Olkusz
Należący do zamkniętej dwie dekady temu kopalni „Olkusz” Szyb „Chrobry” przez dziesięciolecia górował nad olkuskim krajobrazem, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów w naszym mieście. Jednym ze skutków zakończenia działalności kopalni „Olkusz-Pomorzany” jest wymóg likwidacji instalacji górniczych należących do ZGH „Bolesław” – jaki los czeka teraz symbol olkuskiego górnictwa?
Całkowita likwidacja górnictwa na terenie ziemi olkuskiej stała się faktem 2 lata temu, wraz z rozpoczęciem likwidacji kopalni „Olkusz-Pomorzany”. Przypominamy, że u szczytu swoich mocy wydobywczych ZGH „Bolesław” prowadziło jednoczesne wydobycie w trzech kopalniach: pierwszą z nich była Kopalnia „Bolesław”, powstała na początku XX w., rozbudowana w 1958 r., i zlikwidowana w 1998 r. Drugą kopalnią była natomiast Kopalnia „Olkusz”, która powstała w 1962 r., a zlikwidowano ją w 2003 r. Ostatnią kopalnią była z kolei Kopalnia „Olkusz-Pomorzany”, prowadząca swoją działalność w latach 1974 – 2020.
Zatwierdzony plan likwidacji zakładu górniczego nakłada na Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” obowiązek likwidacji nie tylko obiektów zlokalizowanych na Pomorzanach, ale również wieży szybowej w Olkuszu. Obiekt ten ma jednak ogromną wartość sentymentalną dla wielu mieszkańców i jest jednym z największych symboli długiej historii górnictwa w naszej okolicy. Dlatego też, władze ZGH „Bolesław” zabiegają o zainteresowanie się samorządów z terenu Powiatu Olkuskiego przyszłością „Chrobrego”.
Zarząd przedsiębiorstwa zaproponował m.in. bezpłatne przekazanie wieży szybowej, przynależącej do niego działki oraz drogi dojazdowej przy ulicy Wspólnej w Olkuszu: „W listopadzie 2022 roku Spółka ZGH przesłała list do Wojewody Małopolskiego, Marszałka Województwa Małopolskiego oraz do władz samorządowych Olkusza i Powiatu Olkuskiego, w którym przedstawiono ofertę nieodpłatnego przekazania wieży szybowej «Chrobry» wraz z wydzielonym terenem, stanowiącym osobną działkę oraz drogą dojazdową, zlokalizowaną w Olkuszu przy ulicy Wspólnej” – czytamy w oświadczeniu wydanym przez spółkę. W grę wchodzi także przekazanie obiektu w prywatne ręce, ale na chwilę obecną nie widać chętnych do przejęcia obiektu.
Temat wykorzystania wieży szybowej „Chrobry” podjęto m.in. w połowie lutego bieżącego roku podczas Komisji Edukacji i Kultury oraz Kultury Fizycznej i Turystyki Rady Powiatu w Olkuszu: większość radnych i zaproszonych gości zgodnie podkreślała wielowiekowe tradycje górnicze ziemi olkusko-bolesławskiej, ale w trakcie dyskusji nie pojawił się żaden konkretny pomysł na wykorzystanie tego obiektu. Główną przeszkodą w tej kwestii są bowiem ogromne koszty utrzymania obiektu – jak informują władze ZGH, tylko malowanie konstrukcji to koszt ok. 200 – 400 tys. zł, a całkowity koszt utrzymania sięga znacznie większych kwot. Dla napiętych samorządowych budżetów stanowiłoby to zatem ogromny koszt.
Temat ratowania szybu „Chrobry” funkcjonuje w przestrzeni publicznej nie od wczoraj: już pod koniec 2021 r. radny Rady Powiatu w Olkuszu Paweł Piasny proponował bowiem, aby powołać fundację, której założycielami powinien być Powiat Olkuski oraz gminy Bolesław, Bukowno, Klucze i Olkusz. Jej celem miałoby być zachowanie dziedzictwa i dorobku XX-wiecznych górników z terenu naszego powiatu, a utworzony w ten sposób podmiot mógłby ubiegać się m.in. o granty na prowadzoną przez siebie działalność. Prezes Stowarzyszenia „Szansa Białej Przemszy” Józef Niewdana zaproponował zaś niedawno powołanie w tej sprawie Porozumienia Gmin. Oba pomysły nie spotkały się jednak z przychylnością przedstawicieli samorządów.
Wieża szybu „Chrobry” nadal oczekuje więc na inwestora, który zagospodaruje jej potencjał i uczyni z niej lokalną atrakcję. Czy uda się jej jednak wygrać wyścig z czasem, czy też zostanie rozebrana i trafi przysłowiowe „żyletki”? To pytanie pozostaje na chwilę obecną bez odpowiedzi.
