Po karetkę do Krakowa

Od trzech miesięcy karetki do mieszkańców powiatu olkuskiego kierowane są z dyspozytorni Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego. Pomysł centralizacji dyspozytorni od początku wzbudzał skrajne odczucia. Pomysłodawcy zachwalali zalety tego pomysłu, a przeciwnicy, w tym przede wszystkim pacjenci, obawiali się, że karetki nie będą docierały na czas. W olkuskim szpitalu dowiedzieliśmy się, że skargi się zdarzają, ale nie Nowy Szpital w Olkuszu powinien być ich odbiorcą, bo on jest już tylko ostatnim ogniwem procesu, jaki rozpoczyna się od momentu wykonania telefonu przez mieszkańca na numer 999 lub 112 do przyjazdu karetki pogotowia. Pomimo tego, że system działa już jakiś czas, to mieszkańcy jeszcze się do tego nie przyzwyczaili i są zaskoczeni, kiedy słuchawkę podnosi dyspozytor nie z Olkusza.

Od końca października, dzwoniąc na numer alarmowy pogotowia, dodzwonimy się do Krakowa i tam jeden z siedmiu dyspozytorów zadecyduje, czy karetkę należy wysłać, czy też nie. Jeśli tak, sprawdza w systemie, która jest najbliżej i kieruje ją do pacjenta lub na miejsce wypadku. Jak wynika z informacji podanych przez Rynek Zdrowia, dyspozytornia obsługuje Kraków i 12 powiatów, w tym olkuski. Łącznie jest to ponad dwa miliony ludzi. Wojewoda Jerzy Miller zapewniał, że pomysł ma zwiększyć bezpieczeństwo mieszkańcom i przynieść wymierne korzyści finansowe. Raz na jakiś czas w mediach pojawiają się informacje o pomyłkach, jakie zachodzą w centrali i zbyt długiego czasu, który pacjenci muszą poświęcić na argumentację konieczności wysłania karetki. – Doświadczyłam tego na własnej skórze i chyba przez kilka minut musiałam tłumaczyć, po co potrzebna jest nam szybka pomoc, a stan był nagły. Ostatecznie wysłano karetkę, a czas oczekiwania był bardzo krótki, na pewno nie dłuższy niż wtedy, kiedy dyspozytornia była w Olkuszu – opowiada nam olkuszanka. Jak wynika z informacji przekazanych przez KPR, 30% zawiadomień kończy się wysłaniem karetki.

Zdarzają się jednak skargi, ale jak przyznaje Ilona Mróz, dyrektorka Nowego Szpitala w Olkuszu, po zmianie systemu, nie ma ona na ten zakres działalności wpływu.

– Mamy skargi, ale nie powinny być kierowane do nas. Pacjenci być może czasem mają słuszne pretensje, ale ja nie mogę się do tego odnieść. Pacjenci mówią, że wzywają karetkę, a dyspozytornia stwierdza, że sytuacja nie wymaga interwencji. Potem pacjent przyjeżdża do szpitala i mówi, że stoją cztery karetki, a nikt nie przyjechał. Trzeba wiedzieć, że my nie dostajemy w ogóle zgłoszenia, bo to Kraków podejmuje decyzję, czy przyjąć zlecenie i wysłać karetkę. My jesteśmy ostatnim ogniwem w tym procesie – tłumaczy Ilona Mróz. – Jeśli my nie dostaniemy dyspozycji z centralnej dyspozytorni, nie możemy zrobić nic, bo przecież my o niczym nie wiemy. Są skargi uzasadnione i nieuzasadnione, jak zawsze. Mnie się trudno do tego odnieść, bo jeśli ma się swoją własną dyspozytornię i każda rozmowa jest nagrywana, to mamy w to wgląd. Teraz nie mam możliwości tego sprawdzić i się odnieść. Jeśli ktoś ma jakieś pretensje, albo jest niezadowolony, musi się zwrócić bezpośrednio do Krakowa i wtedy otrzyma odpowiedź – radzi szefowa olkuskiej lecznicy.

Jak wynika z trzymiesięcznej obserwacji systemu, nie ma wielkich różnic w częstotliwości wyjazdu karetek, ale zmienił się rejon. – Karetki są wzywane w rejony, w które nigdy wcześniej kierowcy nie jeździli. Nasi kierowcy i ratownicy bardzo dobrze znają teren, na którym pracują, więc nie mają żadnego problemu, żeby gdzieś dojechać. Natomiast jeśli są wysyłani w rejony, gdzie nigdy wcześniej nie jeździli, to opierają się tylko na GPS-ie i może to być czasem problem – zauważa Ilona Mróz.

Nowy Szpital w Olkuszu zawiera kontrakt z NFZ na zasadzie ryczałtu za tzw. „dobokaretkę”, więc nie ma znaczenia, gdzie ona jedzie. W praktyce oznacza to, że obsługiwany jest nie szpital, ale pacjenci. Ratownictwo medyczne nie jest transportem wewnętrznym dla szpitala, czyli szpital nie może wezwać karetki z systemu, jeżeli jej potrzebuje, tylko powinien mieć zabezpieczony wewnętrzny transport sanitarny.

Kiedy wezwać karetkę pogotowia?

Jak radzą dyspozytorzy, karetkę pogotowia wzywamy jedynie w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia lub stanach nagłych, które mogą prowadzić do istotnego uszczerbku zdrowia. Między innymi będą to: utrata przytomności, zaburzenia świadomości, drgawki, nagły i ostry ból w klatce piersiowej, zaburzenia rytmu serca, duszności,  ostry ból brzucha, uporczywe wymioty, krwotoki, postępujący poród,  gwałtownie postępujący poród, ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku, ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta, zatrucie substancjami chemicznymi, rozlegle oparzenia, udar cieplny, wyziębienie organizmu, porażenie prądem, podtopienie lub utonięcie, agresja spowodowana chorobą psychiczną, dokonana próba samobójcza, upadek z dużej wysokości, rozległa rana, będąca efektem urazu, urazy kończyny dolnej, uniemożliwiające samodzielne poruszanie się. W innych przypadkach należy w pierwszej kolejności kontaktować się z lekarzem rodzinnym.