Ośrodek na Czarnej Górze na czarno-białej fotografii

Ośrodek rekreacyjno-sportowy na Czarnej Górze ma przeszło 80-letnią historię, pisaną sukcesami i porażkami olkuskich sportowców. W 25. odcinku cyklu „Poznaj Olkusz, którego już nie ma” prezentujemy fotografie obrazujące historię tego obiektu, skupiając się przede wszystkim na infrastrukturze, a nie na wydarzeniach sportowych. Ze względu na obszerność materiału jakim dysponujemy, poświęcimy olkuskim sportowcom osobny odcinek.

Historia obiektu na Czarnej Górze zaczęła się w 20-leciu międzywojennym, w którym powstało boisko. W pobliskim lasku zostało w tym okresie uroczyście posadzone Drzewko Niepodległości, w niektórych źródłach nazywane Drzewkiem Wolności, upamiętniające odzyskania przez Polskę niepodległości.

Podczas II wojny światowej użytek ze stadionu zrobili naziści. W ideologii tej, jak wiadomo, sport był wykorzystywany do celów propagandowych, a kult zdrowego ciała wpisywał się w ideał rasy aryjskiej. Wiemy, że na olkuskim stadionie naziści urządzali imprezy sportowe i różnego rodzaju prezentacje manifestujące przesłanie nazizmu. Jedyny plus tamtego rozdziału historii w odniesieniu do stadionu jest taki, że stacjonujący w mieście Niemcy znacznie poprawili infrastrukturę stadionu. Na początku lat 40-tych powstały kamienne murki i trybuny po zachodniej stronie obiektu. Pocztówka z tamtego okresu z niemieckim napisem „Ilkenau O/S. Sportplatz ind Ansicht von Süden” sugeruje, że naziści uważali stadion za dosyć istotny obiekt, skoro wyprodukowali widokówkę go przedstawiającą. W archiwum Muzeum Regionalnego PTTK zachowały się zdjęcia obrazujące flagi nazistowskie na stadionie i młodzież defilującą z okazji jakiegoś wydarzenia.  

Nowy rozdział w historii obiektu sportowego rozpoczął się w latach 60-tych, a więc za czasów innej „jedynej słusznej” ideologii. Postanowiono rozbudować obiekt o kompleks rekreacyjno-sportowy. Część prac została wykonana w czynie społecznym, a resztę wydatków pokryto z finansów partyjnych. Latem 1966 roku w basenie sportowym olkuszanie wykąpali się po raz pierwszy. Powiatowe struktury partyjne w materiałach z 1970 roku chwaliły się tym przedsięwzięciem. Przez następne trzy dekady obiekt niszczał i w obecnym już milenium przeprowadzono jego modernizację. W 2001 roku był już czynny basen sportowy, a rok później oddano do użytku brodziki, których wygląd doskonale znamy.

Przez dziesięciolecia na olkuskim stadionie odbyły się setki, o ile nie tysiące, różnych imprez sportowych – od meczy piłki nożnej z udziałem naszych drużyn, po imprezy lekkoatletyczne. Wielu sportowców pierwsze kroki w swoich dyscyplinach stawiało właśnie na bieżni i murawie olkuskiego stadionu, stąd sentyment do niego jest sprawą naturalną. Dla mieszkańców, którzy na wydarzenia sportowe lubią raczej popatrzeć z boku, obiekt był miejscem spotkań w szerszym gronie. Czarna Góra była również częstym miejscem spacerów rodzinnych, podczas których chętnie się fotografowano, stąd dzisiaj możemy zobaczyć, jak się zmienił. Choć przyznać trzeba, że patrząc na kamienne elementy i trybuny po stronie wschodniej raczej stwierdzić należy, że pod kilkoma względami niestety niewiele.

