowództwem Mieczysława Ryś – Trojanowskiego odpierały natarcia wojsk rosyjskich aż do przybycia austriackiej odsieczy. Wzgórze św. Krzyża wpisane jest do rejestru zabytków wojewódzkiego konserwatora zabytków. W pierwszym etapie udostępnienia miejsca pamięci zwiedzającym mają zostać odrestaurowane okopy i położona niedaleko „Gawra”, która w czasie działań wojskowych stanowiła schron i miejsce wypoczynku dla żołnierzy. Zaplanowano też uporządkowanie zieleni i poprowadzenie ścieżek pieszo – rowerowych prezentujących m.in. elementy fortyfikacji. W linii okopów powstanie pokazowa gawra „ziemianka”.
Dzięki realizacji zadania uda się powstrzymać zanikanie okopów, a tym samym – jak podkreślają autorzy projektu – zostanie ocalone materialne świadectwo kluczowych wydarzeń z historii naszego kraju. Dla starszych i młodszych będzie to miejsce, gdzie poznają historię I wojny światowej oraz historię Legionów Polskich.
Władze gminy chcą, aby to miejsce było chętnie odwiedzane przez osoby w każdym wieku. W projekcie ujęto więc rozwiązania architektoniczne, które ułatwią starszym osobom poruszanie się po zwiedzanym terenie. Miejsce ma być dostępne dla odwiedzających przez cały rok. Z kolei dla osób lubiących aktywny wypoczynek zaplanowano budowę ścieżek rowerowo – pieszych wokół historycznego wzgórza. Pojawią się tam również
tablice informacyjne oraz ławki. We wiacie stanowiącej pewnego rodzaju punkt informacyjny znajdzie się makieta wzgórza w formie rzeźby z betonu architektonicznego.
Szacunkowy koszt inwestycji to 507 tys. złotych. Gmina ubiega się o dofinansowanie na ten cel z programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Wspieranie opieki nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami w kraju 2018”. Samorząd złożył też wniosek o przyznanie pomocy na operacje typu „Ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego” w ramach działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Fot. Ubiegłoroczny Piknik Historyczny „Jura 1014”
