Przeszłość i teraźniejszość Szkoły Podstawowej nr 1

W tym roku, dzięki  staraniom  Dyrekcji uroczyście  minęła 85. rocznica powstania Szkoły Podstawowej nr 1 w Olkuszu. Jest to placówka oświatowa o pięknej tradycji – pierwsza szkoła podstawowa w Olkuszu w odrodzonej Polsce. Wtedy – imienia marszałka J. Piłsudskiego, obecnie, od roku 1973 – imienia Mikołaja Kopernika. Wcześniej w naszym mieście istniała szkoła dla dziewcząt w budynku należącym dziś do Zespołu Szkół nr 1 i szkoła przy fabryce Westena – dla dzieci pracowników. Jednak ta, przy obecnej ulicy Jana Kantego, była autentycznie pierwsza.

Oto jak tamten czas wspomina obecnie najstarszy jej Wychowanek:
– Szkołę wybudowano w roku 1926. Chodziłem do niej od roku 1927 przez 7 lat, choć edukacja podstawowa trwała lat 6. To była szkoła męska (dla dziewcząt nadal była to szkoła przy ul. Górniczej), bardzo liczna – miała ponad 500 uczniów. Uczniowie się do niej „pchali”, nawet gdzieś z okolic Ojcowa. Były w niej dzieci z rodzin zamożnych i biednych, dobrze odchowane i zabiedzone. Do państwowej szkoły obowiązkowo chodziły także dzieci z rodzin żydowskich. Każdy uczeń otrzymywał na śniadanie bezpłatnie bułkę z masłem i szklankę kakao. Dla mnie, bo pochodziłem z rodziny zamożnej, nie było to niczym szczególnym, ale dla niektórych był to posiłek całodzienny. Piliśmy codziennie tran. Wspominam ten tran do dziś z odrazą. Państwo, mimo że było bardzo biedne, bo niedawno skończyła się wojna, dbało o edukację, a społeczeństwo, wtedy doprawdy żebracze, miało przeświadczenie o priorytetach nauczania. Wieś chętnie oddawała dzieci do szkoły. Nasza „Jedynka” była jak na tamte czasy nowoczesna: miała, co było ewenementem, salę gimnastyczną (gdzie jej tam do dzisiejszych hal sportowych!), stołówkę, sanitariaty, prysznice, łazienki. Bardzo dbano o higienę dzieci, a było o co dbać. Olkusz mógł być dumny z takiej szkoły. Pamiętam niektórych ówczesnych nauczycieli. Było ich dziewięcioro, potem ich liczba wzrosła do 19. Kierownika pana Noconia, który kierował tą szkołą jeszcze po II wojnie światowej, Panią Pałatyńską,  panią Tarchalską. Nauczycieli surowych, ale bardzo dla uczniów życzliwych. Każdy, jak patrzę z dzisiejszej perspektywy, miał poczucie misji narodowej. Powstało w szkole harcerstwo, które miało mnie – rodzice mieli taką nadzieję – gościa  niesfornego utemperować. I tam zostałem harcerzem na zawsze.

A teraz  przeskoczmy kolejnych kilkadziesiąt lat. Rok 1959. Wspominają Państwo Barbara i Zdzisław  Rosołowie. Pan Zdzisław – emerytowany  Inspektor Oświaty w Mieście i Gminie Bukowno. Pani Barbara – emerytowana polonistka, bibliotekarka i dyrektorka jednego z olkuskich przedszkoli.
– Przyszedłem do tej szkoły w roku 1959 jako 18 letni nauczyciel  po liceum pedagogicznym i pracowałem tam lat 14, a moja małżonka lat 18. Ile ja,  wtedy 18- latek, wiedziałem o nauczaniu?…Trafiliśmy w tej szkole na bardzo szczególne warunki – na kilka  mijających już pokoleń nauczycielskich. To najstarsze wywodziło się jeszcze z czasów przedwojennych, kontynuowało wzory zawodu nauczycielskiego jako posłannictwa: sumienne, uczciwe i sprawiedliwe. Wspomnę  niezapomnianego Stasia Kaczmarczyka, który tu trafił po katordze Buchenwaldu, panią Helenę Zembalową,  panią  Wyrwałową – lwowiankę, panią Sagańską, panią Janinę Knoblochową. Całe pokolenie ówczesnych olkuskich nauczycieli, dziś już na cmentarzu.
Szkoła była duża i ciasna. Chodziło do niej ponad 700 uczniów. Wśród nauczycieli panowała wspaniała atmosfera. Starsi mieli do nas, adeptów, bardzo życzliwy, przyjacielski stosunek. Wiele się od nich nauczyliśmy, nie tylko jak się uczy, ale jak się kocha ucznia. Drugie, bliższe nam młodym,  pokolenie, to m.in. pani Elżbieta Moorowa, pani Jadwiga Jaworska, pan Aleksander Banyś, pan Józef  Narajowski. I my, najmłodsi: Rosołowie, Romek Nowosad, Wiesiek Kuciel., Małgosia Wójcicka. Moim pierwszym kierownikiem była pani Janina Machnicka, potem kolejno pani Janina Żelichowska, pani Leopolda Marcińska, pani Felicja Muchowa (w historii Szkoły kierowało nią 16 kierowników /dyrektorów- F.L./ ). Po 14 latach, a moja żona  po kolejnych 4, odszedłem do pracy w innej szkole olkuskiej. Powstały nowe szkoły: nr 4 i nr 5, zgrany i doświadczony zespół  „Jedynki” rozpadł się, niektórzy nauczyciele zasilili te nowe placówki.