Nie można zapomnieć o kultowej „Leśniczance”. Zanim stała się destynacją „upadłych aniołów”, była dość przyzwoitą, jak na owe czasy, restauracją, gdzie szczególnie męska część miasta chadzała na wódkę ze śledzikiem lub serem na przystawkę. Wielu mieszkańców wspomina „Leśniczankę” jako miejsce swojego przyjęcia weselnego. W latach 90-tych popadła w całkowitą ruinę i została zburzona. Żaden ślad po nie nie został, z wyjątkiem osobliwych wspomnień, które niczym legendy krążą po mieście po dziś dzień. Mieszkańcy opowiadają, że szczególnie w latach 50-tych i 60-tych w Olkuszu panował zwyczaj wspólnego odpoczywania w parku na Czarnej Górze. – Po niedzielnej Mszy św. olkuszanie masowo ruszali do parku, rozkładali koce i do wieczora świętowali wolny od pracy dzień. Pamiętam, że odbywały się tam festyny i tańce pod chmurką – opowiada mieszkaniec Olkusza.

1. Stadion od strony południowej. Widokówka z okresu okupacji. Fot. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK.

2. Stadion od strony zachodniej. Okres okupacji. Fot. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK.

3. Stadion olkuski z okresu okupacji. Fot. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK.

4. Uroczystość przy Drzewku Niepodległości w parku koło stadionu. Okres międzywojenny. Fot. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK.

5. Pochód na stadion podczas uroczystego posadzenia Drzewka Niepodległości w parku koło stadionu. Okres międzywojenny. Fot. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK.

6. Olkuszanie w okolicy stadionu. Fot. Ze zbiorów Krystyny Kocjan.

7. Młodzież licealna na stadionie. Lata 60-te. Fot. Ze zbiorów Anny Kostulskiej.

8. Młodzież licealna na stadionie. Lata 60-te. Fot. Ze zbiorów Anny Kostulskiej.

9. Młodzież licealna na stadionie. Lata 60-te. Fot. Ze zbiorów Anny Kostulskiej.

10. Uczniowie I LO na stadionie. Rok 1964. Fot. Ze zbiorów Anny Kostulskiej.

111. Rodzinny spacer po parku na Czarnej Górze. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

12. Rodzinny spacer koło parku na Czarnej Górze. W tle droga, w miejscu której dzisiaj jest wiadukt. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

13. Rodzinny spacer ulicą Żuradzką koło stadionu. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

14. Widok z wieży kościoła na stronę południową. Kompleks na Czarnej Górze widoczny w oddali. Fot. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK.

15. Mieszkańcy Olkusza na trybunach stadionowych. Lata 70-te. Fot. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK.

16. Mieszkanka Olkusza podczas zimowego spaceru na Czarnej Górze. Lata 80-te. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

17. Turniej siatkówki w części rekreacyjno-sportowej ośrodka na Czarnej Górze. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

18. Turniej siatkówki w części rekreacyjno-sportowej ośrodka na Czarnej Górze. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

19. Basen na Czarnej Górze. Rok 1971. Fot. Pocztówka ze zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK w Olkuszu.

20. Brodzik na Czarnej Górze. Lata 80-te. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

21. Brodzik na Czarnej Górze. Lata 80-te. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

22. Część rekreacyjna ośrodka na Czarnej Górze. Lata 80-te. Fot. Ze zbiorów Pawła Barczyka.

23. Olkuszanie w lasku koło Leśniczanki. Rok 1946. Fot. Ze zbiorów Zbigniewa Barańskiego.

24. Podium do tańczenia w parku na Czarnej Górze. Rok 1946. Fot. Ze zbiorów Zbigniewa Barańskiego.

25. Trybunki na Czarnej Górze. Zdjęcie wykonano w 20-leciu międzywojennym. Fot. Ze zbiorów Zbigniewa Barańskiego.

26. Zlot harcerski w parku na Czarnej Górze. Rok 1937. Fot. ze zbiorów Ryszarda Maliszewskiego.

Więcej zdjęć z cyklu