16 listopada w sali kominkowej Muzeum Regionalnego PTTK w Olkuszu doszło do niezwykłej uroczystości. Do Srebrnego Miasta wrócił w całości odnowiony zabytkowy sztandar, będący symbolem wkładu ziemi olkuskiej w odrodzenie Rzeczpospolitej.
Dokładnie 80 lat temu na polach bitwy pod Krzywopłotami, po Eucharystii w kaplicy na cmentarzu w Bydlinie, lokalna społeczność na ręce olkuskiego Związku Strzeleckiego przekazała ufundowany przez siebie sztandar. W jego drzewiec wbito pamiątkowe gwoździe m.in. od marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego oraz premiera II RP Felicjana Sławoja-Składkowskiego. Przed uroczystą defiladą komendant olkuskiego Związku Strzeleckiego Stefan Czajka złożył przysięgę: ,, W imieniu Powiatu Związku Strzeleckiego ślubuję i przyrzekam, że czci chorągwi – symbolu honoru, ofiary i pracy strzeleckiej – bronić będziemy całym swoim życiem”.
Słowa przysięgi zostały dotrzymane. Sztandar, który w 1939 roku wyruszył wraz ze strzelcami na wojenny front, przetrwał okres niemieckiej okupacji. Następnie był ukryty w jednym z gospodarstw na Lubelszczyźnie, aż w latach 80-tych trafił do olkuskiego oddziału PTTK. Kilkanaście lat temu przeszedł gruntowną renowację, jednak brakującego drzewca doczekano się dopiero teraz.
Na znak odzyskania przez sztandar dawnego blasku ponownie w jego drzewiec wbito symboliczne gwoździe. Dokonali tego zarówno fundatorzy jak i przedstawiciele organizacji kultywujących przedwojenne tradycje strzeleckie. Poświęcenia sztandaru dokonał proboszcz parafii pw. św. Andrzeja Apostoła ks. Mieczysław Miarka.
– Oprócz gwoździ współczesnych fundatorów, w drzewcu widocznych jest także 28 replik gwoździ z 1938 r. Chcieliśmy w ten sposób podkreślić swoistą sztafetę pokoleń w kultywowaniu tradycji patriotycznych – mówi główny koordynator akcji fundacyjnej i dowódca Olkuskiej Drużyny Strzeleckiej Jacek Golik. Jeśli znajdą się dodatkowe środki, to być może uda się też przygotować reprint albumu ze zdjęciami z uroczystości w Bydlinie z 1938 roku. Rozmowy z darczyńcami trwają. Przy okazji przekazania odnowionego sztandaru uczestnicy uroczystości mogli obejrzeć zrekonstruowane mundury 5. Batalionu Strzelców Olkuskich, które udało się wykonać dzięki dofinansowaniu z programu FIO – Małopolska Lokalnie.
– Wyhaftowane na rewersie sztandaru symbole można odczytać jako historię wkładu ziemi olkuskiej w odzyskanie niepodległości. Widać tam Krzyż Legionowy, reprezentujący żołnierzy Legionów Polskich, walczących m.in. pod Krzywopłotami – zaznacza Konrad Kulig, prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Olkuszu. Jak można zauważyć, kolejnym emblematem na sztandarze jest odznaka Polskiej Organizacji Wojskowej. Czym ona była? – POW była konspiracyjną organizacją niepodległościową, utworzoną w 1914 r. z inicjatywy Józefa Piłsudskiego. To „peowiacy” jesienią 1918 r. rozpoczęli rozbrajanie żołnierzy zaborców, dokonując tego również na ziemi olkuskiej. Na biało-czerwonej stronie płatu widać też Krzyż Obrony Lwowa. Jest to nawiązanie do 5. Batalionu Strzelców Olkuskich, ochotniczej jednostki, która w styczniu 1919 r. rozpoczęła swój szlak bojowy od wyruszenia na odsiecz Lwowa, w którym toczyły się zacięte polsko-ukraińskie walki – dodaje prezes Kulig.
W inicjatywę odtworzenia drzewca włączyło się sporo osób: starosta Paweł Piasny, prezes ZGH Bolesław Bogusław Ochab, proboszcz bazyliki św. Andrzeja ks. Mieczysław Miarka, gen. dyw. Wiesław Kukuła – dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej, st. insp. Leszek Steć – dowódca Polskiego Korpusu Drużyn Strzeleckich, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko Szaracy Skarżysko-Kamienna (prezes – Jan Wąsowski) oraz osoby prywatne.
Na piątkowej uroczystości w olkuskim PTTK obecni byli również m. in. przedstawiciele Związku Strzeleckiego „Strzelec” – Jednostka Strzelecka 3069 Olkusz, Klubu Żołnierzy Rezerwy – LOK Bukowno i Olkusz oraz dyrektor ZDZ Anna Klat wraz z uczniami.
Akcję przekazania sztandaru zorganizowała Olkuska Drużyna Strzelecka PKDS i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej w Olkuszu, we współpracy z prezesem Oddziału PTTK w Olkusz Barbarą Stanek.
Fot: Marian Rusek