Obecnie, Ewa Skubis od 6 lat jest dyrektorem tej zasłużonej szkoły. Z wykształcenia pedagog, absolwentka UŚ w Katowicach oraz studiów podyplomowych. Przez 25 lat pracowała w różnych placówkach oświatowych. Ostatnio jako pedagog w Szkole Podstawowej nr 10.  Założyciel, a następnie Prezes zarządu  Stowarzyszenia na Rzecz Wychowania „Dialog”. Osoba otwarta, operatywna. Czas w jakim objęła placówkę, nie był łatwy. Przed nowym dyrektorem stanęło wiele wyzwań,  można powiedzieć poważne, życiowe wyzwania.

– Obejmując stanowisko dyrektora szkoły stanęłam przed wieloma zadaniami: koniecznością remontu bardzo zaniedbanego budynku, przeorganizowaniu placówki oraz określeniu kierunków działań zmierzających do podniesienia jakości pracy szkoły w każdym jej obszarze. Głównymi moimi celami było: podnieść efekty kształcenia, zreorganizować szkołę i jej pracę według współczesnych standardów. Do współpracy zaprosiłam jako wicedyrektora, Jadwigę Sawicką-Pragnący, z którą przez wiele lat współpracowałam przy realizacji różnorodnych projektów. Z satysfakcją mogę stwierdzić, iż zaplanowane kierunki rozwoju naszej szkoły na przestrzeni ostatnich pięciu lat, dzięki współpracy z gronem pedagogicznym oraz pracownikami szkoły, udało się zrealizować. Szkoła jest odnowiona, rozbudowana, wyposażona w nowoczesny sprzęt i  urządzenia.
W naszej szkole uczy się 200 uczniów z różnorodnych  środowisk społecznych. Aż 11 rodzin naszych wychowanków znajduje się pod opieką kuratora sądowego. Jesteśmy blisko tych zróżnicowanych środowisk wychowawczych i mamy możliwości na nie oddziaływać. Pragnąc dzieciom zapewnić bezpieczeństwo, podjęliśmy szereg działań, które zaowocowały przyznaniem naszej szkole certyfikatu „Szkoła Promująca Bezpieczeństwo” za inicjatywy i działania w ramach zintegrowanej polityki bezpieczeństwa (zajęliśmy pierwsze miejsce w województwie). Tak więc nasza szkoła jest spokojna i bezpieczna.

Prowadzimy również szereg działań proekologicznych, dzięki którym dwukrotnie uzyskaliśmy międzynarodowy Certyfikat Zielona Flaga. Zagospodarowaliśmy ogród szkoły, zakładając arboretum. Ogród ten jest wizytówką naszej szkoły, jest  jednym z nielicznych w naszym województwie.

W szkole podejmowane są również działania zmierzające do rozwijania w naszych uczniach zainteresowań oraz talentów. W myśl zasady „że każde dziecko jest zdolne” powołaliśmy w szkole „Ligę Przedmiotową”.

Ponadto nasza placówka realizuje szereg programów i projektów, wśród których na uwagę zasługują: Program „Uczyć się, by działać” finansowany ze środków Unii Europejskiej. W ramach tego programu uczniowie naszej szkoły bezpłatnie uczą się języka angielskiego oraz niemieckiego, Program e-Twining – Zamki naszej najbliższej okolicy, Program „Diament” – dla uczniów uzdolnionych, Projekt „Lepsza Szkoła”,  którego celem jest badanie efektywności nauczania, Program Comenius.  Partnerami w realizacji tego projektu są szkoły z  Grecji, Turcji, Włoch i Hiszpanii. Projekt „Szkolne Arboretum na olkuskim szlaku przystanią dla wszystkich”, Projekt „Lokalne Centrum Aktywności Ekologicznej”.

Na wiele tych programów  pozyskaliśmy  odpowiednie granty. Wymaga  to od wszystkich pracowników szkoły dodatkowego zaangażowania, również w wolnym czasie, ale praca ta daje  zadowolenie i przekonanie, że zadania, które  przed nimi postawiłam, choć być może uciążliwe, przynoszą  satysfakcję.

Stale współpracujemy z wieloma organizacjami pozarządowymi, dzięki którym pozyskujemy środki finansowe na organizację dodatkowych zajęć pozalekcyjnych dla naszych dzieci, śniadania oraz obiady, jak  również inne niezbędne rzeczy (ubiór, obuwie, pomoce szkolne itp.).
W szkole pielęgnowana jest tradycja i wychowanie patriotyczne – jesteśmy finalistami kuratoryjnego konkursu na projekt edukacyjny „Małopolska – moje miejsce na ziemi, moja mała ojczyzna”.

Powoli, z roku na rok, jesteśmy bardziej nowocześni, podnoszą się wyniki nauczania,  a oferta szkoły spełnia oczekiwania rodziców, co dla nas jest szczególnie cenne. W naszej pracy staramy się łączyć dobre tradycje z nowoczesnością.

Podsumowując, pragnę podkreślić, że nawet najlepsza koncepcja pracy nie ma szans powodzenia, jeżeli nie jest akceptowana i przyjęta przez współpracowników. Cieszę się, że znalazłam zrozumienie wśród swoich pracowników i że razem działamy na  rzecz rozwoju uczniów, a przez to szkoły..