Samorządowcy walczą o sądy

Coraz goręcej robi się wokół zbliżającej się reformy sądownictwa. Według planów ministra sprawiedliwości Sąd Rejonowy w Miechowie miałby stać się wydziałem zamiejscowym Sądu Rejonowego w Olkuszu. Miechowskim radnym takie rozwiązanie nie odpowiada, olkuskim – wprost przeciwnie. W obydwu miastach rajcy podjęli stosowne rezolucje i czekają na ostateczne decyzje.

Nasi miejscy radni zwrócili się z rezolucją do ministra sprawiedliwości Jarosława Gowina oraz Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. – Jesteśmy przekonani, że zmiana ta pozytywnie wpłynie na sprawność postępowania sądowego oraz – co najważniejsze – nie ograniczy obywatelom prawa do sądu. Nie zmieni się bowiem nic w dostępie do do wymiaru sprawiedliwości dla mieszkańców Miechowa i okolic, ponieważ wydziały zamiejscowe Sądu Rejonowego w Olkuszu będą mieścić się nadal w Miechowie – argumentują radni. Podobną rezolucję podejmą radni powiatowi na najbliższej sesji.

Taką drogę walki o sąd wybrali również samorządowcy z Miechowa. – Wyrażamy dezaprobatę dla planów Ministra Sprawiedliwości, bowiem takie postępowanie pozbawi mieszkańców Powiatu Miechowskiego sprawnego i szybkiego dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Zmiany w organizacji sądownictwa winny być nakierowane na korzyść obywateli. Tymczasem pomija się historię, więzy lokalne, tradycję „małych ojczyzn”, czyli te wartości, które budują tożsamość. Tutejsze sądownictwo przetrwało wszystkie zawieruchy historyczne – czasy zaborów, powstań narodowych i obu wojen światowych. Niepokoją nas zatem planowane zmiany, nie uwzględniające opinii lokalnych samorządów, w wyniku których mniejsze ośrodki będą w większym stopniu marginalizowane – napisali radni powiatu miechowskiego oraz miejscowych gmin do ministra sprawiedliwości Jarosława Gowina i rzecznika praw obywatelskich prof. Ireny Lipowicz.

Z tekstu zamieszczonego na portalu miechowskiego Starostwa Powiatowego można wnioskować, że prezesowi tamtejszej Temidy bliżej do Krakowa niż Olkusza. Prezes Maciej Czajka zaprzecza i proponuje inne rozwiązanie. – Uważam, że nasz sąd powinien funkcjonować w obecnej formie. W minionym roku przyjęliśmy i rozpatrzyliśmy około 10 tys. spraw. Mamy dobre wyniki i nie ma pilnej potrzeby ich poprawy.  Do ministerialnego projektu, według którego miechowski sąd miałby stać się wydziałem zamiejscowym sądu w Olkuszu, po ocenie statystycznej funkcjonowania mojej jednostki odniosłem się krytycznie. Moim zdaniem najlepsze byłoby poszerzenie właściwości sądu w Miechowie o gminy leżące po północnej stronie Krakowa. Kolejne dwie możliwości to przyłączenie nas do ościennych rejonów: Olkusza, Krakowa – Śródmieścia lub Krakowa Nowej Huty. Decyzja oczywiście należy do Pana Ministra, przy czym każde z tych rozwiązań polegające na łączeniu sądów, w mojej ocenie będzie paradoksalnie generowało kolejne dodatkowe koszty – uważa prezes miechowskiego sądu Maciej Czajka.

Czy dla małego sądu lepszym rozwiązanie jest przyłączenie go do dużej, krakowskiej instytucji, czy też do do mniejszej jednostki, jak w Olkuszu? Sądy w Krakowie są zdecydowanie większe pod względem obsady i ilości rozpatrywanych spraw. W Olkuszu orzeka 15 sędziów, w Miechowie 6. – Połączenia naszych sądów to ogromna szansa na utworzenie wydziału pracy dla Olkuszu i Miechowa. Zwiększa to również prawdopodobieństwo utrzymania wydziałów rodzinnych. Trzeba myśleć perspektywicznie. Rozwiązanie zaproponowane przez ministerstwo daje mieszkańców obydwu powiatów stabilizację i poczucie bezpieczeństwa. Mieszkańcy mogą tylko zyskać, ponieważ część spraw na pewno będzie toczyła się szybciej. Jesteśmy gotowi na nowe wyzwania i świetnie do nich przygotowani – uważa prezes olkuskiego sądu, Małgorzata Jachowicz – Polak.

Maciej Czajka zwraca uwagę na jeszcze jeden istotny element reformy. – Przy okazji reorganizacyjnych planów wiele mówi się o oszczędnościach, jakie powstaną po likwidacji stanowisk prezesów w ponad 120 sądach rejonowych. Tymczasem nie wymienia się konkretnych kwot. Prezes sądu w mniejszych jednostkach jest jednocześnie przewodniczącym wydziału i pobiera tylko jeden dodatek funkcyjny. W moim przypadku jest to Wydział Ksiąg Wieczystych. Jeśli więc sąd w Miechowie stanie się wydziałem zamiejscowym np. sądu w Olkuszu, a ja nadal będę pełnił funkcję przewodniczącego wydziału (taka funkcja jest konieczna), to oszczędność Skarbu Państwa na moich poborach wyniesie dokładnie 191 złotych w skali miesiąca – podkreśla prezes Czajka.

Reorganizacja sądów rejonowych jest pewna. Wydziałami zamiejscowymi staną się jednostki mające poniżej 14 sędziów. Miechów ma zbyt małą obsadę, by utrzymać się na obecnej pozycji. Czy zgodnie z pierwotnymi założeniami stanie się więc zamiejscowym wydziałem Olkusza? Minister sprawiedliwości powinien podjąć decyzję w ciągu najbliższych tygodni.