Święto olkuskiej kultury: Stachu Stach wyróżniony

Stanisław Stach, olkuski malarz i dyrektor Galerii Sztuki Współczesnej BWA, został wyróżniony odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Wyróżnienie, ku zaskoczeniu samego zainteresowanego, zostało wręczone podczas piątkowego wernisażu przez posłankę Lidię Gądek, która wnioskowała o to odznaczenie w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Stanisław Stach jest prawdopodobnie pierwszym mieszkańcem powiatu olkuskiego, który otrzymał ten honorowy tytuł.

Każdy, kto chociaż raz był w Galerii BWA, i miał okazję spotkać Stanisława Stacha, na pewno go zapamiętał. Zdystansowany do otaczającej rzeczywistości i siebie samego, pogodny i artystycznie ekscentryczny. Nie opuszcza go poczucie humoru. Ostatnie lata poświęcił nie tylko malowaniu, ale właśnie Galerii i działalności na rzecz środowiska twórczego. Dzięki niemu w olkuskiej galerii wielbiciele dobrej sztuki mieli szansę zobaczyć obrazy namalowane przez wielkie nazwiska w kulturze polskiej, ale również zagranicznej. Na piątkowym wernisażu prac wybitnego grafika i rysownika Tadeusza Kulisiewicza zgromadzili się nie tylko fani jego prac, ale również przyjaciele i znajomi Stanisława Stacha, którzy razem z nim cieszą się z ministerialnego wyróżnienia. – Nie mam żadnych wątpliwości, że Stanisław Stach jest osobą, która w powiecie olkuskim zdecydowanie wyróżnia się w życiu kulturalnym, na dodatek dwojako. Po pierwsze jako artysta i autor fantastycznych obrazów, jak również osoba, która ożywia lokalne życie kulturalne. Jest znamienitą osobowością i wręczenie tego odznaczenia jest dla mnie wielkim honorem – mówi Lidia Gądek, posłanka na Sejm RP, która wnioskowała o odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” dla olkuszanina. – Stanisław Stach działa na wielu płaszczyznach, nie załamują go trudności, a dzięki temu, że potrafi zjednywać sobie ludzi, Galeria BWA rozwija się wspaniale, stając się ośrodkiem kultury, który znany jest nie tylko w Polsce, ale także w wielu krajach europejskich, z którymi współpracuje. Żywię nadzieję, że piastowanie funkcji dyrektora nie przeszkadza Stanisławowi Stachowi w działalności artystycznej. Zważywszy jednak na jego nieustanne sukcesy można chyba takie zagrożenie wykluczyć – wygłosiła w laudacji. Sam odznaczony, prawdopodobnie pierwszy raz w życiu, miał trudność ze skomentowaniem przyznania mu tego wyróżnienia, bo zaskoczenie i wzruszenie ścisnęły mu gardło. I to być może jest najlepszy komentarz.

Z udokumentowaniem dorobku rodzimego malarza nie było problemów, bo ostatnie trzy dekady obfitowały w prace w różnych technikach. Decyzja o wyborze ścieżki artystycznej była sporym zaskoczeniem dla najbliższych malarza, bo Stanisław miał być górnikiem i uczył się w szkole o profilu górniczym. Urodzony w 1954 roku artysta ukończył krakowską Akademię Sztuk Pięknych na Wydziale Grafiki. Przez wiele lat wykładał grafikę, malarstwo i rysunek w Liceum Plastycznym w Dąbrowie Górnicze. W swoich pracach wykorzystuje właśnie te trzy formy artystyczne. Z powodzeniem zresztą, o czym świadczyć mogą tytuły i nagrody zdobyte przez niego w ostatnich latach. Wspomnijmy tylko te najważniejsze: nagroda indywidualna I stopnia Dyrektora Centrum Edukacji Artystycznej, indywidualna nagroda Ministra Kultury II stopnia za wybitne osiągnięcia dydaktyczne i artystyczne, nagroda specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za zasługi dla kultury polskiej. Dwa razy zdobył pierwsze miejsce w Międzynarodowym Konkursie Małych Form Artystycznych w USA, dwukrotnie został wyróżniony w MKMFA w Kanadzie oraz Ogólnopolskim Triennale Akwareli w Lublinie. Stach zdobył nagrodę na Międzynarodowej Wystawie im. J. Miro w Hiszpanii i został trzykrotnie wyróżniony podczas Ogólnopolskiego Konkursu Pasteli w Nowym Sączu. Był czterokrotnym stypendystą Ministra Kultury i Sztuki. Doceniło go również lokalne środowisko, przyznając mu w 2003 roku Olkuską Nagrodę Artystyczną za całokształt twórczości. Stanisław Stach został też… Mikołowianinem Roku 2012. Kapituła nagrodziła go w ten sposób m.in. za zaangażowanie w plener „Impresje Mikołowskie”.

Na co dzień związany jest z Galerią Sztuki Współczenej BWA w Olkuszu, która powstała właśnie z jego inicjatywy 11 lat temu. Przez cały ten czas odbywają się w jej siedzibie wystawy, wernisaże, koncerty, warsztaty i spotkania tematyczne. Do jednego z najważniejszych osiągnięć należy organizacja ośmiu międzynarodowych plenerów Olkusz Srebrne Miasto, podczas których do naszego miasta zjeżdżają artyści z całej Europy. Dzięki tej inicjatywie Olkusz został uwieczniony na setkach obrazów, których część można oglądać w galerii. Również po raz ósmy odbędzie się honorowany w środowiskach literackich w całym kraju Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Kazimierza Ratonia, który organizowany jest przez Galerię Literacką, działającą w strukturach GSW BWA. Od początku istnienia galerii organizowane są Olkuskie Zaduszki Jazzowe, muzyczna impreza cykliczna dla wielbicieli dobrych dźwięków.

Zasługi i nagrody, jakie zdobył bohater piątkowego wieczoru, można długo jeszcze wyliczać, ale tak naprawdę nie oddadzą one w pełni tego, kim jest Stanisław Stach. Niezwykła osobowość, dystans do każdej dziedziny życia, momentami rubaszne poczucie humoru, bezceremonialność w kontaktach międzyludzkich i głośny śmiech, nie są chyba cechami typowymi dla artystów. Pewnie dlatego właśnie Stanisław Stach się wyróżnia i jest przez innych wyróżniany.