Jarosław Mańka, reżyser filmów dokumentujących historyczne zagadki był gościem i przewodnikiem po swoich dokumentach podczas specjalnego przeglądu filmowego, zorganizowanego przez Małgorzatę Krężel i Wojciecha Szotę w wolbromskim DK.
Jarosław Mańka – pochodzący z Poręby Górnej (gm. Wolbrom) absolwent historii Uniwersytetu Jagiellońskiego jest cenionym w środowisku dziennikarzem, scenarzystą i reżyserem – twórcą reportaży historycznych i filmów dokumentalnych. Doświadczenie dziennikarskie zdobywał w TVN, TVN-Discovery Historia, TVP Kraków i TVP Historia. Jest również autorem artykułów publikowanych w wydawnictwach i portalach internetowych, zajmujących się tematyką historyczną. Jego specjalnością stało się odkrywanie tajemnic i niewyjaśnionych zagadek z przeszłości, przez co pragnie zainteresować historią jako nauką żywą i ciekawą.
Pierwsze filmy tworzył we współpracy z TVN i TVN – Discovery Historia. Były to: „Bohdan Chmielnicki – bohater mimo woli” i „Trzy pogrzeby ostatniego króla Rzeczypospolitej”. Podczas gromadzenia materiałów do tych dokumentów stwierdził, że odkrywanie szczegółów dawnych dziejów może być nie tylko fascynującą przygodą, ale także kopalnią często mało znanych, ale bardzo frapujących ciekawostek. Kolejny obraz – „Ziemia obiecana” poruszał nieco inny obszar historii – reżyser opowiedział w nim o sytuacji Wietnamczyków w Polsce i działalności w naszym kraju służb wietnamskich. Film otrzymał wyróżnienie na Festiwalu Form Dokumentalnych „Nurt” 2009.
Podczas przeglądu wolbromska widownia miała okazję poznać kolejną produkcję. Film dokumentalny „Prywatne śledztwo majora Zakirova” to sensacyjna opowieść o majorze KGB, nazywanym „polskim Litwinienką”, który ryzykując wolność, a nawet życie odważył się w latach 90. przekazać stronie polskiej dokumenty dotyczące mordu katyńskiego, co przyczyniło się do ostatecznego oficjalnego przyznania przez władze rosyjskie, kim naprawdę byli sprawcy tej straszliwej zbrodni. Bohater reportażu, Oleg Zakirov, wielokrotnie odznaczany przez władze RP, w 2002 roku otrzymał obywatelstwo naszego kraju, zmarł w 2017 roku w Łodzi. Poruszający dokument otrzymał wyróżnienie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i nagrodę Rady Programowej TVP Kraków.
Widzowie obejrzeli także reportaż „Kolumb jest nasz”, w którym wspólnie z Maciejem Grabysą, podjęli się przedstawienia rewelacyjnej teorii amerykańskiego historyka Manuela Rosy twierdzącego, że Krzysztof Kolumb, odkrywca Ameryki, był synem Władysława III Warneńczyka. „Kolumb jest nasz” oprócz projekcji festiwalowych, doczekał się także specjalnych pokazów w Polsce i za granicą, a twórcy mają nadzieję na kontynuację działań, zmierzających do ostatecznego rozstrzygnięcia kwestii poprzez badania genetyczne.
Kolejnym filmem zaprezentowanym na przeglądzie był dokument „Porwani”, który przeszedł selekcję festiwalów „Camera Obscura” w Bydgoszczy, „Człowiek w zagrożeniu” w Łodzi oraz „Nurt” w Kielcach. Tak, jak w przypadku wcześniejszego dokumentu z Maciejem Grabysą, Mańka próbuje tropić zagadki historii Polaków, mieszkańców Krakowa, porwanych przez terrorystów w różnych okolicznościach w ciągu ostatnich 10 lat. W filmie wystąpili: Teresa Borcz – porwana w 2004 roku w Iraku, Paweł Chojnacki – porwany w Czeczenii w 1998 roku oraz Marcin Mamoń – dziennikarz, reżyser filmów dokumentalnych, znawca spraw związanych z terroryzmem.
Ważne miejsce w twórczości Mańki zajmuja dwa kolejne dokumenty, powstały znów w duecie z Maciejem Grabysą „Święty ogień” – efekt dwuletniego śledztwa wokół zmowy milczenia w sprawie Walentego Badylaka – żołnierza Kedywu AK, który w roku 1980, w proteście przeciwko zakłamywaniu prawdy o Katyniu, przykuł się do zabytkowej studzienki na krakowskim rynku, oblał benzyną i podpalił, a także prezentowany na festiwalu „Okna” film pt. „Skarga”, zrealizowany dla magazynu „Polonia Christiana”. Film i zebrane przy okazji jego tworzenia dokumenty Jarek Mańka będą wykorzystane w toczącym się właśnie procesie beatyfikacyjnym Piotra Skargi.
Wielkie zainteresowanie widowni przyniósł reżyserowi film pt. „Siła modlitwy”, opowiadający historię kibica Lechii Gdańsk, opozycjonisty z lat 80-tych, Andrzeja Duffeka, który w 2003 roku uległ poważnemu wypadkowi. Mimo sprawnego działania ratowników i lekarzy na blisko dwa miesiące zapadł w śpiączkę, podczas której sztucznie podtrzymywano jego funkcje życiowe. Odbył wówczas podróż absolutnie zmieniającą jego życie, spojrzenie na ludzi i ten świat. Jest to zadziwiająca opowieść o pobycie w zaświatach, powrocie do życia i wielkiej mocy modlitwy, poruszające świadectwo uzdrowienia za wstawiennictwem Matki Bożej Fatimskiej.
Dotykając tajemnic wiary chrześcijańskiej i buddyzmu, Mańka z Grabysą zawędrowali do Tybetu i Nepalu. W dokumencie, który tam powstał opowiedzieli historię krakowskiego mnicha w filmie „Krzyż i dharma”.
Ostatnim zaprezentowanym podczas przeglądu filmem, który przyciągnął do kina rzeszę widzów był dokument „Fatima. Orędzie wciąż aktualne” – najnowsza produkcja mieszkańca gminy Wolbrom, nagrodzona dwoma nagrodami na XXXII Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów „Niepokalana 2017”. Opowiedziana przez filmowca historia nie tylko propaguje orędzie fatimskie, ale też szuka odpowiedzi na pytania o jego aktualność dla współczesnego świata. W czasie pokazów w wielu miastach Polski, Warszawie, Olsztynie, Krakowie sale pękały w szwach. Film prezentowano też na Litwie i Słowacji, a na wiosnę planowany jest pokaz w Stanach Zjednoczonych. W filmie zagrali młodzi ludzie z terenu gminy Wolbrom i Trzyciąż, a plenery nagrywano w naszej okolicy.
Świetne filmy, polecam