Które gminy najlepiej zarządzają swoim budżetem?

Na tak postawione pytanie postanowili odpowiedzieć eksperci z krakowskiej Regionalnej Izby Obrachunkowej, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Efektem ich pracy jest Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego przygotowany na potrzeby IV Europejskiego Kongresu Samorządów. Postanowiliśmy sprawdzić, jak w tym zestawieniu wypadły gminy z naszego rejonu.

Jak podkreślają twórcy omawianego rankingu, ma on za zadanie wyróżnić samorządy potrafiące najlepiej zarządzać powierzonymi im pieniędzmi. Przygotowanie zestawienia poprzedziło skomplikowane badanie, które rozkłada na czynniki pierwsze finanse gmin i powiatów. Przeprowadzona analiza koncentruje się m.in. na ich dochodach własnych, wydatkach inwestycyjnych oraz środkach unijnych pozyskanych na realizację zadań.

Samorząd jest – obok sektora rządowego i ubezpieczeń społecznych – częścią sektora finansów publicznych. To on zaspokaja potrzeby społeczne o pierwszorzędnym znaczeniu dla społeczeństwa. Są nimi chociażby zadania z zakresu: oświaty, pomocy społecznej, administracji, kultury, ochrony zdrowia czy infrastruktury komunalnej. Zdaniem autorów publikacji, jego istotnym problemem jest jednak zakres samodzielności finansowej.

Znaczna część samorządowych dochodów ma ściśle określone przeznaczenie. W Polsce zadania finansowane subwencjami i dotacjami celowymi przekraczają znacznie 50% ogółu wydatków większości gmin, powiatów i województw. Wśród czynników hamujących rozwój tego typu jednostek w raporcie wymieniono także ograniczenie możliwości ich zadłużania się.

W zestawieniu przygotowanym przez specjalistów z Krakowa dokonano analizy w oparciu o dane za 2016 rok. Ranking został opracowany w podziale na 5 kategorii: gminy wiejskie, gminy miejsko-wiejskie, gminy miejskie, miasta na prawach powiatu oraz powiaty ziemskie. Ocena kondycji finansowej umożliwiająca przygotowanie zestawienia została przeprowadzona w oparciu o kryteria merytoryczne bazujące na zestawie szczegółowych wskaźników.

Przy ocenie samorządów wzięto pod uwagę: obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia, udział podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach bieżących, relację zobowiązań do dochodów, udział środków europejskich w wydatkach, poziom dochodów własnych, relację nadwyżki operacyjnej do dochodów oraz udział wydatków inwestycyjnych.

Na koniec 2016 roku w Polsce funkcjonowało 2478 gmin, w tym 66 miast na prawach powiatów, 314 powiatów oraz 16 województw. Spośród 1559 gmin wiejskich najlepszy wynik w kraju uzyskały Kobierzyce w województwie dolnośląskim. Gmina Bolesław znalazła się na 247 miejscu. Gmina Trzyciąż uplasowała się na 312 pozycji. Zaraz za nią znalazła się gmina Klucze, która zajęła 327 lokatę.

W grupie 616 gmin miejsko-wiejskich zwyciężył Dziwnów w województwie zachodniopomorskim. Na 249 miejscu znalazł się Wolbrom. Miasto i Gmina Olkusz odnajdziemy zaś na 385 pozycji. Wśród 237 gmin miejskich najlepsze okazało się Legionowo leżące na Mazowszu. Miasto Bukowno uzyskało 42 lokatę. W ramach zestawienia powiatów ziemskich laur zwycięzcy przypadł powiatowi pruszkowskiemu. Powiat olkuski sklasyfikowano zaś na 79 pozycji.

A jakie jest zdanie naszych Czytelników na ten temat? – Zapraszamy do dyskusji na www.przeglad.olkuski.pl