Srebrne łuski pokryły dach kapliczki

Kapliczka stojąca przy skrzyżowaniu ulicy 29 listopada i alei Tysiąclecia jest jedną z większych na terenie gminy Olkusz. Przejeżdżający tamtędy kierowcy na pewno zauważyli, że w okresie wakacyjnym wymieniono jej dach – z eternitu na łuskę tytanowo-cynkową. Technika w jakiej wykonano nowy dach kapliczki jest właściwie sztuką rzemieślniczą, o którą zapytaliśmy samego wykonawcę.

– Tego typu pokrycie dachowe, czyli łuska tytanowo-cynkowa jest już zapomnianą metodą krycia dachu. Stosuje się ją w przypadku skomplikowanych typów dachów, szczególnie na obiektach zabytkowych, w tym sakralnych – opowiada pan Wojciech, który przez 1,5 miesiąca układał łuski na dachu kapliczki. – W pierwszej kolejności musiałem ściągnąć eternit i odsłonić konstrukcję dachu. W wielu miejscach była uszkodzona, więc część desek trzeba było wymienić. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że ta kapliczka była prawdopodobnie przeniesiona z innego miejsca. Mury powstały nowe, ale więźba dachowa jest oryginalna. Została wykonana bez jednego gwoździa. Belki były łączone zaciosami, czopami i kołkami. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że został wykonany w XVIII wieku – opowiada pan Wojciech. We wnętrzu kapliczki znajduje się oryginalny, drewniany ołtarz z 1772 roku.

Układanie blaszek na kształt rybiej łuski jest zajęciem dosyć pracochłonnym i wymagającym wiedzy z wielu dziedzin – w tym przede wszystkim blacharki i dekarstwa. – Miałem okazję nauczyć się tej metody od moich przodków. Mój dziadek i tata mieli zakłady blacharskie, więc nie dziwi, że ja również zajmuję się blacharstwem. Oprócz tego jestem również technikiem budowlanym, a wykonanie tego dachu łączy obie te branże – śmieje się pan Wojciech. Warto wybrać się kiedyś w tamto miejsce na spacer i zobaczyć z bliska efekt jego wakacyjnej pracy. Z inicjatywą odnowy kapliczki wyszedł społeczny komitet i właściciel posesji, na której stoi. Jak udało nam się dowiedzieć, fundatorzy naprawy dachu mają w planach kolejne remonty tego zabytku. Nie jest to pierwszy kapliczka, która dzięki pracy pana Wojciecha nabrała nowego blasku. Wcześniej podjął się wykonania od podstaw kapliczki w Strzegowej. 

Z pokolenia na pokolenie przekazywane są opowieści, że kapliczka stała wyżej i została przeniesiona na obecne miejsce po I wojnie światowej. Dla historyków jej losy są zagadką, począwszy od jej patrona. Najpewniej jest to kapliczka św. Stanisława, bo w miejscu, a jakim teraz stoi, był modrzewiowy kościółek pod wezwaniem tego właśnie świętego. Prawdopodobnie postawiono go tam już w XIII wieku, jako formę uczczenia kanonizacji św. Stanisława. Zburzono go najpewniej  pod koniec XVIII wieku, bo popadł w ruinę, a na jego miejscu postawiono kapliczkę. Oryginalny ołtarz został przeniesiony do ówczesnego kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła. Czy jest to ta sama kapliczka, którą mijamy jadąc drogą z Chrzanowa do Olkusza? Prawdopodobnie nie. Być może ktoś wie, jak pogodzić te dwie historyczne teorie.

Poniżej prezentujemy zdjęcia wykonane podczas remontu, 8 lat temu (kolorowe) i z lat 60-tych (czarno-białe autorstwa Emila Glanowskiego), a także akwarelkę Piotra Nogiecia.