W niedzielę 1 września w całej Polsce odbyły się uroczystości upamiętniające wybuch II wojny światowej. W tym roku przypada 80. rocznica tego tragicznego wydarzenia, które na zawsze zmieniło losy nie tylko naszego kraju, ale i całego świata. Z tej okazji na terenie Olkusza zorganizowano szereg uroczystości, w których uczestniczyły tłumy mieszkańców.
1 września 1939 r. wojska III Rzeszy bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie granice Rzeczypospolitej. Niemiecka agresja na Polskę stanowiła pierwszą kampanię II wojny światowej – największego i najbardziej krwawego konfliktu w dziejach ludzkości. Pamięć o tych chwilach uczcili także olkuszanie, tłumnie biorąc udział w miejskich uroczystościach.
Władze oddały hołd poległym
Główne uroczystości związane z wybuchem wojny rozpoczęły się od mszy świętej w Bazylice Mniejszej pw św. Andrzeja Apostoła w intencji mieszkańców Olkusza poległych podczas II wojny światowej. Po mszy uczestnicy uroczystości wyruszyli w asyście Olkuskiej Reprezentacyjnej Orkiestry Dętej w kierunku miejskiego parku. Delegacji władz miejskich przewodniczyli burmistrz Roman Piaśnik i przewodniczący Rady Miejskiej Jan Kucharzyk.
– Spotykamy się 1 września, aby uczcić pamięć olkuskich bohaterów, którzy poświęcili się w obronie ojczyzny. Podczas II wojny światowej zginęło łącznie ponad 6 mln Polaków. Wśród nich byli również mieszkańcy naszego miasta, które zostało zajęte przez Niemców 5 września 1939 r. Olkusz został włączony do III Rzeszy, a jego nazwę zniemczono na Ilkenau. Mieszkańcy tych terenów przez cały okres okupacji poddawani byli terrorowi i represjom, które wielu przypłaciło zdrowiem i życiem. Musimy o tych wydarzeniach przypominać, ta,k aby wiedza o naszej tragicznej przeszłości mogła zostać przekazywana kolejnym pokoleniom – mówił w trakcie uroczystości burmistrz Srebrnego Grodu. Tragiczne wydarzenia sprzed lat zgromadzeni uczcili apelem pamięci, minutą ciszy oraz złożeniem kwiatów pod pomnikiem.
Uroczystości w Żuradzie
Klika godzin wcześniej, o 7 rano, w Szkole Podstawowej w Żuradzie uczczono bohaterski czyn Władysława Gnysia – pierwszego polskiego pilota, który zestrzelił niemiecki samolot wojskowy podczas II wojny światowej.
– W pierwszych godzinach konfliktu zbrojnego nad Żuradą rozpętała się powietrzna potyczka między dwoma niemieckimi bombowcami a polskim myśliwcem należącym do eskadry stacjonującej na lotnisku w Balicach. W wyniku starcia niemieckie samoloty wracające z bombardowania Krakowa zostały zestrzelone i rozbiły się nieopodal. Teraz wiemy, że strącone tutaj maszyny Luftwaffe były pierwszymi, jakie zestrzelono w tej wojnie – przypominali przedstawiciel Szkoły Podstawowej i Publicznego Przedszkola w Żuradzie.
Zlot militariów na Rynku
Oficjalnym uroczystościom towarzyszyło wiele dodatkowych wydarzeń i atrakcji. Jedną z nich był militarny zlot na płycie olkuskiego Rynku. Na terenie starówki pojawiły się stoiska i sprzęt jednostek wojskowych reprezentujących różne typy sił zbrojnych. Znalazła się wśród nich strefa edukacyjna oraz wystawa „100 lecie polskiego lotnictwa wojskowego”, przygotowana przez Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.
Mieszkańcy Olkusza mogli podziwiać zarówno broń i umundurowanie z czasów wojny prezentowane przez kolekcjonerów i grupy rekonstrukcyjne, jak i współczesny sprzęt bojowy. Swój „arsenał” zaprezentowały m.in. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej koło w Olkuszu, Małopolskie Stowarzyszenie Strzelców i Kolekcjonerów Militariów oraz Klub Strzelecki LOK „Lokus” z Olkusza. Duże zainteresowanie wśród zwiedzających wzbudził pokaz musztry w wykonaniu uczniów Liceum Mundurowego ZDZ w Olkuszu.
Imprezy towarzyszące
W programie niedzielnych uroczystości przewidziano wiele atrakcji dla pasjonatów historii. Na płycie rynku zagościła m.in. plenerowa wystawa pod tytułem „Olkusz i ziemia olkuska podczas II wojny światowej”, przygotowana przez olkuską Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną. W Sali konferencyjnej na terenie olkuskiego magistratu odbyły się także bezpłatne projekcje filmów historycznych opowiadających o wydarzeniach II wojny światowej na terenie ziemi olkuskiej. Muzeum Pożarnictwa Ziemi Olkuskiej przygotowało zaś wystawę „Olkuscy strażacy w walce z okupantem”.
Nie zabrakło także gier i zabaw dla najmłodszych. Na rynku pojawiła się plenerowa pracownia Miejskiego Ośrodka Kultury, gdzie dzieci mogły wziąć udział w warsztatach plastycznych związanych z II wojną światową i postacią kapitana Władysława Gnysia. Ostatnim akcentem rocznicowych uroczystości był zaś wieczorny koncert pieśni patriotycznych „Zaśpiewajmy razem” w wykonaniu olkuskiego zespołu Te Deum.
{joomplu:89440}{joomplu:89430}{joomplu:89380}
„Pamięć o tych chwilach uczcili także olkuszanie, tłumnie biorąc udział w miejskich uroczystościach.”
Jakoś tego na zdjęciach nie widać???